شاه‌کلید عبور از عوارض سکته مغزی از دید پزشک متخصص مغز و اعصاب

به گزارش برنا، مجتبی خزائی، متخصص مغز و اعصاب، و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به تعریف سکته مغزی گفت: هر پدیده‌ای که به‌طور ناگهانی در بدن اتفاق بیفتد، اصطلاحاً سکته نامیده می‌شود و زمانی که در یکی از نواحی مغز، نخاع یا چشم جریان خون مختل شود و علائم بالینی بروز پیدا کند، فرد دچار سکته شده است.

وی با اشاره به انواع سکته و علل بروز آن، افزود: سکته‌ها به‌طور کلی به دو نوع سکته‌های ناشی از لخته خون (ایسکمیک) که باعث انسداد عروق و توقف خون‌رسانی می‌شود و سکته‌های خون‌ریزی‌دهنده که در اثر پارگی رگ یا آنوریسم ایجاد می‌شوند تقسیم شده‌اند.

این متخصص افزود: بیش از ۸۵ درصد سکته‌های مغزی از نوع لخته‌ای هستند؛ یعنی از هر ده بیمار مبتلا به سکته، حدود ۹ نفر به دلیل ایجاد لخته خون دچار این مشکل می‌شوند.

وی ادامه داد: در نوع خون‌ریزی‌دهنده، گاهی ایجاد تورم یا برآمدگی در رگ (آنوریسم) منجر به پارگی و خون‌ریزی شده که خود نوعی سکته مغزی محسوب می‌شود.

خزائی با اشاره به اینکه نشانه‌های سکته بسته به ناحیه‌ای که درگیر می‌شود متفاوت است، بیان کرد : اگر سکته در نیمکره مغز رخ دهد، معمولاً فرد دچار گیجی ناگهانی صورت یا افتادگی یک سمت دهان می‌شود، در برخی بیماران، ضعف یا بی‌حسی ناگهانی در دست و پا ـ به‌ویژه در یک سمت بدن  مشاهده می‌شود، گاهی هم فرد به‌طور غیرمنتظره قدرت تکلم خود را از دست می‌دهد یا قادر به درک درست کلمات اطرافیان نیست.

وی با بیان اینکه اختلال در بینایی از دیگر نشانه‌های سکته بوده و ممکن است به صورت تاری دید یا دوبینی بروز پیدا کند، اظهار کرد: برخی بیماران نیز در همان لحظات اولیه دچار سرگیجه شدید و عدم تعادل در راه رفتن می‌شوند ضمن اینکه حتی مشکلاتی مانند دشواری در بلع غذا و مایعات می‌تواند علامتی از سکته باشد.

وی ادامه داد: نکته مهم این بوده که بروز هر کدام از این علائم، حتی اگر به‌تنهایی ظاهر شود، باید جدی گرفته شود و فرد فوراً به مرکز درمانی مراجعه کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان تصریح کرد: گاهی بیماران فقط با یکی از این علائم مراجعه می‌کنند و تصور می‌شود مشکل ساده‌ای دارند، اما همین نشانه‌ها می‌تواند بیانگر سکته مغزی باشد.

وی با تاکید بر اینکه کوچک شمردن این علائم می‌تواند به قیمت جان یا کیفیت زندگی فرد تمام شود، گفت: زمان طلایی درمان سه تا چهار ساعت نخست بوده که نباید از این امر غافل شد.

خزائی درباره اهمیت مراجعه فوری گفت: زمان طلایی درمان سکته کمتر از چهار ساعت اول پس از بروز علائم بوده اگر بیمار در این بازه به بیمارستان برسد، امکان تجویز داروهای حل‌کننده لخته وجود دارد، این داروها می‌توانند مسیر خون‌رسانی را باز کنند و تا حد زیادی جلوی عوارض جبران‌ناپذیر را بگیرند.

 وی ادامه داد: هر دقیقه تأخیر برابر است با از دست رفتن میلیون‌ها سلول مغزی که این سلول‌ها قابل بازگشت نیستند و در صورت تخریب، عملکردهای مهمی مانند حرکت، تکلم یا حافظه از بین می‌رود، بنابراین مراجعه دیرهنگام مساوی با افزایش احتمال ناتوانی دائمی یا حتی مرگ بیمار خواهد بود.

 این عضو هئیت علمی با اشاره به روند درمان در سال‌های اخیر گفت: خوشبختانه امروزه روش‌های درمانی جدیدی در اختیار پزشکان قرار گرفته که امکان بازکردن رگ‌های بسته و حتی خارج کردن لخته به‌صورت مکانیکی وجود دارد، این دستاوردها توانسته‌اند امید به بهبودی بیماران را افزایش دهند، با این حال، همه این اقدامات تنها زمانی مؤثرند که بیمار در سریع‌ترین زمان ممکن به مراکز درمانی منتقل شود.

 خزائی تأکید کرد: لخته در مغز ممکن است به مرور از بین برود، اما اثرات آن می‌تواند ماندگار باشد، درمان زودهنگام، کلید کاهش عوارض و بازگشت بیمار به زندگی عادی است.

منبع: ایسنا