همشهری -داود گودرزی؛ معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری تهران:بحران کم‌آبی و خشکسالی‌های مکرر در تهران نشان می‌دهد که حفظ و توسعه فضای سبز بدون استفاده از منابع آبی جایگزین امکان‌پذیر نیست.
توسعه بوستان‌ها و فضای سبز شهری علاوه بر نقش اساسی در زیبایی شهر به بهبود کیفیت هوا، کنترل آلودگی و کاهش اثرات جزیره‌گرمایی کمک می‌کند. در این شرایط، استفاده از پساب تصفیه‌شده یکی از کلیدهای مدیریت پایدار منابع آب است.
آمارهای موجود نشان می‌دهد که سهم پساب تصفیه‌شده در تأمین نیاز آبی فضای سبز تهران در چند سال اخیر به‌شدت افزایش یافته است. شهرداری تهران در پایان سال۱۴۰۰ تنها حدود ۹.۵میلیون مترمکعب پساب برای آبیاری فضای سبز مصرف می‌کرد، این مقدار در پایان سال۱۴۰۱ به حدود ۱۹.۰۳میلیون مترمکعب و در پایان۱۴۰۲ به ۲۳ میلیون مترمکعب رسیده است. با تکمیل پروژه‌های جدید انتقال و پمپاژ پساب، پیش‌بینی می‌شود که در سال‌جاری این میزان به حدود ۵۶.۵میلیون مترمکعب برسد.
برنامه‌ریزی شهرداری تهران بر این است که تا افق سال۱۴۱۰ مصرف پساب در آبیاری فضای سبز به حدود ۱۴۵میلیون مترمکعب در سال برسد. این رقم بخشی عمده از نیاز سالانه فضای سبز پایتخت(حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰میلیون مترمکعب) را تأمین می‌کند.
شهرداری تهران برای تحقق این اهداف، پروژه‌های زیرساختی گسترده‌ای را در دستور کار قرار داده است. مهم‌ترین اقدامات عبارتند از:
ظرفیت بهره‌برداری: شهرداری هم‌اکنون قادر است سالانه حدود ۵۶میلیون مترمکعب پساب از تصفیه‌خانه‌های مختلف شهر برداشت کند که نشان‌دهنده آمادگی نسبی زیرساخت‌ها برای استفاده گسترده است.
شبکه انتقال پساب: بیش از ۱۲۹.۵کیلومتر خطوط لوله جدید در پروژه‌هایی همچون تصفیه‌خانه‌های فیروزبهرام، تصفیه‌خانه جنوب و اکباتان احداث شده است. این شبکه جدید ۱۳منطقه از پایتخت را تحت پوشش مستقیم قرار داده تا پساب تصفیه‌شده به‌طور مؤثر به بوستان‌ها و فضای سبز انتقال یابد.
تفاهمنامه و هماهنگی با آبفا: براساس تفاهمنامه شهرداری تهران با شرکت آب‌وفاضلاب شهر تهران، قرار است پساب مورد نیاز فضای سبز از طریق شبکه آبفا تأمین شود. در جریان بازدید مشترک مسئولان شهرداری و آبفا، طراحی و جانمایی چندین تصفیه‌خانه جدید برای استفاده حداکثری از پساب در دستور کار قرار گرفت. شهرداری همچنین درصورت نیاز به احداث تصفیه‌خانه‌های محلی کوچک‌مقیاس در داخل شهر اقدام می‌کند تا بدون نیاز به تاسیسات بزرگ خارج از شهر، از ظرفیت‌های موجود حداکثر بهره را ببرد.
سامانه‌های آبیاری نوین و کاهش مصرف: همزمان با توسعه زیرساخت‌ها، بازنگری در روش‌های آبیاری و پوشش گیاهی نیز انجام شده است. با کاهش سطح چمن‌های پرآب‌بر، جایگزینی گیاهان مقاوم به خشکی و به‌کارگیری سامانه‌های آبیاری قطره‌ای و هوشمند، مصرف آب در فضای سبز تهران به یک‌سوم تا یک‌چهارم مقدار سابق کاهش یافته است. این اقدامات به‌عنوان مکمل زیرساخت‌های انتقال پساب، راندمان مصرف آب را به‌شکل محسوسی افزایش داده است.
اجرای این برنامه‌های زیرساختی، علاوه بر جنبه زیست‌محیطی، مزایای اقتصادی قابل‌توجهی دارد. کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی و جایگزینی آن با پساب تصفیه‌شده، نیاز به حفر چاه‌های جدید و هزینه‌های مربوط به شبکه آبرسانی را کاهش می‌دهد.
با این برنامه‌ریزی‌ها شهرداری می‌تواند در مصرف آب شرب صرفه‌جویی و منابع آبی شهر را به‌طور بهینه‌تری مدیریت کند. از منظر محیط‌زیستی نیز توسعه فضای سبز با استفاده از پساب به حفظ اکوسیستم شهری کمک می‌کند. حفظ پوشش گیاهی گسترده باعث بهبود کیفیت هوا، کنترل آلودگی و تعدیل دمای کلانشهر می‌شود و در عین حال خطر فرونشست زمین ناشی از افت آب‌های زیرزمینی کاهش می‌یابد.
شهرداری تهران مصمم است با توسعه همه‌جانبه شبکه‌های انتقال و تصفیه، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و افزایش همکاری بین‌بخشی، تهران را به الگویی موفق در مدیریت آب و توسعه فضای سبز شهری تبدیل کند. این رویکرد نه‌تنها فضای سبز موجود را حفظ می‌کند بلکه زمینه توسعه پایدار پارک‌ها و بوستان‌های جدید را بدون فشار بر منابع طبیعی فراهم می‌آورد. درنهایت، اجرای این برنامه‌ها می‌تواند زمینه‌ساز آینده‌ای سبزتر و مستحکم‌تر برای تهران و نسل‌های آینده باشد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0