سلامت روان یکی از ارکان ایمنی، پایداری و تاب‌آوری سازمان‌هاست

در چنین شرایطی، سلامت روان به‌ویژه در محیط‌های کاری سنگین مانند صنعت معدن، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. کار در معادن با فشار تولید، شیفت‌های طولانی، خطرهای فیزیکی، و گاه دوری از خانواده همراه است. در کنار این مسائل، مشکلات اقتصادی و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها نیز بر ذهن و روح کارکنان سنگینی می‌کند و زمینه‌ساز اضطراب، فرسودگی شغلی و کاهش انگیزه می‌شود. چشم‌انداز کلان شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، یعنی «تولید ایمن، توسعه مسئولیت‌پذیر»، دقیقاً بر مبنای درک این واقعیت شکل گرفته است که هیچ توسعه‌ای پایدار نخواهد بود مگر بر پایه سلامت جسم و روان انسان‌هایی که چرخ‌های تولید را به حرکت درمی‌آورند.

از این منظر، سلامت روان، صرفاً موضوعی رفاهی نیست، بلکه یکی از مهم‌ترین عناصر راهبردی در نظام HSE سازمان به شمار می‌رود. تجربه‌های جهانی نیز به روشنی این موضوع را اثبات کرده‌اند. برای نمونه، شرکت BHP Billiton در استرالیا با اجرای برنامه “Mental Health First Aid” پس از یک دوره رکود اقتصادی، توانست میزان حوادث ناشی از خطای انسانی را تا 25 درصد کاهش دهد. همچنین شرکت Rio Tinto در دوران اپیدمی کرونا با ایجاد شبکه دسترسی سریع به حمایت‌های روانی و مشاوره‌ای، میزان غیبت کارکنان را به‌شدت پایین آورد و رضایت شغلی را افزایش داد. در شرکت Vale برزیل نیز پس از حادثه بزرگ معدنی، استقرار روانشناسان صنعتی در کنار تیم‌های HSE به بازیابی روحیه جمعی و کاهش اختلالات استرس پس از حادثه منجر شد. این نمونه‌ها نشان می‌دهد که در جهان امروز، توجه به سلامت روان در بحران‌ها بخشی از معماری ایمنی و نشانه بلوغ مسئولانه در مدیریت HSE است.

دیگران چه می خوانند:

در کشور ما، که کارکنان بخش معدن با زحمتی مضاعف و گاه در شرایط دشوار اقتصادی در حال تلاش برای حفظ جریان تولید ملی هستند، وظیفه ماست که محیط کار را به پناهگاهی از اعتماد، احترام و آرامش تبدیل کنیم. فضای کاری سالم از نظر روانی به معنای محیطی است که در آن کارگر یا کارشناس احساس ارزشمندی، امنیت و شنیده شدن دارد؛ محیطی که در آن اشتباه، فرصتی برای یادگیری است نه زمینه‌ای برای سرزنش، و مدیران با رفتار انسانی و حمایتی خود، اعتماد و انگیزه ایجاد می‌کنند.

نقش مدیران واحدهای معدنی و صنایع معدنی در تحقق چنین فضایی کاملاً کلیدی است. آنان در خط مقدم ارتباط با نیروی انسانی قرار دارند و رفتارشان مستقیماً بر احساس امنیت و آرامش روانی کارکنان اثر می‌گذارد. مدیری که با آرامش، انصاف و گوش سپردن واقعی به دغدغه‌های کارگر رفتار می‌کند، مؤثرترین عامل پیشگیری روانی از حوادث شغلی است. ایجاد فضایی که در آن کارکنان بتوانند بدون ترس از برچسب یا توبیخ، از فشارهای روانی، مشکلات خانوادگی یا نگرانی‌های کاری خود سخن بگویند، قدم نخست در ساختن فرهنگی است که ایمنی را از سطح تجهیزات و دستورالعمل‌ها به عمق ذهن و رفتار انسان‌ها می‌برد.

بر اساس شعار جهانی امسال، ما باید اطمینان یابیم که همه کارکنان، به‌ویژه در شرایط حادثه، بحران یا استرس شغلی، به خدمات مشاوره‌ای و حمایت روانی دسترسی واقعی دارند. گسترش آموزش‌های کوتاه‌مدت برای مدیران میانی جهت شناسایی نشانه‌های استرس یا افسردگی کاری، گنجاندن موضوع سلامت روان در جلسات ایمنی روزانه، راه‌اندازی کانال ارتباطی «دسترسی فوری به خدمات روانی»، و همکاری با مراکز روانشناسی صنعتی از جمله اقداماتی است که می‌تواند مسیر تحقق این شعار را در شرکت ما هموار سازد.

امسال، در روز جهانی سلامت روان، از همه مدیران و همکاران حوزه HSE می‌خواهم که بار دیگر به مفهوم «تولید ایمن، توسعه مسئولیت‌پذیر» با نگاه انسانی‌تر بیندیشیم. ایمنی فقط محافظت از جسم کارگر نیست، بلکه پاسداری از روح و انگیزه اوست. شاید نتوانیم همه سختی‌های بیرونی را از میان برداریم، اما می‌توانیم در محدوده سازمان خویش، فضایی از احترام، همدلی و پشتیبانی بسازیم که در آن، کار کردن به معنای فرسودگی نباشد، بلکه به معنای رشد در کنار دیگران باشد.

در نهایت باید گفت: هیچ ایمنی پایداری بدون آرامش ذهنی انسان‌ها دوام نمی‌آورد. سلامت روان نیروی کار، قلب تپنده ایمنی و اساس توسعه مسئولیت‌پذیر است؛ همان راهی که ما در شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران برای رسیدن به آینده‌ای ایمن، انسانی و پایدار، با عزم و باور در آن گام برمی‌داریم.

سلامت روان یکی از ارکان ایمنی، پایداری و تاب‌آوری سازمان‌هاست