چوب اقتصاد بحرانی روی دوش این کسب‌‌وکارها خورد

کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در فضای مجازی طی ماه‌های اخیر از چند جبهه تحت فشار قرار گرفته‌اند؛ فیلترینگ، افزایش نرخ ارز، کیفیت نامناسب اینترنت و فضای امنیتی حاکم بر تصمیم‌گیری‌ها.

صادق محمدی، دبیر اتحادیه کسب‌وکارهای فضای مجازی،  از دغدغه‌های کمتر شنیده‌شده این کسب‌وکارها می‌گوید؛ کسب‌وکارهایی که برخلاف برندهای بزرگ، تریبون و شبکه لابی ندارند و بیشتر در سکوت قربانی محدودیت‌ها شده‌اند.

آقای محمدی! بعد از جنگ ۱۲ روزه و اتفاقات پس از آن، تا امروز چه آسیب‌هایی به کسب‌وکارهای فعال در فضای مجازی وارد شده است؟

در بازه بعد از جنگ تا همین امروز چند اتفاق هم‌زمان رخ داد. تمرکز اصلی اتحادیه ما روی کسب‌وکارهای کوچک و متوسط است؛ البته کسب‌وکارهای بزرگ هم از ما جواز می‌گیرند، اما معمولاً دغدغه‌هایشان را از مسیرهای دیگری مثل معاونت علمی یا انجمن تجارت پیگیری می‌کنند. آنچه من عرض می‌کنم بیشتر مربوط به همین کسب‌وکارهای متوسط است که کمتر صدای‌شان شنیده می‌شود.

یکی از آسیب‌های جدی، فیلترینگ بود که همچنان ادامه دارد. بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک که مشتری خود را از طریق سرویس‌های تبلیغاتی آنلاین (گوگل ادز) جذب می‌کردند، عملاً از کار افتادند. بعضی شرکت‌های فعال در این حوزه نیز به طور کامل مجبور به تعطیلی شدند. چرا که گفته می شد برخی از افراد که جذب گروهک‌های تروریستی شده‌اند از این طریق جذب شده بودند.

موضوع دوم، عدم قطعیت است. وقتی کسب‌وکار کوچک نمی‌داند آیا می‌تواند سرمایه‌گذاری کند؟ جنس بخرد یا توسعه دهد؟ و … طبیعتاً دچار بحران می‌شود. جنگ و شرایط سیاسی این بی‌ثباتی را تشدید کرده است.

موضوع سوم، نرخ ارز است. بالای ۸۰ تا ۹۰ درصد کسب‌وکارها به‌نوعی هزینه‌های دلاری دارند. بنابراین با هر افزایش قیمت دلار، هزینه‌هایشان به‌شدت بالا می‌رود.از خرید اجناسشان تا هزینه‌های پرداختی همه این‌به دلار وابسته است.

وضعیت فروش این کسب‌وکارها بعد از این بحران‌ها و در وضعیت فعلی چطور بوده است؟

هنوز دیتای دقیقی نداریم، اما قاعدتاً وقتی ورودی تبلیغات کم شود و هزینه‌ها افزایش یابد، فروش هم کاهش پیدا می‌کند. پیش‌بینی من این است که فروش‌ها نه‌تنها به قبل از جنگ برنگشته، بلکه با افزایش قیمت دلار و بی‌ثباتی‌های بازار و کمتر شدن خریدهای ضروری احتمالا کمتر هم شده است.

در چنین شرایطی اتحادیه چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟

برخی موضوعات از دسترس اتحادیه خارج است، چون فضای تصمیم‌گیری امنیتی شده است. مثلاً در مورد فیلتر گوگل‌ادز بارها نامه‌نگاری کردیم، اما نتیجه‌ای نگرفتیم. تصمیم‌گیری درباره این مسائل امنیتی است و حتی دست وزیر ارتباطات هم نیست.

به‌طور مشخص، گوگل‌ادز زمان جنگ بسته شد و هنوز باز نشده است. دلیلش را مسائل امنیتی عنوان کردند. در حال حاضر هم عملاً تبلیغات اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها مختل شد.

با این شرایط، مهم‌ترین مشکلات فعلی کسب‌وکارهای کوچک و متوسط را باید چه دانست؟

دو مشکل اصلی: محدودیت‌های ناشی از فیلترینگ و فضای امنیتی از یک سو و کیفیت پایین اینترنت از سوی دیگر. 

کسب‌وکار کوچک در ایران مجبور است، هاست خارجی بگیرد با همه هزینه‌ها و مشکلات دلاری، چون زیرساخت اینترنت داخلی پرفورمنس لازم را نمی‌دهد. این نشان می‌دهد که مسئله کیفیت اینترنت و فیلترینگ مستقیماً بر اقتصاد دیجیتال تأثیر می‌گذارد.