پیشرفت‌های ایران در حوزه لیزر | صنایع نظامی، پزشکی، صنعت و ارتباطات به لیزر مجهز شده‌اند

به گزارش همشهری آنلاین، ایشان همواره بر ضرورت توسعه علمی کشور تأکید داشته‌اند و «علم» را پایه پیشرفت همه‌جانبه یک کشور دانسته‌اند.

یکی از فناوری‌های بسیار مهمی که رهبر معظم انقلاب در فرمایشات اخیر خود به آن اشاره کردند فناوری لیزر بود.

در دهه اخیر ایران با تکیه بر تحقیق، توسعه و مشارکت فعال دانشگاه، صنعت و نهادهای گوناگون، گام‌های مهم و امیدبخشی در حوزه فناوری‌های لیزری برداشته و سرمایه‌گذاری‌های جدی در این خصوص انجام داده است.

لیزر چیست؟

لیزر یک نوع منبع نوری است که نوری بسیار منظم، پرقدرت و هم‌فاز تولید می‌کند. واژه لیزر (LASER) مخفف عبارت Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation به معنی «تقویت نور توسط گسیل القایی تابش» است.

کاربردها

پزشکی: جراحی چشم (لیزیک) و درمان سرطان.

صنعت: برش و جوش فلزات و حکاکی دقیق.

ارتباطات: فیبر نوری و انتقال داده با سرعت بالا.

نظامی: سامانه‌های هدف‌گیری و حتی سلاح‌های لیزری.

علمی و پژوهشی: طیف‌سنجی، اندازه‌گیری دقیق فاصله و زمان.

دستاوردهای شاخص

دسامبر۲۰۲۰: ایران با موفقیت آزمایش لیزر با قدرت ۱۰کیلووات را انجام داد که این دستاورد ایران را به‌عنوان یکی از 5کشور برتر جهان در تولید لیزرهای با قدرت بالا معرفی کرد.

۲۰۲۲: موشک هدایت‌شونده لیزری «بینا» آزمایش شد که نشان‌دهنده توانایی ایران در ادغام فناوری لیزر در تسلیحات نظامی است.

نوامبر۲۰۲۴: ایران در پنجمین نمایشگاه تخصصی لیزر، فوتونیک و کوانتوم ایران 3دستاورد جدید در حوزه فناوری لیزر را معرفی کرد که نشان‌دهنده تعهد مداوم ایران به نوآوری در این زمینه است.

ژانویه ۲۰۲۵: ایران در تمرینات نظامی خود سیستم دفاع هوایی مبتنی بر لیزر «سروج» را آزمایش کرد که برای حفاظت از زیرساخت‌های حساس از تهدیدات هوایی طراحی شده است.

جایگاه کشور

ایران در میانه راه فناوری لیزری در جهان قرار دارد که باتوجه به زمان شروع نشان‌دهنده رشد فوق‌العاده است، اما باید توجه داشته باشیم که هم‌اکنون نیز به‌طور حتم جلوتر از بسیاری از کشورهای درحال توسعه در منطقه هستیم. سیستم آموزشی ایران دانشجویان بسیاری در فیزیک، اپتیک و فوتونیک دارد که به‌معنای وجود نیروی انسانی بالقوه است. با توجه به آنچه در گزارش علم و فناوری در ایران آمده، کشور ما یکی از رشدهای سریع را در تولید مقالات علمی داشته است و بر این اساس امید وجود دارد که این امر به رشد در زمینه فناوری لیزر نیز بینجامد.

آینده

اگر مسیر فعلی ادامه یابد ایران می‌تواند در سال‌های آتی سهم بیشتری از بازار فناوری لیزر را در منطقه و جهان کسب کند. ایران اگر تجاری‌سازی را بهبود بخشد، وارد بازارهای منطقه‌ای و جهانی شود و به ‌کارگیری فناوری‌های جدید را سرعت بخشد، می‌تواند جایگاه خود را بیش از پیش ارتقا دهد. استفاده از فناوری لیزر در حوزه‌هایی چون پزشکی دقیق، مخابرات لیزری، خدمات صنعتی پیشرفته و اقتصاد دیجیتال می‌تواند تحول‌آفرین باشد. فناوری لیزر در ایران نه فقط یک موضوع فنی، بلکه عرصه‌ای راهبردی است که می‌توان با بهره‌گیری از آن به لحاظ علمی، اقتصادی و صنعتی به پیشرفت کشور کمک کرد.