لوازم خانگی ۵۰ درصد و ساختمان ۴۰ درصد کاهش تقاضا داشته است

رئیس اتاق تهران سخنان خود را با اشاره به‌شروع هفته دفاع مقدس آغاز کرد و یاد و خاطره شهدا را گرامی داشت و برای جانبازان کشور آروزی سلامتی کرد.

محمود نجفی عرب گفت: دوران دفاع مقدس هرچند سختی‌های بسیار داشت، اما دوران عجیب و درس‌آموزی بود و جالب است که ما بیشترین دوران توسعه صنعتی کشور را در سال‌های بعد از انفلاب، در این دوره تجربه کردیم.

او ادامه داد: اگرچه دوست ندارم آمار‌های ناامیدکننده ارائه بدهم ولی نباید از واقیعت‌ها غافل شویم و نباید همه ذهن‌ها تنها روی موضوعاتی مانند اسنپ بک، جنگ و اسرائیل متمرکز شود و بحث‌های کلان اقتصادی کشور فراموش شوند که به نظرم آسیب بسیار جدی برای کشور خواهد داشت.

نجفی‌عرب افزود: امروز آقای رئیس‌جمهور برای شرکت در اجلاس سازمان ملل عازم نیویورک هستند و امیدوارم انشاالله بتوانند با دست به کشور برگردند و انشاالله خداوند متعال فرصتی را ایجاد کند که آقای رئیس‌جمهور بتواند از این فضا در جهت منافع ملی کشور استفاده کنند.

در ادامه رئیس اتاق بازرگانی تهران مروری بر شاخص‌های کلان اقتصادی کشور داشت و به زنگ خطر کاهش تقاضا اشاره کرد و گفت: رشد حقیقی هزینه‌کرد در خانوار شهری منفی ۲ درصد و در خانوار روستایی تقریباً صفر برآورد می‌شود. به بیان دیگر، قدرت خرید خانوار‌ها یا کاهش یافته یا درجا زده است. یکی از بحث‌های جدی که الان در اقتصاد کشور وجود دارد، موضوع کاهش تقاضاست و خیلی از صنایع به شدت در حال رکود هستند و اگر به فکر تحریک تقاضا نباشیم خیلی از صنایع با رکود خیلی بیشتری مواجه خواهند شد.

آمار‌ها و شاخص تجارت خارجی، بحث بعدی بود که رئیس اتاق بازرگانی تهران درباره آن صحبت کرد. او گفت: سهم کشور‌های همسایه از تجارت خارجی ایران طی پنج سال اخیر روندی صعودی داشته و از ۴۹درصد در سال ۱۳۹۹ به حدود ۵۶ درصد در پنج ماهه نخست ۱۴۰۴ رسیده است. به بیان دیگر، بیش از نیمی از مبادلات خارجی ایران در میان چند بازار محدود منطقه‌ای متمرکز است؛ به‌گونه‌ای که نزدیک به ۵۴ درصد درآمد‌های صادراتی تنها از پنج کشور همسایه تأمین می‌شود و حدود نیمی از واردات کشور نیز از طریق چهار بازار همسایه انجام می‌گیرد. این یک خطر بسیار جدی است که ما را تهدید می‌کند و نشان می‌دهد که بازار تجارت کشور بسیار محدود است و روز به روز هم در حال محدودتر شدن است.

رئیس اتاق تهران درباره ناترازی برق هم گفت: طبق برآورد‌های برنامه هفتم توسعه قرار بود ظرفیت تولید برق کشور در زمان اوج بار تا پایان برنامه به حدود ۸۷ هزار مگاوات برسد که به معنای رشد متوسط سالانه ۷.۴ درصد بود. بر این اساس در سال ۱۴۰۳ باید تولید برق در اوج بار به ۶۵ هزار و ۵۲۷ مگاوات می‌رسید، اما تحقق این هدف با کسری همراه شد. در واقع، تولید برق در این سال تنها ۲.۱ درصد افزایش یافت که حدود ۵ درصد کمتر از پیش‌بینی برنامه است.

نجفی عرب گفت: همچنین براساس برنامه هفتم توسعه رشد متوسط سالانه ۳ درصدی برای مصرف برق در نظر گرفته بود، اما در سال ۱۴۰۳ میزان مصرف برق در اوج بار حدود ۷۹ هزار و ۸۷۲ مگاوات ثبت شد که به معنای رشد ۹ درصدی است؛ یعنی ۵.۵ درصد بالاتر از رقم پیش‌بینی‌شده. در سال ۱۴۰۳ به طور کلی، مصرف برق حدود ۲ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته که عمدتآً از محل افزایش مصرف برق خانگی بوده است. در بخش‏های صنعت و کشاورزی، افزایش قابل‌توجهی در مصرف برق مشاهده نمی‏شود، هرچند میزان مصرف این بخش‏ها در مجموع از خانگی بیشتر است.

او به شاخص‌های مالی و تشدید وابستگی تامین مالی به نظام بانکی هم اشاره کرد و گفت: تأمین مالی از طریق شبکه بانکی نیز با وجود رشد اسمی ۴۱ درصدی، به دلیل سطح بالای تورم در عمل رشد حقیقی چندانی نداشته و حتی در برخی برآورد‌ها نزدیک به صفر یا منفی بوده است. این موضوع نشان می‌دهد ظرفیت واقعی شبکه بانکی برای پشتیبانی از بخش تولید و تجارت بسیار محدود است.

نجفی عرب در ادامه درباره شاخص مدیران خرید یا شامخ هم گفت: شاخص مدیران خرید کل اقتصاد برای هفدهمین ماه پیاپی در مرداد ۱۴۰۴ زیر سطح ۵۰ باقی مانده و نشان‌دهنده استمرار شرایط رکودی است. یکی از نکات مهم و نگران‌کننده در این شاخص، کاهش مداوم میزان تولید محصول و ارائه خدمات است. از آنجاکه شاخص موجودی مواد اولیه نیز همچنان در محدوده رکودی قرار دارد، می‌توان پیش‌بینی کرد که این روند کاهش تولید در ماه‌های آینده هم ادامه خواهد داشت. در حال حاضر بحث کاهش موجودی مواد اولیه صنایع بسیار جدی است و الان حدود ۱۷ ماه است که این شاخص مسیر نزولی را طی می‌کند که بسیار نگران‌کننده است.

او بار دیگر گفت: من دلم نمی‌خواهد در وضعیتی که کشور با دغدغه‌های جدی بین‌المللی درگیر است، به موضوعات منفی و ناامیدکننده اشاره کنم ولی به نظرم می‌رسد که توجه مسئولان بیشتر معطوف اسنپ‌بک و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل شده است که حتما تاثیرات جدی خواهد داشت ولی عدم توجه به وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی کشور از سوی مسئولان ارشد می‌تواند وضعیت را از شرایط کنونی هم بدتر کند.

محمود نجفی عرب گفت: در صنعت لوازم خانگی در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد تقاضا کاهش پیدا کرده است. در حوزه ساختمان که پیشران صنعتی است هم با بیش از ۴۰ درصد کاهش تقاضا روبه‌رو هستیم و حتی در حوزه سلامت هم با رکود جدی رو به رو هستیم.

او گفت: دولت به‌عنوان و به‌اسم حمایت از مردم قیمت‌ها را به شدت کنترل می‌کند و قیمت‌ها واقعی نیست و صنایع و واحد‌های تولیدی درشرایط بسیار سختی قرار گرفته‌اند. موضوع قیمتگذاری دستوری واقعا پدر صنعت را در آورده است. وضعیت تولید در کشور در تمام بخش‌ها دچار رکود تورمی شدید است و اگر مسئولان چاره‌اندیشی نکنند و بخواهند به روش‌های کنونی مانند قیمتگذاری دستوری ادامه دهند و فکری برای تحریک تقاضا نکنند ما حتما بحران‌های سختری را در بخش‌های مختلف صنعتی شاهد خواهیم بود و حتی مشکلات قضایی مانند برگشت چک‌ها و… هم افزایش پیدا می‌کند. همه باید تلاش کنیم که باری را از روی دوش مردم برداریم و اقتصاد کشور را از وضعیت کنونی نجات دهیم.