جهان از آنچه تصور می‌کنیم شگفت‌انگیزتر است | از پرواز تاریخی X-۵۹ تا اثبات ریاضی غیرممکن‌بودن شبیه‌سازی جهان

همشهری آنلاین – یکتا فراهانی: درحالی‌که نظریه‌پردازان از دهه‌ها پیش احتمال داده بودند که شاید جهان ما تنها «شبیه‌سازی پیچیده» از یک تمدن برتر باشد، گروهی از فیزیک‌دانان با محاسبات دقیق نشان داده‌اند که چنین جهانی از اساس غیرممکن است.

قوانینی از جنس الگوریتم

مجموعه‌ای از پژوهش‌های منتشرشده در مجلات معتبر علمی از جمله Nature و گزارش‌های ناسا، بار دیگر نشان دادند که علم هم‌زمان با پاسخ‌دادن به پرسش‌های قدیمی، پرسش‌های تازه‌ای نیز می‌زاید. درحالی‌که فیزیک‌دانان به محدودیت‌های محاسبات کوانتومی پی بردند و ناسا گام تازه‌ای در مسیر احیای پروازهای مافوق‌صوت برداشت، گروهی از دانشمندان نیز به پرسشی فلسفی و بنیادین پاسخ دادند: آیا جهان ما واقعاً واقعی است یا صرفاً شبیه‌سازی‌ای در رایانة موجودات هوشمند دیگر؟ پاسخ، شگفت‌آور است؛ جهان ما نمی‌تواند شبیه‌سازی باشد، زیرا قوانین بنیادی طبیعت از جنس الگوریتم نیستند.

چالشی برای مغزهای کوانتومی

رایانه‌های کوانتومی با استفاده از پدیده‌هایی مانند «درهم‌تنیدگی» و «برهم‌نهی کوانتومی»، قادرند چندین حالت را هم‌زمان پردازش کنند و در تئوری، مسائلی را در زمانی بسیار کوتاه‌تر از رایانه‌های کلاسیک کنند. به بیان ساده، جهان کوانتومی مسائلی در خود دارد که حتی «مغزهای کوانتومی» بشر هم از درک آن عاجزند.

آغاز دوباره عصر پرواز مافوق‌صوت

در سال ۲۰۰۰ میلادی، با سقوط هواپیمای افسانه‌ای «کنکورد»، رؤیای پرواز تجاری مافوق‌صوت برای همیشه خاموش شد. اما اکنون ناسا با همکاری شرکت «لاکهید مارتین» در حال احیای این رؤیاست.

در روز ۲۸ اکتبر ۲۰۲۵، نخستین پرواز آزمایشی هواپیمای X-۵۹ در پایگاه «پالم‌دیل» کالیفرنیا انجام شد؛ پروازی که هرچند هنوز مافوق‌صوت نبود، اما هدف آن بررسی ایمنی و ساختار پرنده بود.

شکستن دیوار صوتی

X-۵۹ قرار است در پروازهای آینده با سرعتی برابر ماخ ۱.۵ (حدود ۹۹۰ مایل در ساعت) پرواز کند و نکته‌ کلیدی آن، کاهش صدای مهیب حاصل از «شکستن دیوار صوتی» است.

درحالی‌که پروازهای کنکورد به دلیل ایجاد شوک صوتی تنها بر فراز اقیانوس‌ها مجاز بودند، X-۵۹ با فناوری «Low-Boom» طراحی شده تا صدای شکستن دیوار صوتی را به حداقل برساند؛ گامی مهم در بازگشت پروازهای مافوق‌صوت بر فراز مناطق مسکونی.

بیشتر بخوانید:

جهان واقعی است، نه شبیه‌سازی

اما شاید شگفت‌انگیزترین خبر هفته مربوط به پژوهشی فلسفی‌ـ‌فیزیکی باشد. سال‌هاست بعضی اندیشمندان و حتی چهره‌هایی چون «ایلان ماسک» ادعا کرده‌اند که جهان ما ممکن است نوعی شبیه‌سازی دیجیتال باشد که توسط تمدنی پیشرفته در رایانه‌ای عظیم اجرا می‌شود.

اما اکنون گروهی از فیزیک‌دانان با اتکا به نظریه‌های ریاضی مربوط به «نا کامل‌بودن کوانتومی» و «غیرقابل‌تعریف بودن فیزیکی» نشان داده‌اند که چنین جهانی اساساً نمی‌تواند وجود داشته باشد.