روایتی دردناک از معضل پشت بام خوابی در پایتخت

به گزارش پارسینه؛ پشت بام خوابی یکی از جلوه‌های آشکار بحران مسکن در کلان‌شهرهایی مثل تهران است که در سال‌های اخیر به‌تدریج از یک پدیده حاشیه‌ای به یک واقعیت تلخ اجتماعی تبدیل شده است. بر این اساس افرادی که در پرداخت اجاره یا خرید خانه ناتوان هستند، ناچار می شوند در فضای پشت بام ساختمان ها زندگی کرده و شب را در آنجا به صبح برسانند. مردان مجرد به خصوص افرادی که از شهرهای دیگر با نیت پیدا کردن شغل در شهرهای بزرگ مهاجرت داخلی را تجربه می کنند، بیشترین متقاضیان اجاره پشت بام ها محسوب می شوند.

برخی از مهم ترین دلایل ظهور این پدیده در کشورمان شامل موارد زیر می شود:

• افزایش بی سابقه اجاره بها در مناطق شهری و یا حتی حاشیه کلان شهرها
• فقر شغلی و دستمزدهای پایین به ویژه برای کارگران و یا افرادی که با هدف پیدا کردن شغلی مناسب از دیگر شهرهای ایران به کلان شهرهایی مانند تهران مهاجرت کرده اند.
• نبود خوابگاه و سرپناه های حمایتی برای اقشار کم درآمد و مجردی که توان اجاره مسکن برای زندگی در کلان شهرها را ندارند.
• عدم نظارت موثر بر بازار اجاره و سیاست های حمایتی ناکارآمد در کشور

این پدیده نه‌تنها نشان‌دهنده عمق بحران‌ اقتصادی در کشورمان است، بلکه زنگ خطری جدی برای سیاست‌گذاران است. موضوعی که اگر به‌زودی چاره‌ای برای آن در نظر گرفته نشود، می تواند مقدمه ای برای شکل گیری حلبی آبادها در برخی از شهرهای ایران از جمله تهران شود.

• درج آگهی‌ فروش و اجاره پشت بام در سایت های معتبر:

بررسی آگهی‌های منتشرشده در سایت‌های خرید و فروش ملک، به‌ویژه دیوار، نشان می‌دهد که اجاره و فروش پشت‌بام‌ها به‌صورت رسمی و علنی در حال انجام است. به‌عنوان نمونه:

•  آپارتمان ۵۰ متری با ۲۰ متر پشت‌بام در اختیار. در این آگهی، واحدی ۵۰ متری با ۲۰ متر فضای پشت‌بام به‌عنوان فضای در اختیار، با ودیعه ۴۸۰ میلیون تومان و اجاره رایگان عرضه شده است.

•  فروش ۵۰ متر آپارتمان با ۵۰ متر پشت‌بام اختصاصی. در این مورد، واحدی ۵۰ متری با ۵۰ متر پشت‌بام اختصاصی، نیاز به بازسازی کامل دارد و قابل سکونت نیست. 
•  فروش پشت‌بام مستقل. آگهی دیگری به فروش پشت‌بام مستقل اشاره دارد، بدون ذکر متراژ یا جزئیات بیشتر. 

این آگهی‌ها نشان‌دهنده روندی است که در آن، پشت‌بام‌ها به‌عنوان فضای قابل معامله در بازار مسکن وارد شده‌اند، بدون توجه به مسائل ایمنی، قانونی و اجتماعی. در این راستا برخی از مهم ترین راهکارها برای مقابله با این بحران را می توان اینطور عنوان کرد:

1. تولید مسکن ارزان‌قیمت:

تولید انبوه مسکن با مشارکت دولت و بخش خصوصی، در زمین‌های دولتی یا کم‌ارزش شهری، می‌تواند به تأمین سرپناه برای اقشار کم‌درآمد کمک کند. حذف بروکراسی، کاهش هزینه مجوز ساخت و اختصاص یارانه ساخت‌وساز از روش‌های عملی برای تحقق این هدف در کوتاه‌مدت است.

1. افزایش قدرت خرید اقشار ضعیف:

دولت می‌تواند از طریق پرداخت وام‌های کم‌بهره، یارانه اجاره یا مواردی مانند اعطای کارت‌های اعتباری مسکن، قدرت خرید گروه‌های کم‌درآمد را افزایش دهد. همچنین، اصلاح نظام دستمزد و ایجاد اشتغال پایدار، در بلندمدت موجب توانمندی خانوارها در تأمین مسکن و رهایی از پدیده‌هایی چون پشت‌بام‌خوابی می‌شود.

1.  نظارت دقیق بر بازار اجاره مسکن:

نبود نظارت کافی بر بازار اجاره، به رشد بی‌ضابطه قیمت‌ها و سوءاستفاده برخی صاحبخانه ها انجامیده است. ایجاد سامانه‌های شفاف قیمت‌گذاری، نظارت قانونی بر نرخ اجاره و وضع جرائم برای اجاره‌های غیرمتعارف، از مهم‌ترین ابزارهای کنترل این بازار و جلوگیری از تشدید بحران مسکن هستند.

به طور کلی، پدیده اجاره و فروش پشت‌بام‌ها، نشانه‌ای از بحران عمیق در بازار مسکن و خلاهای نظارتی است. برای مقابله با این روند نگران‌کننده، نیاز به اقدامات فوری و هماهنگ از سوی نهادهای مسئول، تدوین قوانین مشخص و افزایش آگاهی عمومی وجود دارد. بدون شک تنها با این اقدامات است که می‌توان از گسترش این پدیده و پیامدهای منفی آن جلوگیری کرد.