بازگشت ایران به نظام مالی جهانی در گرو ۲ اصل

کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم  (CFT) یکی از مهم‌ترین اسناد مالی و بانکی مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است که طی سال‌های اخیر است. این موضوع در ایران به مبحثی مهم در عرصه سیاست و اقتصاد تبدیل شده است. این کنوانسیون با هدف تحریم منابع مالی گروه‌های تروریستی، کشورهای عضو را موظف به شفاف‌سازی تراکنش‌های مالی خود می‌کند. همچنین هدف اصلی آن نیز جلوگیری از تأمین مالی گروه‌هایی است که در فهرست سازمان ملل یا سایر نهادهای بین‌المللی به‌عنوان گروه‌های تروریستی شناخته می‌شوند. طبق مفاد این معاهده، کشورهای عضو باید قوانین داخلی و نظام بانکی خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که جریان‌های مالی مشکوک شناسایی، مسدود و گزارش شوند؛ در واقع طبق این کنوانسیون تمامی اقدامات مالی و بانکی باید شفاف باشد.

اگر ایران بخواهد از لیست سیاه FATF  خارج شود، عمل به ۴۱ اقدام ضروری است که دو مورد از این اقدامات پیوستن به کنوانسیون CFT و پالرمو بود. چندی پیش سید محسن دهنوی، سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام از  پیوستن ایران به این دو کنوانسیون خبر داد. در واقع مجمع تشخیص مصلحت نظام با دو شرط عمل در چارچوب قانون اساسی و قوانین داخلی کشور به صورت مشروط با الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون CFT موافقت کرده است. برای بررسی بیشتر این موضوع و تاثیر آن بر روابط اقتصادی و سیاسی کشور گفت‌وگویی داشتیم با مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین که در ادامه می‌خوانید:

خروج ایران از فهرست سیاه FATF زمان‌بر است

مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، در گفت‌وگو با خبرنگار تیتر کوتاه با اشاره به وضعیت ایران در گروه ویژه اقدام مالی (FATF) اظهار کرد: دو کنوانسیون CFT و پالرمو از جمله موضوعاتی بودند که بین کشور ما و گروه ناظر اقدام مالی بدون نتیجه مانده بود و در نهایت باعث شد که ایران در فهرست کشورهای پرخطر FATF قرار بگیرد. بر این اساس، از منظر این نهاد بین‌المللی، ایران به عنوان کشوری پرریسک برای مبادلات مالی شناخته شده است.

وی در ادامه افزود: سؤال اصلی این است که آیا این وضعیت واقعاً تأثیری بر مبادلات مالی ما داشته است؟ به نظر من خیر. اگرچه بخشی از لوایح مرتبط مانند پالرمو در داخل کشور تصویب شده، اما خروج ایران از فهرست سیاه FATF فرآیندی زمان‌بر است و حداقل یک سال طول می‌کشد تا نتیجه بررسی‌ها مشخص شود و در نهایت باید ببینیم که ایران در فهرست کشورهای خاکستری یا عادی قرار می‌گیرد.

تحریم‌ها؛ مانعی عظیم‌تر از  FATF 

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین گفت: حتی اگر فرض کنیم ایران از نظر FATF نیز جز کشورهای بی‌خطر باشد، باز هم تأثیر قابل‌توجهی بر تجارت خارجی ما نخواهد داشت؛ زیرا مشکل اصلی در مبادلات مالی و تحریم‌های بانکی ایالات متحده است. این تحریم‌ها موجب شده بانک‌های بین‌المللی به دلیل حاکمیت دلار در تجارت بین‌المللی و سیستم مالی آمریکا نتوانند با کشور ما همکاری کنند.

حریری تصریح کرد: امروز روابط مالی جهان تحت سلطه نظام بانکی غرب و به‌ویژه آمریکا است. بنابراین، زمانی که آمریکا کشوری را تحریم می‌کند، حتی بانک‌های کشورهای دوست نیز برای همکاری با آن کشور دچار محدودیت می‌شوند؛ چراکه در صورت تعامل با ایران ممکن است از دسترسی به دلار یا ایجاد شعبه در آمریکا محروم شوند. برخی تصور می‌کنند مشکلات بانکی و مالی ایران تنها به دلیل FATF است، در حالی که چنین نیست و عامل اصلی، تحریم‌های بانکی آمریکا به شمار می‌رود. در واقع معاهده FATF  تنها بخشی از ماجرا است و اگر روزی تحریم‌ها برداشته شود، آن زمان است که عدم همکاری با FATF می‌تواند مشکل‌ساز شود.

آمریکا به دنبال تسلیم ایران است؛ اما زیر بار نمی‌رویم 

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به شرایط تحریم اظهار کرد: هدف آمریکا از اعمال تحریم‌ها علیه کشور ما اعمال فشار اقتصادی و راه‌اندازی جنگ مالی است. طبیعی است که در برابر چنین جنگی، مذاکره به معنای واقعی نمی‌تواند مؤثر باشد؛ زیرا آمریکا هدفی جز تسلیم کردن ایران ندارد. ما یک‌بار با آمریکا مذاکره کردیم و با حضور هشت کشور دیگر توافقی را مکتوب کردیم، اما آمریکا از آن توافق خارج شد. اکنون نیز دوباره صحبت از مذاکره مطرح است؛ اما اگر مذاکره به معنای پذیرش خواسته‌های دیکته‌شده آمریکا به شمار می‌رود آن دیگر گفت‌وگو از منظر تفاهم نیست.

حریری تأکید کرد: آمریکا گفت‌وگو از موضع تفاهم و احترام متقابل را نمی‌پذیرد و بیشتر به دنبال تحمیل نظر خود است. بنابراین، مسئله اصلی این است که کشور تصمیم بگیرد آیا می‌خواهد تسلیم شود یا مسیر گفت‌وگو و مقاومت را ادامه دهد. اگر اکثریت ملت یا حاکمیت تصمیم به تسلیم بگیرند، تکلیف مشخص است؛ اما در غیر این صورت، باید با واقع‌بینی شرایط تحریم را مدیریت کنیم.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در پایان خاطرنشان کرد: تا زمانی که تحریم‌های بانکی آمریکا ادامه دارد، روابط مالی ایران با جهان با چالش اساسی روبه‌رو خواهد بود، حتی اگر تمام الزامات FATF نیز به‌طور کامل اجرایی شود.