طردشدگان داخلی فوتبال ایران بر بام آسیا/ بررسی جوایز سال آسیا که پنج‌شنبه شب در ریاض عربستان برگزار شد/ فغانی، مرضیه جعفری و سالار آقاپور جوایز خود را دریافت کردند

مراسم بهترین‌های فوتبال آسیا ۲۰۲۵ در شرایطی پنج‌شنبه‌شب در ریاض برگزار شد که فدراسیون فوتبال ایران در بخش بهترین فدراسیون در رده پلاتینیوم، مهدی طارمی در بخش بهترین بازیکن آسیایی شاغل در خارج، مسلم اولادقباد و سالار آقاپور در بخش بهترین بازیکن سال فوتسال، مرضیه جعفری در بخش بهترین سرمربی زنان و علیرضا فغانی در بخش بهترین داور برای کسب جایزه بهترین‌های سال نامزد بودند. درنهایت اما علیرضا فغانی به‌عنوان داور استرالیایی، سالار آقاپور به‌عنوان بهترین فوتسالیست آسیا و مرضیه جعفری به‌عنوان بهترین مربی سال آسیا در بخش زنان برگزیده شدند.

نکته حائز اهمیت اما جایی است که علیرضا فغانی با بی‌درایتی کمیته‌وقت داوران، اسم‌اش از لیست داوران بین‌المللی ایرانی خط خورد تا طی سه‌سال اخیر، او مهم‌ترین دیدارهای بین‌المللی را زیر پرچم کشور استرالیا سوت زده باشد و افتخارش هم به آنها برسد. ازطرف‌دیگر، مرضیه جعفری نیز با وجود قهرمانی‌های پیاپی طی یک‌دهه اخیر، همیشه در سایه حرکت می‌کرد و فرصت بیشتر دیده‌شدن در مسابقات بین‌المللی را از او گرفته بودند تا اینکه با نتایج ضعیف تیم ملی فوتبال زنان، به خانم جعفری این فرصت را دادند تا بتواند اندوخته‌های خودش را پیاده کند. در این گزارش قصد داریم از رقبای فغانی، سالارپور و مرضیه جعفری بیشتر بنویسیم تا بیشتر به این موضوع پی ببریم که چطور جوایز ارزشمندی را کسب کردند.

پاسخ فغانی در زمین

دیگر بر کسی پوشیده نیست که رفتار بسیار بدی با علیرضا فغانی شد. علی خسروی که همچنان عضو کمیته داوران است، در گفت‌وگویی اعلام کرده بود در روزهایی که شایعاتی مبنی بر خط‌زدن فغانی از سوی کمیته داوران ایران وجود داشت، خسروی حتی تلفن فغانی را جواب نمی‌داده تا این پروسه با آرامش بیشتری جلو برود. فغانی هم بعد از خط‌خوردن از لیست الیت، درنهایت تصمیم به مهاجرت گرفت و همراه خانواده به استرالیا رفت تا بتواند قضاوت‌های مهم‌تری را در کارنامه ورزشی خود ثبت کند. قضاوت در فینال جام باشگاه‌های جهان، آخرین دستاورد فغانی در دنیای فوتبال بوده که اتفاقاً با جنجال‌های بسیار همراه شده است.

علیرضا فغانی، داور پرسابقه فوتبال ایران که سومین‌سال حضورش در استرالیا را پشت‌سر می‌گذارد، از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا به‌عنوان بهترین داور امسال قاره کهن انتخاب شد و جایزه خود را دریافت کرد. فغانی به‌همراه دو کمک‌داور خود در استرالیا ـ آنتون شتینین و اشلی بکام ـ این جایزه را دریافت کرد تا آنها نیز بهترین  کمک‌داور فوتبال آسیا در سال ۲۰۲۵ شوند.

نکته مهم در مورد فغانی این است که او از سال ۲۰۰۸ در لیست داوران بین‌المللی قرار دارد و در دو جام‌جهانی‌ ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ نیز حضور داشته و حالا در لیست داوران نامزد برای جام‌جهانی ۲۰۲۶ آمریکا هم قرار دارد. خداداد افشاریان که از نفرات اصلی خط‌زدن فغانی بود، بعدها به‌دلیل حضور در پرونده مس از سِمت خود برکنار شد. گفتنی‌است فغانی در این جام باشگاه‌های جهان، دو بازی مرحله گروهی و یک دیدار مرحله یک‌چهارم نهایی را قضاوت کرد، سپس به‌عنوان داور فینال انتخاب شد تا با داوری دیدار تیم‌های پی‌اس‌جی و چلسی، مدال طلای این مسابقات را در اختیار بگیرد.

فغانی پیش از این در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸، جایزه بهترین داور سال را گرفته بود، اما کسب این عنوان در ۴۸ سالگی بی‌تردید برایش یک دستاورد مهم محسوب می‌‌شود و درعین‌حال  ثابت می‌کند که قانون ۴۵ سالگی چه نقص بزرگی در فوتبال ایران است. فغانی با دریافت این جایزه، حضور خودش را به‌عنوان داور در جام‌جهانی 2026 قطعی کرد؛ چراکه فیفا قطعاً برندی مثل فغانی را به سبک افشاریان از دست نخواهد داد.

فوتسال ایران همانند یک‌دهه اخیر، صاحب جایزه مرد سال آسیا شد و این‌بار نوبت به ستاره جوان، سالار آقاپور رسیده بود تا در ۲۵ سالگی، مهم‌ترین جایزه فردی قاره کهن را تصاحب کند

دست‌رنج 20 ساله

مرضیه جعفری، سرمربی تیم ملی فوتبال زنان ایران که با این تیم به رقابت‌های جام‌قهرمانی آسیا رسید و با خاتون بم برای یازدهمین‌بار قهرمان فوتبال ایران شده بود، از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا در مراسم برترین‌های این قاره، به‌عنوان سرمربی سال ۲۰۲۵ فوتبال زنان آسیا انتخاب شد. جعفری، اولین سرمربی بین مردان و زنان ایرانی است که به این جایزه رسیده، همچنین جعفری به اولین مربی زن ایران تبدیل شد که این جایزه را کسب می‌کند.

مرضیه جعفری، متولد ۱۳۶۱ در شهرستان بم، یکی از شهرهای استان کرمان است. او بیش از دو دهه پیش تصمیم گرفت تیم خاتون بم را تاسیس کند، اما زلزله بم باعث شد تا بسیاری از بازیکنان خاتون بم در آن زلزله ناگوار جان خود را از دست بدهند. جعفری اما تسلیم نشد، تیم را بار دیگر ساخت و تبدیل به قهرمان لیگ برتر زنان ایران کرد. در سال 14000 نیز پسرش بعد از سال‌ها درگیری با بیماری، جانش را از دست داد.

چندماه بعد، برادرش هم دار فانی را وداع گفت، اما خانم جعفری توانست از این غم‌های بزرگ ـ هرچند سخت ـ عبور کند و به زندگی برگردد. بعد از سقوط تیم ملی فوتبال زنان ایران، فدراسیون فوتبال سرانجام برای فرار از بحران ایجاد‌شده، سراغ مرضیه جعفری رفت و ایشان موفق شد بعد از 12 بازی ملی، زنان را به برد برساند و درنتیجه این تیم راهی جام ملت‌های آسیا شد. او حالا به‌عنوان برترین مربی سال آسیا معرفی شده است. شاید پنج‌شنبه‌شب وقتی برای گرفتن جایزه روی سن رفت، تمام آن مسیر را به سختی‌هایی که کشید، فکر می‌کرد؛ سختی‌هایی‌که حالا درنهایت برایش تبدیل به یک‌روز خاص و فراموش‌نشدنی شده‌ است.

درخشان در دنیا

فوتسال ایران همانند یک‌دهه اخیر، صاحب جایزه مرد سال آسیا شد و این‌بار نوبت به ستاره جوان، سالار آقاپور رسیده بود تا در ۲۵ سالگی، مهم‌ترین جایزه فردی قاره کهن را تصاحب کند. سالار به‌دلیل عملکرد خیره‌کننده‌اش در مسابقات جام‌جهانی 2024، مدعی اصلی توپ طلای فوتسال به‌شمار می‌رفت و درنهایت به این مهم رسید.

رقیب او نیز، هم‌بازی سالار بود که درنهایت در رقابت با مسلم اولاد قباد، دیگر ستاره ایرانی و محمد عثمان موسی، ستاره تایلندی‌، پیشی گرفت و به‌عنوان جوان‌ترین برنده مرد سال فوتسال آسیا لقب گرفت. ستاره ملی‌پوش که در سال ۲۰۲۳ پسرطلایی فوتسال جهان شناخته شد (عنوانی که برای اولین‌بار به یک سالنی‌باز در قاره کهن رسید)، همچنین در ۲۱ سالگی، به جوان‌ترین بازیکنی تبدیل شد که جایزه مرد سال فوتسال ایران را تصاحب کرده است، یک رکورد دیگر هم برجای گذاشت و در ۲۵ سالگی، توپ طلای فوتسال آسیا را به خود اختصاص داد. آمار و عملکرد سالار ثابت می‌کند که او شایسته کسب این مهم بوده است.

به‌ثمر رساندن شش گل و ثبت سه پاس‌گل در جام‌جهانی طی چهار مسابقه، دو عنوان بهترین بازیکن مسابقه، ۳۲ خلق‌موقعیت و حضور در جمع هشت بازیکن برتر این آوردگاه بزرگ؛ همه این‌ها یعنی این جایزه بدون هیچ شائبه‌ای به صاحب خود رسیده است. گفتنی‌است سالار بعد از دریافت جایزه، با انتشار یک پیام ویدئویی از حس‌وحالش بعد از کسب این عنوان گفت: «سلام به همه مردم عزیز ایران. خیلی خوشحالم که این جایزه را بردم. امیدوارم که توانسته باشم برای لحظه‌ای، دل‌تان را شاد کنم. من نماینده تمام بچه‌های تیم ملی و کادرفنی بودم که این جایزه را بردم.» مهدی طارمی هم در لیست برترین‌ لژیونرهای قاره آسیا بود که نتوانست از سد رقبای خود عبور کند و به این جایزه مهم برسد.