آمریکا سد راه توافق گازی عراق با ایران شد

تلاش عراق برای حل بحران برق این کشور با واردات گاز ترکمنستان از طریق ایران، با فشارهای آمریکا شکست خورد. حالا بغداد باید به دنبال گزینه‌های دیگر برای حل قطعی‌های برق در این کشور باشد.

این کشور نفت‌خیز از زمان حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ که به سرنگونی صدام حسین منجر شد، در تامین برق شهروندانش با مشکل مواجه است.

بغداد در سال ۲۰۲۳ طرحی برای انتقال گاز ترکمنستان به عراق از مسیر ایران مطرح کرد اما به دلیل نگرانی از نقض تحریم‌های آمریکا علیه تهران، نیازمند موافقت واشنگتن بود اما این موافقت صادر نشد و دولت دونالد ترامپ با تشدید سیاست فشار حداکثری بر ایران، مانع اجرای این توافق شده است.

به نوشته رویترز، بغداد ماه‌ها تلاش کرده است تا از آمریکا اجازه واردات حدود ۵ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان از طریق ایران را بگیرد.

بر اساس پیش‌نویس قرارداد، عراق قصد داشت سالانه ۵٫۰۲۵ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان را توسط شرکت ملی گاز ایران (NIGC) وارد کند.

ایران در ازای این انتقال پولی دریافت نمی‌کرد اما می‌توانست برای نیازهای داخلی خود حداکثر ۲۳ درصد از حجم روزانه گاز ترکمنستان را برداشت کند.

بغداد حتی پیشنهاد داده بود که یک ناظر بین‌المللی سوم نیز بر رعایت تحریم‌های آمریکا و قوانین ضدپولشویی نظارت کند.

با این وجود، پس از ماه‌ها رایزنی، مخالفت‌های آمریکا در نهایت این قرارداد را به شکست کشاند؛ چراکه واشنگتن فشارها بر تهران را به دلیل برنامه هسته‌ای‌اش افزایش داده است.

بدون گاز ایران به مشکل می‌خوریم

عراق در دهه گذشته به واردات گاز و برق از ایران متکی بوده است. گاز ایران نزدیک به یک‌سوم تولید برق عراق را تامین می‌کند و در سال ۲۰۲۴ میزان واردات به ۹٫۵ میلیارد متر مکعب رسید.

مشاور نخست‌وزیر عراق عادل کریـم می‌گوید: «اگر گاز ایران را از دست بدهیم، در تولید برق با مشکل جدی روبه‌رو خواهیم شد.»

عراق با وجود اینکه دومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک است، بخش زیادی از گاز همراه نفت خود را به دلیل کمبود سرمایه‌گذاری و زیرساخت می‌سوزاند. این کشور در سال ۲۰۲۳ تنها ۱۱ میلیارد متر مکعب گاز قابل استفاده برای برق و صنعت استخراج کرد.

نیاز گازی این کشور باتوجه به فصل تغییر می‌کند؛ در تابستان مصرف به حدود ۴۵ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد و در سایر فصول به ۱۰ تا ۲۰ میلیون مترمکعب کاهش می‌یابد.

لغو معافیت وارادت گاز از ایران 

دولت ترامپ در مارس، معافیت تحریم‌ها را که از ۲۰۱۸ به عراق اجازه داده بود پول برق ایران را بپردازد، لغو کرد. 

با پایان این معافیت‌ها و آغاز اوج مصرف تابستان، عراق حدود ۳ هزار مگاوات از ظرفیت تولید برق خود را از دست داد که بیش از ۱۰ درصد کل ظرفیت حدود ۲۸ هزار مگاواتی کشور است.

بغداد امید داشت با قرارداد ترکمنستان منابع خود را متنوع کند اما شکست در این مسیر توانایی بغداد برای تامین  برق در زمان اوج مصرف تابستان را به خطر انداخته است. 

وزارت برق این کشور در نامه‌ای در ۲۷ می به بانک تجارت عراق هشدار داد که این شکست می‌تواند موجب خاموشی‌های گسترده شود؛ خاموشی‌ای که سه ماه بعد در ماه آگوست رخ داد.