بانک مرکزی بدون اختیارات کامل نمی‌تواند تورم را کنترل کند

خبر را برای من بخوان

ولی‌الله سیف، رئیس کل اسبق بانک مرکزی، در خصوص جایگاه بانک مرکزی در بازار پول و نیز اولویت فعلی این بانک بیان کرد: اینکه بانک مرکزی را تنها نهاد مسئول در بازار پول تلقی کنیم، به نظر من درست نیست. از نظر قانونی این حرف درست است، بانک مرکزی سیاست‌گذار بازار پول است، ولی متأسفانه بانک مرکزی ما به دلیل نداشتن اختیارات قانونی کافی و علاوه بر این دخالت‌های فراوانی که در فعالیت‌های بازار پول می‌شود، نمی‌تواند نقش خود را درست انجام دهد. مخصوصاً با سلطه مالی‌ای که دولت دارد و کسری بودجه‌هایی که سالیانه تکرار می‌شود، این مشکل تشدید می‌شود

وی در بخش دیگری از سخنانش به موضوع نرخ سود اشاره کرد و گفت: اقتصاد ما یک تورم چهل‌درصدی دارد. نرخ سود تسهیلات بانکی باید نگاهی هم به نرخ سپرده‌گذار داشته باشد تا سپرده‌گذار انگیزه پیدا کند که سپرده خود را به بانک بیاورد. اگر بانک بتواند حداقل قدرت خرید سپرده‌ها را حفظ کند، آن زمان می‌تواند به‌تدریج فعالیت‌های خود را توسعه دهد.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی افزود: وقتی ما سپرده‌گذار را جریمه می‌کنیم و نرخ‌های سود سپرده‌ای بسیار کمتر از تورم به او می‌دهیم، در حقیقت قدرت خریدش در طول زمان کاهش پیدا می‌کند و این یک اجحاف است، نباید سپرده‌گذار جریمه شود. حداقل نرخ سود بانکی باید معادل تورم باشد اما طبیعی است که در شرایط حاضر نمی‌توانیم این را اعمال کنیم، چرا که شوک بزرگی به اقتصادی که در وضعیت مناسبی نیست، وارد می‌شود.

وی تصریح کرد: این موضوع باید به‌صورت تدریجی پیش برود. بانک مرکزی در عین حال که تمرکز بر کاهش تورم دارد، باید بتواند نرخ‌ها را منطقی کند و هم‌زمان انگیزه‌های سپرده‌گذاران را تقویت نماید. اگر نرخ سود سپرده‌ها به‌درستی تعیین شود، نرخ تسهیلات هم به همین مسیر هدایت خواهد شد.

سیف تأکید کرد: فعالیت‌های اقتصادی زمانی توجیه دارند که بتوانند بازدهی حداقل معادل نرخ تورم ایجاد کنند اما تورم ما علامت‌های غلطی به اقتصاد می‌دهد و اصل مشکل همین است. بنابراین، اولویت نخست بانک مرکزی باید تلاش در جهت کاهش تورم باشد و اختیارات کافی نیز در این زمینه به آن داده شود.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی که فشار بر منابع بانکی و منابع بانک مرکزی افزایش یافته است، این نهاد به تنهایی نمی‌تواند مسئولیت خود را ایفا کند. باید کنترل رشد نقدینگی با اختیارات کامل در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد تا بتواند تورم را کنترل و به‌تدریج کاهش دهد.

وی یادآور شد: به نظر من، اولین اقدام در مسیر اصلاح شرایط اقتصادی این است که تورم به دامنه تک‌رقمی برسد. در آن زمان می‌توان گفت که منطق‌های اقتصادی به‌درستی عمل خواهند کرد. ما در گذشته عمدتاً تورم بالا داشتیم، اما در سال‌های 95 و 96 نرخ تورم به‌طور پی‌درپی تک‌رقمی شد. این نتیجه فشارهای سنگینی بود که بانک مرکزی تحمل کرد و هم‌زمان با برجام، شرایط نسبتاً مناسب‌تری از نظر ارز بین‌المللی به وجود آمد.

سیف بیان کرد: پس از آن دوباره رشد نقدینگی شدت گرفت و تورم نیز افزایش یافت. بنابراین، مهم‌ترین نکته‌ای که بانک مرکزی باید بر آن متمرکز شود، بحث کنترل تورم است.