هوشمندسازی و کاهش ریسک در اکتشاف؛ نیاز اساسی صنایع معدنی کشور

نشست تخصصی «عملکرد بخش اکتشاف معدنی کشور؛ چالش‌ها و راهکارها» همزمان با روز  دوم نمایشگاه تخصصی ایران کانماین  ۲۰۲۵  برگزار شد.   در این نشست تخصصی محمدرضا بهرامن؛ رئیس خانه معدن ایران، امید کشاورز پور؛ مدیر کل دفتر اکتشافات وزارت صمت ، کوروش شعبانی عضو هیات مدیره و رئیس کمیته اکتشاف خانه معدن ایران و احمد فتاحی مجلج، مدیر اکتشاف سازمان ایمیدرو حضور داشتند و به بررسی چالش‌ها و مسائل  حوزه اکتشاف در صنایع معدنی پرداختند. 

۱۷ راهبرد کلان برای تحول اکتشاف کشور

امید کشاورزپور، مدیرکل دفتر اکتشافات وزارت صمت نیز با اشاره به تدوین ۱۷ کلان‌راهبرد تخصصی در این حوزه گفت: هدف از این راهبردها، جلوگیری از موازی‌کاری و هدایت همه بخش‌های معدنی در یک مسیر مشخص است. وظیفه اجرای این راهبردها بر عهده طرح تحول و توسعه اکتشاف کشور  است تا ریسک‌های فنی و هزینه‌ای کاهش یابد.

کشاورزپور همچنین به نبود اطلاعات پایه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش ریسک اکتشاف اشاره کرد و گفت: تاکنون ۴۲۰ برگه اقتصادی برای جمع‌آوری داده‌های پایه تنظیم شده و همکاری میان نهادهایی چون ایمیدرو، وزارت صمت، سازمان انرژی اتمی و وزارت نفت برای تکمیل این اطلاعات در حال انجام است.

ورود ایمیدرو به معادن کمتر توسعه‌یافته

 

در ادامه، احمد فتاحی مجلج، مدیر اکتشاف سازمان ایمیدرو، از دستاوردهای این سازمان در برنامه هفتم توسعه خبر داد و گفت: ایمیدرو موفق به اخذ مجوز پروانه اکتشاف شده و می‌تواند در معادن کمتر توسعه‌یافته نظیر استان سیستان و بلوچستان ورود کند.

او افزود: تاکنون ۱۹۷ پروانه اکتشاف صادر شده و ایمیدرو در قالب تسهیلگری، اعطای وام و پذیرش ریسک سرمایه‌گذاری، از فعالان این بخش حمایت می‌کند.

فتاحی با اشاره به وجود شش هزار پروانه اکتشاف در کشور، اظهار کرد: بهره‌برداری مؤثر از منابع معدنی، به توسعه صنایع پایین‌دستی وابسته است و باید توجه بیشتری به این حوزه شود.

حرکت به سوی هوشمندسازی داده‌های اکتشافی

کوروش شعبانی، عضو هیأت‌مدیره و رئیس کمیته اکتشاف خانه معدن ایران، نیز هوشمندسازی داده‌ها را لازمه آینده صنعت معدن ایران دانست و گفت: خلا مهم در اکتشاف معدنی کشور، شناسایی و تحلیل داده‌های جدید است. باید بتوانیم با ابزارهای نوین و هوش مصنوعی، داده‌های مورد نیاز را شناسایی، طبقه بندی و یکپارچه کنیم.

چالش‌های زیست‌محیطی و ضرورت تمرکز بر اکتشاف

 محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران، با اشاره به نقش بنیادین اکتشاف در توسعه پایدار معدنی کشور گفت: اگر بخواهیم تأمین مواد معدنی را به درستی در صنعت داشته باشیم، باید  بر حوزه اکتشاف متمرکزتر عمل کنیم.

وی همچنین تأکید کرد که مسائل زیست‌محیطی و محدودیت‌های انرژی، روند اکتشاف را با چالش مواجه کرده و نیازمند سیاست‌گذاری دقیق‌تر است.

نقش خانه معدن در کاهش ریسک اکتشاف

 بهرامن در پایان ضمن اشاره به نقش کمیته اکتشاف در خانه معدن ایران گفت: این کمیته با ارائه مشاوره‌های تخصصی و حمایت از پروژه‌های اکتشافی، به کاهش ریسک‌های مالی و فنی  و تسهیل فرایند سرمایه‌گذاری کمک می‌کند.  کلان‌نگری در توسعه اکتشاف، مستلزم توجه ویژه به کمبودهای این بخش و استفاده از ظرفیت نهادهای تخصصی است.