این عکس‌ها ناخواسته اطلاعاتتان را لو می‌دهند

رد پاهایی که ساده به جا می‌مانند

گاهی خطر، درست در پس‌زمینه‌ی عکس پنهان است. اما چه چیزهایی در یک عکس می‌تواند خطرساز باشد؟ مهندس «آرش سرخانی» متخصص امنیت سایبری، بعضی از این موارد را نام می‌برد:

۱. مشخصات شخصی روی لباس،کارت، تخته‌ی اعلان: نام مدرسه روی روپوش دانش‌آموز، نام شرکت روی کارت شناسایی، تابلوهای محل کار یا پروژه، و…؛ این‌ها هویت یا محل مرتبط با فرد را سریع لو می‌دهند.

۲. پس‌زمینه‌ی عکس: آدرس روی بسته‌ی پستی، پلاک ماشین، نمای قابل شناساییِ خیابان یا ساختمان، مسیر خانه که با گوگل‌استریت‌ویو (Google Street View) قابل دنبال کردن است، و…؛ یک سارق یا مزاحم با همین جزئیات ساده می‌تواند محل زندگی یا محل کار شما را پیدا کند.

۳. اطلاعات زمانی و رفت‌وآمد: عکس‌هایی که نشان می‌دهند شما هم‌اکنون در سفر هستید یا به هر دلیلی در خانه نیستید (مثلاً گزارش آنلاین و لحظه به لحظه از تعطیلات) می‌تواند خطر سرقت یا ورود غیرقانونی به خانه را بالا ببرد.

۴. محتوای حساس کاری: تصویری که در آن تخته وایت‌برد، نمودارهای سازمانی، طرح‌های فنی، پروتکل‌ها یا اسناد دیگری مربوط به پروژه یا محل کار مشخص باشد؛ ممکن است اطلاعات محرمانه یا قابلیت بهره‌برداری برای رقبا یا سوء‌استفاده‌کنندگان داشته باشد. صداهای پس‌زمینه (در ویدیوها)، ویژگی‌های چهره، بازتاب اثر انگشت، و… ممکن است به شناسایی افراد یا محیط منجر شود.

۵. الگوهای رفتاری (قابلیت دنبال‌شدن): مجموعه‌ی‌ عکس‌هایی که موقعیت‌های مکانی و زمان‌دار دارند می‌توانند مسیرها و عادات شما را لو بدهند. مثلاً هر روز ساعت ۸ صبح در فلان کافه صبحانه می‌خورید، یا هر روز با قطار ساعت ۷:۳۰ از ایستگاه فلان به محل کارتان می‌روید. این اطلاعات ممکن است در دستِ کسانی قرار بگیرد که مثل تکه‌های پازل، آنها را کنار اطلاعات دیگری بچینند تا علیه شما به کار بگیرند.»

«متادیتا»؛ داده‌های خطرناکی که دیده نمی‌شوند

بسیاری از ما که بی‌مهابا در فضای مجازی فعالیت می‌کنیم از موضوع وحشتناکی به نام «متادیتا» بی‌خبریم. متادیتا یعنی «داده‌هایی درباره‌ی داده‌ها». در واقع اطلاعاتی است که در یک فایل درباره‌ی همان فایل وجود دارد. به زبان ساده، عکس‌ها، ویدیوها و فایل‌های متنی که با دیگران در فضای مجازی به اشتراک می‌گذاریم، حاوی اطلاعات دیگری هستند که ما تصمیمی برای انتشار آنها نگرفته‌ایم. بلکه به صورت خودکار در پشت‌پرده‌ی فایل ذخیره می‌شوند.

سرخابی می‌گوید در فایل‌های مختلف، متادیتا ماهیت متفاوتی دارد. در فایل‌های تصویری، معمولاً شامل اطلاعاتی مثل موقعیت جغرافیایی (GPS)، مدل دستگاه ثبت‌کننده، زمان و تاریخ ثبت تصویر است؛ در اسناد متنی، شامل نام نویسنده، تاریخ ایجاد و ویرایش، و تاریخچه‌ی تغییرات فایل؛ و در ویدیوها شامل نوع دستگاه ضبط، زمان و مکان ضبط و اطلاعات فنی دیگر.

البته این غیر از اطلاعاتی است که کمی پیش گفتیم خود فایل می‌تواند خواسته یا ناخواسته لو بدهد.بعضی از پلتفرم‌ها مثل Signal، Session و WhatsApp تا حدودی متادیتا را هنگام آپلود حذف می‌کنند، ولی نه به طور کامل. چقدر و چگونه‌اش بماند. مهم این است که روی حذف خودکار متادیتا در همین سکوها هم حساب نکنید و خودتان قبل از انتشار فایل، تدابیر امنیتی لازم را بیندیشید!

داده‌ها پای چه خطراتی را به میان می‌آورند؟

سوءاستفاده از انتشار اطلاعاتی که در دو دسته طبقه‌بندی کردیم، می‌تواند پیامدهای واقعی برای افراد به همراه داشته باشد. سرخابی این پیامدها را مثال می‌زند:

۱. ممکن است از عکس‌های موقعیت‌دار برای دنبال کردن و پیدا کردن فرد استفاده کنند.

۲. ترکیب اطلاعات عکس با دیگر داده‌های آنلاین می‌تواند منجر به افشای آدرس، شماره تلفن یا اطلاعات شغلی شما شود.

۳. انتشار عکس تعطیلات یا عکس‌هایی که نشان می‌دهد خانه خالی است یا محل دقیق را فاش می‌کنند، خطر سرقت از خانه یا هدف قرار گرفتن آن را بالا می‌برد.

۴. می‌توان عکس‌ها را کپی، جعل یا در زمینه‌های دیگر منتشر کرد و از فرد سوءاستفاده کرد.

پ.ن: در قسمت بعد برایتان می‌گوییم که چه عکس‌هایی را با چه حواس‌جمعی‌هایی می‌توان منتشر کرد و از خیر انتشار چه تصاویری باید گذشت.

منبع: فارس