سراب یک‌شبه ثروتمند شدن در بازار رمزارز | هشدار کارشناسان را جدی بگیرید

به گزارش همشهری آنلاین، شاید کمتر شهروندی به فکر ریسک بالا باشد و چه بسا اصل پس‌اندازشان را از دست دهد. این در حالی است که تحریم‌های بین‌المللی علیه رمزارزها ازجمله تتر این روزها به خبر یک تبدیل شده است. جدی‌شدن این تحریم‌ها، دسترسی کاربران ایرانی به تتر را محدود کرده و انتقال و معامله آن را دشوار می‌سازد و در چنین فضایی، سرمایه‌گذاران ناچار شده‌اند به راهکارهای غیررسمی روی بیاورند که ریسک کلاهبرداری و از دست‌رفتن سرمایه را چند برابر می‌کند.

نمونه‌های مال‌باخته

هادی ازجمله جوانانی است که با ترغیب و تشویق دوستانش مدتی روی سرمایه‌گذاری در بازار رمزارز مطالعه کرد و پس‌انداز والدینش را به سرمایه‌گذاری روی رمز ارز تتر اختصاص داد. او هرگز تصور نمی‌کرد که آنچه تبلیغ می‌شود، بیشتر به سراب شبیه است و او را وارد باتلاق زیان می‌کند. او تنها مالباخته نیست و تعریف می‌کند که برخی از دوستانش ازجمله خشایار هم با فروش ماشین‌اش و سرمایه‌گذاری روی رمز ارز، به قدری زیان کرده که قادر نیست یک موتورسیلکت بخرد.

شیرین دختری که با سختی چند سال تدریس زبان انگلیسی کرده و پولی پس‌انداز کرده بود، حالا که حسابش بسته شده، سخت نگران است. می‌گوید: می‌خواستم با سودی که به‌دست می‌آورم یک لپ‌تاپ بخرم و آموزش آنلاین داشته باشم، اما دیگر قادر به خرید لپ‌تاپ نیستم.

هادی، خشایار و شیرین ازجمله جوانانی هستند که در روزهای داغ بازار تتر و دیگر رمزارزها تنها به سود چند صددرصدی در کانال‌های تلگرامی و شبکه‌های اجتماعی چشم دوخته بودند اما الان یک تصویر خاکستری و تیره و تار جلوی چشم‌شان قرار دارد.

وعده‌های شیرین، اما توخالی

شیرین می‌گوید: در یکی از کانال‌های تلگرامی که ادعا می‌کرد تتر را با قیمتی پایین‌تر از بازار عرضه می‌کند، عضو شد. تبلیغات پرزرق‌وبرق، نمودارهای رشد سرسام‌آور و وعده سودهای تضمینی باعث شد بدون بررسی زیاد، پس‌اندازش را به حسابی که معرفی شده بود، واریز کند. روزهای اول همه‌چیز خوب بود اما وقتی خواست دارایی خود را برداشت کند، تازه شروع مشکلات بود. حساب کاربری‌اش بسته شده بود و پاسخ‌ها به پیام‌هایش قطع شده بود؛ داستان تکراری که نشان از فریب وعده‌های دروغین در بستر فضای مجازی دارد به‌ویژه حالا که با تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه تتر و مشکلات مربوط به انتقال پول، پیچیده‌تر هم شده است.

گرفتار تله هیجان نشوید

بازار رمزارز حالا مثل آینه‌ای است که تجربه تلخ بورس ۱۴۰۰ را منعکس می‌کند؛ سالی که بسیاری از مردم با امید سودهای سریع و کلان، تمام دارایی‌های خود را وارد بورس کردند و در نهایت با زیان‌های سنگین مواجه شدند. آن تجربه نشان داد که اعتماد کورکورانه به تبلیغات و توصیه‌های غیرمعتبر، فقط به سقوط سرمایه منجر می‌شود. حالا همان سناریو در قالب جدیدی یعنی بازار رمزارز در حال تکرار است.

کانال‌های تلگرامی و صرافی‌های بی‌مجوز که به‌دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های بانک مرکزی بیش از پیش فعال شده‌اند، همان نقش مخرب را بازی می‌کنند. خشایار می‌گوید: «وقتی پولم در یک حساب نامعلوم گیر کرد، تازه فهمیدم هیچ تضمینی وجود ندارد. هیچ نهاد رسمی پشتوانه‌ای ندارد و هر لحظه ممکن است سرمایه‌ام بر باد برود.»

بانک مرکزی چه می‌کند؟

برای مهار این شرایط پرتنش، بانک مرکزی به تازگی سقف‌های جدیدی برای خرید و نگهداری رمزارزهای پایه‌ثابت تعیین کرده است.با این امید ریسک نوسانات و سوءاستفاده‌ها را کاهش دهد اما نکته اینجاست که این تدبیر هم نمی‌تواند به تنهایی از سوءاستفاده کانال‌ها و صرافی‌های غیرمجاز جلوگیری کند. این محدودیت‌ها شامل محدودکردن سقف خرید به ۵ هزار دلار در سال و سقف نگهداری به ۱۰ هزار دلار برای هر فرد است.

با این حال هنوز افرادی مثل شیرین، ‌هادی و خشایار در جست‌وجوی راه‌هایی برای حفظ سرمایه‌شان در بازاری هستند که هر روز پیچیده‌تر و خطرناک‌تر می‌شود.

آگاهی؛ تنها راه نجات از گرداب کلاهبرداری

کارشناسان بارها تأکید کرده‌اند که کلید موفقیت در این بازار، آگاهی و احتیاط است. آنها می‌گویند: به جای اعتماد به تبلیغات پرزرق‌وبرق و وعده‌های غیرواقعی، سرمایه‌گذاران باید با دقت و تحلیل کافی وارد این حوزه شوند. استفاده از صرافی‌های معتبر، پیگیری اخبار و تغییرات مقررات و پرهیز از سرمایه‌گذاری‌های هیجانی می‌تواند ریسک‌ها را به حداقل برساند.

سردار وحید مجید، رئیس پلیس فتای فراجا می‌گوید: تعداد پرونده‌های مرتبط با رمزارز از سال ۱۳۹۹ تاکنون از ۲۰۵ مورد به بیش از ۴هزار مورد افزایش یافته است؛ رشدی نزدیک به ۲۰ برابر که نشان‌دهنده انفجار فعالیت‌های کلاهبردارانه در این حوزه است. بخش قابل‌توجهی از این پرونده‌ها «کثیرالشاکی» هستند؛ یعنی دامنه قربانیان بسیار گسترده و پراکنده در سراسر کشور است.

آفت‌های سرمایه‌گذاری در رمزارز با تحریم تتر

۱. تحریم تتر

• محدودیت دسترسی کاربران ایرانی به استیبل‌کوین تتر
• دشواری در انتقال و نقدکردن دارایی‌ها

۲. پیامدهای تحریم تتر:

• افزایش ریسک مسدودشدن حساب‌ها
• کاهش نقدشوندگی دارایی‌ها
• سوق‌دادن سرمایه‌گذاران به صرافی‌ها و کانال‌های غیرمجاز

۳. سناریوی تکراری کلاهبرداری:

• وعده‌های سود تضمینی و فروش ارز ارزان‌تر در کانال‌های تلگرامی
• واریز پول بدون دریافت دارایی و مسدودشدن حساب‌ها
• افزایش پرونده‌های پلیس فتا (رشد ۲۰ برابری از ۱۳۹۹ تاکنون)

۴. محدودیت‌های بانک مرکزی:

• سقف خرید رمزپول پایه‌ثابت (تتر و…): ۵ هزار دلار در سال
• سقف نگهداری رمزپول پایه‌ثابت: ۱۰ هزار دلار

۵. توصیه‌ها:

• به تبلیغات غیررسمی اعتماد نکنید.
• از صرافی‌های معتبر استفاده کنید.
• سرمایه‌گذاری‌های خود را متنوع کنید.
• اخبار و مقررات را دنبال کنید.
• هشدارهای نهادهای رسمی را جدی بگیرید.