شارژ سهمیه بندی بنزین مهر ماه در کارت بانکی

در حالی که اقتصاد ایران در پاییز ۱۴۰۴ با چالش‌های تورم و نوسانات ارزی دست‌وپنجه نرم می‌کند، اجرای طرح انتقال سهمیه بنزین به کارت بانکی، گامی بزرگ به سوی مدرن‌سازی سیستم سوخت‌رسانی کشور محسوب می‌شود.

این طرح که بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۴ تصویب شده، از مردادماه امسال اجرایی شده و تا پایان شهریور به‌طور کامل در سراسر کشور راه‌اندازی خواهد شد. وزیر نفت، جواد اوجی، اخیراً اعلام کرد که زیرساخت‌های فنی برای این انتقال آماده است و مالکان خودروها می‌توانند سهمیه ماهانه ۶۰ لیتری بنزین خود را به‌صورت اعتبار نقدی در حساب بانکی دریافت کنند. این تغییر نه‌تنها کارت‌های سوخت هوشمند را حذف می‌کند، بلکه انعطاف‌پذیری بیشتری به مصرف‌کنندگان می‌دهد و می‌تواند بر بازار سوخت و اقتصاد خانوارها تأثیرگذار باشد.

براساس گزارش سرگرمی روز : ایده انتقال سهمیه بنزین به کارت بانکی نخستین‌بار در سال ۱۴۰۱ مطرح شد، اما با تصویب تبصره ۳ قانون بودجه ۱۴۰۴، به یک الزام قانونی تبدیل شد. بر اساس این قانون، وزارت نفت مکلف است ظرف چهار ماه پس از ابلاغ بودجه (از اردیبهشت ۱۴۰۴)، با همکاری بانک مرکزی، امکان انتقال سهمیه از کارت سوخت به حساب‌های بانکی را فراهم کند. هدف اصلی، ساده‌سازی فرآیندها و کاهش هزینه‌های چاپ و توزیع کارت‌های سوخت است که سالانه میلیاردها تومان برای دولت هزینه دارد. سخنگوی شورای نگهبان، هادی طحان نظیف، نیز این طرح را تأیید کرد و تأکید نمود که این تغییر با حفظ سهمیه ۶۰ لیتری برای خودروهای شخصی، عدالت اجتماعی را تقویت می‌کند.

در حال حاضر، بیش از ۲۵ میلیون خودرو در ایران ثبت‌شده دارند و هر کدام ماهانه ۶۰ لیتر بنزین یارانه‌ای (با نرخ ۱۵۰۰ تومان) دریافت می‌کنند. با اجرای این طرح، مالکان می‌توانند این سهمیه را به‌صورت اعتبار معادل (حدود ۹۰ هزار تومان در ماه) به حساب بانکی خود منتقل کنند و از آن برای خرید سوخت در جایگاه‌ها استفاده نمایند. این اعتبار مانند یک وام بنزین بانکی عمل می‌کند و قابل انتقال به دیگران نیست، اما انعطاف‌پذیری در زمان و مکان مصرف را افزایش می‌دهد.

بر اساس اعلام مسئولان وزارت نفت و بانک مرکزی، سالانه هزینه قابل توجهی صرف تولید و نگهداری کارت‌های سوخت می‌شود. از سوی دیگر، گم شدن یا خراب شدن کارت‌های هوشمند برای بسیاری از شهروندان دردسرساز بوده است. با انتقال سهمیه به کارت بانکی، عملاً هر فرد می‌تواند با همان کارت حقوق یا یارانه خود، سوخت‌گیری انجام دهد. این تغییر هم از نظر اقتصادی برای دولت صرفه‌جویی به همراه دارد و هم برای مردم سهولت بیشتری ایجاد می‌کند.

نحوه استفاده از کارت بانکی در جایگاه‌ها

سرگرمی روز نوشت : طبق برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، کارت‌های بانکی در جایگاه‌های سوخت همانند کارت سوخت عمل خواهند کرد. به این ترتیب، فرد پس از ورود به پمپ‌بنزین، کارت بانکی خود را در دستگاه کارت‌خوان سوخت قرار داده و میزان سهمیه یارانه‌ای او به‌صورت خودکار محاسبه خواهد شد.

اگر میزان بنزین مصرفی کمتر یا مساوی سهمیه باشد، هزینه آن از اعتبار یارانه‌ای کسر می‌شود.

در صورتی که مصرف بیشتر از سهمیه باشد، مابه‌التفاوت آن با نرخ آزاد مستقیماً از حساب بانکی برداشت خواهد شد.

اتصال سهمیه بنزین به کد ملی

یکی از مزایای مهم این طرح، اتصال سهمیه به کد ملی افراد است. این موضوع باعث می‌شود که حتی اگر کسی چند خودرو داشته باشد یا خودرو به نام دیگری ثبت شده باشد، سهمیه بنزین به‌طور مشخص به شخص تعلق گیرد. به بیان دیگر، سهمیه خانوارها به هر فرد و سپس به کارت بانکی او متصل خواهد شد. این اقدام مانع از سوءاستفاده‌ها در بازار سیاه می‌شود و عدالت بیشتری در توزیع یارانه سوخت به همراه خواهد داشت.

هرچند تاریخ دقیق آغاز اجرای سراسری هنوز اعلام نشده، اما مسئولان خبر داده‌اند که پایلوت طرح در چند شهر کشور آغاز شده و نتایج آن در حال بررسی است. در صورت موفقیت، انتظار می‌رود از پاییز ۱۴۰۴ یا نهایتاً ابتدای سال ۱۴۰۵ اجرای سراسری آغاز شود.

از منظر اقتصادی، انتقال سهمیه بنزین به کارت بانکی می‌تواند بار مالی خانوارها را سبک‌تر کند. در شرایطی که قیمت بنزین آزاد به بیش از ۳۰۰۰ تومان رسیده، این سهمیه یارانه‌ای معادل ۹۰ هزار تومان صرفه‌جویی ماهانه برای هر خودرو ایجاد می‌کند. برای خانواده‌های چندخودرویی، این مبلغ می‌تواند به بیش از ۲۰۰ هزار تومان برسد و به عنوان یک منبع درآمد جانبی عمل کند.

با این حال، چالش‌هایی نیز وجود دارد. برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که افزایش نقدینگی ناشی از واریز مستقیم اعتبار، می‌تواند تورم را تشدید کند، به‌ویژه اگر مالکان اعتبار را به جای سوخت، خرج کالاهای دیگر کنند. همچنین، در مناطق روستایی با دسترسی محدود به بانکداری دیجیتال، ممکن است نابرابری ایجاد شود. وزیر نفت در پاسخ به این نگرانی‌ها، اعلام کرد که برنامه‌های آموزشی و شعبه‌های سیار بانکی برای پوشش ۱۰۰ درصدی اجرا خواهد شد.

از سوی دیگر، این طرح می‌تواند بازار سیاه سوخت را تا ۳۰ درصد کاهش دهد. طبق گزارش‌های اخیر، قاچاق سوخت سالانه ۱۰ میلیارد لیتر است که با ردیابی دیجیتال اعتبار بانکی، کنترل بهتری امکان‌پذیر می‌شود. در بخش صنعت، شرکت‌های حمل‌ونقل نیز از این انعطاف‌پذیری سود می‌برند و می‌توانند سهمیه را برای ناوگان خود مدیریت کنند.

هرچند طرح انتقال سهمیه بنزین به کارت بانکی با استقبال عمومی روبرو شده، اما موانعی مانند امنیت سایبری و هماهنگی بین‌بانکی وجود دارد. بانک مرکزی اخیراً پروتکل‌های امنیتی جدیدی برای جلوگیری از هک حساب‌ها ابلاغ کرده است. همچنین، با توجه به مذاکرات هسته‌ای و احتمال کاهش تحریم‌ها، ممکن است قیمت بنزین یارانه‌ای تغییر کند، اما دولت تأکید دارد که سهمیه ۶۰ لیتری ثابت بماند.

در نهایت، این طرح بخشی از سیاست‌های اقتصادی دولت برای دیجیتالی‌سازی خدمات عمومی است. با اجرای کامل تا پایان ۱۴۰۴، انتظار می‌رود صرفه‌جویی ۵۰۰ میلیارد تومانی در بودجه دولت ایجاد شود و اقتصاد خانوارها تقویت گردد. مالکان خودروها برای ثبت‌نام فوری اقدام کنند تا از سهمیه مرداد و شهریور بهره‌مند شوند. این تغییر، نه‌تنها یک تحول فنی، بلکه گامی به سوی عدالت اقتصادی در بازار سوخت ایران است.