همشهری‌آنلاین – مجیدجباری: مشاهده پلنگ ایرانی از سوی مردم محلی مازندران طی ماه‌های اخیر افزایش یافته و همین موضوع به یکی از مباحث پرتکرار در حوزه حیات‌وحش شمال کشور تبدیل شده است. پدیده‌ای که به گفته معاون محیط زیست طبیعی استان، دلایل محتلفی دارد اما مهمترین آن، کاهش طعمه‌های اصلی این گونه حیات وحش است.
روح الله اسماعیلی درگفت‌وگو با همشهری‌آنلاین دلیل اصلی مشاهده بیشتر پلنگ را کمبود طعمه‌های طبیعی پلنگ به‌ویژه گراز عنوان می‌کند و می‌گوید: در حالت عادی، پلنگ علاقه‌ای به مواجهه مستقیم با انسان ندارد، اما زمانی که غذای اصلی‌اش کم می‌شود، ناچار است برای تامین غذا به حاشیه روستاها نزدیک شود و از دام‌های اهلی تغذیه کند.
دشمنی مردم با غذای مورد علاقه پلنگ
به گفته اسماعیلی، بخش زیادی از مشکل از رفتار جوامع محلی سرچشمه می‌گیرد. روستاییان در حاشیه یا درون جنگل‌ها، گراز را به دلیل خسارت‌هایی که به مزارع و باغات وارد می‌کند، «حیوان زیان‌کار» می‌دانند و برای حفاظت از محصولات خود آن را از بین می‌برند. اما کاهش همین گونه، زنجیره غذایی را مختل کرده و پلنگ را به سمت انسان سوق می‌دهد. مردم باید بدانند که اگر به پلنگ آسیب نمی‌زنند، نباید طعمه‌هایش را هم نابود کنند. این یک زنجیره به‌هم پیوسته است و هر خللی در آن به تضاد بیشتر میان انسان و حیات‌وحش می‌انجامد.
۲۵۰ پرونده خسارت پلنگ در مازندران
یکی از اقدامات مهم برای کاهش این تعارض، انعقاد تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان حفاظت محیط زیست، صندوق بیمه محصولات کشاورزی و صندوق ملی محیط زیست از سال ۱۴۰۳ بوده است. براساس این قرارداد، خسارت‌های ناشی از حمله گونه‌های حمایت‌شده مانند پلنگ و خرس به دام، باغ یا محصولات کشاورزی روستاییان جبران می‌شود. اسماعیلی در این‌باره می‌گوید: «سال گذشته حدود ۱۵۰ پرونده خسارت در مازندران تشکیل و به بیمه معرفی شد و امسال هم تاکنون نزدیک به ۱۰۰ پرونده دیگر به ثبت رسیده است. حداقل خسارت پرداختی در هر پرونده ۳۰ میلیون تومان است.»
تصاویر لحظه ورود پلنگ به خیابان‌های قائمشهر؛ وحشت مردم | سرنوشت تلخ پلنگ سرگردان!
ببینید | روایتی تازه و عجیب از مرگ پلنگ سرگردان قائمشهر
این مدیر محیط زیستی مازندران به روال رسیدگی به پرونده‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «پس از آسیب و خسارت، کارشناسان محیط زیست به همراه نماینده بیمه به محل مراجعه کرده و در کمیته‌ای میزان خسارت را برآورد می‌کند و پرونده برای بررسی نهایی به تهران ارسال می‌شود. پس از تایید، مبلغ خسارت به روستاییان پرداخت می‌شود. این تفاهم نامه و پرداخت خسارت به جامعه محلی خسارت دیده، سبب کاهش تعارض مردم و پلنگ و خرس به عنوان دو گونه حمات شده استان شده است.»
آمار دقیق از جمعیت پلنگ نداریم
اسماعیلی با بیان اینکه با وجود همه این اقدامات، نگرانی درباره آینده پلنگ ایرانی همچنان پابرجاست به آمارهای اعلام شده از سوی برخی منابع اشاره می‌کند و می گوید: «آمارهای اعلام‌شده درباره تعداد پلنگ در مازندران چندان دقیق نیست، زیرا سرشماری این گونه امکان‌پذیر نیست. با این حال بر اساس برآورد واحدهای محیط‌بانی، جمعیت پلنگ در استان حدود ۸۰ تا ۱۰۰ قلاده تخمین زده می‌شود، اما این عدد قطعی نیست. آنچه مسلم است، این گونه هنوز در فهرست گونه‌های حمایت‌شده قرار دارد و خطر انقراض آن جدی است.»
۶۰۰ روستا در عرصه‌های جنگلی
معاون محیط زیست طبیعی استان وجود ۶۰۰ روستا در مازندران در مجاورت یا داخل عرصه‌های جنگلی و حضور گسترده مردم محلی را زمینه افزایش تعارض میان انسان و حیات‌وحش می‌داند و در این باره هشدار می‌دهد: «ما انسان‌ها وارد زیستگاه‌های پلنگ شده‌ایم. اگر رفتارمان را اصلاح نکنیم و فرهنگ‌سازی جدی صورت نگیرد، این گونه ارزشمند در معرض خطر جدی انقراض قرار می‌گیرد.»
روح الله اسماعیلی در پایان، آگاهی‌بخشی به جوامع محلی، استفاده از ابزار بیمه برای جبران و یا کاهش خسارت و همچنین پرهیز از نابودی طعمه‌های طبیعی را سه راهکار کلیدی برای حفاظت از پلنگ ایرانی در مازندران عنوان می‌کند و می گوید: «تمام تلاش ما این است که تعارض میان مردم و حیات‌وحش کاهش یابد تا بتوانیم گونه‌های ارزشمند اکوسیستم‌های استان را برای نسل‌های آینده حفظ کنیم.»
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0