راز عجیب بودن 3I/ATLAS و جرقه نظریه‌های فرازمینی توسط آن چیست؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی – دنباله‌دار 3I/ATLAS به حضیض خورشیدی خود رسیده است، فاصله‌ای ۲۱۰ میلیون کیلومتری از خورشید، معادل ۱.۴ برابر فاصله بین زمین و خورشید. در حال حاضر، ستاره ما آن را از مشاهده مستقیم از زمین پنهان کرده است. با این حال، گزارش‌های علمی شروع به تأیید احتمال مشاهده مجدد آن با استفاده از تلسکوپ‌های پیشرفته زمینی کرده‌اند.

این دنباله‌دار سومین جرم بین ستاره‌ای است که در منظومه شمسی ما مشاهده می‌شود و به دانشمندان فرصتی بی‌سابقه برای مطالعه ترکیب شیمیایی منحصر‌به‌فرد آن می‌دهد، که نشان می‌دهد بیش از ۷ میلیارد سال پیش از منظومه شمسی دیگری – قدیمی‌تر از منظومه شمسی ما – سرچشمه گرفته است.

علیرغم ارزش علمی استثنایی این کشف، ستاره‌شناسان نسبت به غرق شدن در گمانه‌زنی‌های اثبات نشده در مورد منشأ این دنباله‌دار هشدار می‌دهند و خاطرنشان می‌کنند که تمرکز بر فرضیه‌های فرازمینی می‌تواند حقایق علمی قانع‌کننده‌تر و اصیل‌تر را پنهان کند. این دنباله‌دار سومین جرم بین‌ستاره‌ای (از این رو نام “3I”) است که در حال عبور از منظومه شمسی ما مشاهده شده است. هنگامی که دانشمندان برای اولین بار آن را در اول ژوئیه ۲۰۱۷ با استفاده از سیستم آخرین هشدار سیارک زمینی (ATLAS) مشاهده کردند، یکی از اولین سؤالاتی که مردم پرسیدند این بود: “آیا این یک موجود بیگانه است؟ “

این اولین باری نبود که مسئله حیات فرازمینی در چارچوب یک کشف نجومی جدید مطرح می‌شد. گمانه‌زنی‌های مشابهی در مورد بیگانگان زمانی مطرح شد که دو جرم بین‌ستاره‌ای اول کشف شدند: ‘Oumuamua (۲۰۱۷ U۱I) و دنباله‌دار Borisov (2I).

دنباله‌دار 3I/ATLAS ممکن است قدیمی‌ترین جرمی باشد که تاکنون در منظومه شمسی خود دیده‌ایم. منظومه شمسی ما ۴.۶ میلیارد سال پیش تشکیل شد، در حالی که تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که دنباله‌دار  3I/ATLAS می‌تواند بیش از ۷ میلیارد سال قدمت داشته باشد.

این دنباله‌دار بخش زیادی از این زمان را در کیهان گذرانده و تنها چند ماه را در منظومه شمسی ما گذرانده است. وقتی این دنباله‌دار به حضیض خورشیدی رسید، شاید نزدیک‌ترین فاصله‌ای بود که حداقل در میلیون‌ها سال گذشته با یک ستاره داشته است.

تحقیقات نشان داده است که این دنباله‌دار در لایه‌های بیرونی خود حاوی دی‌اکسید کربن بیشتری نسبت به اکثر دنباله‌دار‌های منظومه شمسی ما است. همچنین نسبت نیکل به سایر عناصر آن بیشتر از دنباله‌دار‌های محلی است. این نشانه‌های شیمیایی به ما بینشی منحصر‌به‌فرد در مورد ترکیب شیمیایی ابر گازی که منظومه شمسی را تشکیل داده و دنباله‌دار از آن سرچشمه گرفته است، می‌دهد.

دانشمندان هشدار می‌دهند که تمرکز بر فرضیه فرازمینی می‌تواند اکتشافات علمی واقعی را مبهم کند. هر دقیقه‌ای که صرف بحث در مورد فرضیه‌های اثبات نشده شود، یک دقیقه از دست رفته از مشاهده دقیق و تجزیه و تحلیل علمی است. این بحث همچنین در را برای گسترش اطلاعات نادرست و شایعات باز می‌کند.

آژانس فضایی اروپا در حال برنامه‌ریزی برای مشاهده این دنباله‌دار با استفاده از ماموریت‌های فضایی مانند مارس اکسپرس، اگزومارس و کاوشگر قمر‌های یخی مشتری است، در حالی که دانشمندان همچنان به مطالعه ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد آن ادامه می‌دهند. دانشمندان تأکید می‌کنند که درک ناقص ما از تمام ویژگی‌های دنباله‌دار به این معنی نیست که توسط موجودات فرازمینی ایجاد شده است؛ این به سادگی به این معنی است که کار علمی بسیار بیشتری مورد نیاز است.

منبع: Science Alert