یافته های دیرین زیر سوال رفت | راز سر به‌ مهر ماه

همشهری آنلاین، فرخنده رفائی: تحلیل نمونه‌های خاک ماه که توسط برنامه فضایی چانگ‌ای-۶ چین بازگردانده شده، شواهدی از زنگ‌زدگی آهن روی ماه ارائه می‌کند. این کشف، که برای نخستین بار اندازه ذرات اکسید آهن را در مقیاس میکرومتری نشان می‌دهد، ممکن است توضیحی برای برخی ناهنجاری‌های مغناطیسی سطح ماه ارائه کند و دیدگاه ما درباره محیط شیمیایی ماه را بازنویسی کند.

به گزارش اینترستینگ اینجینیرینگ، یک تیم پژوهشی به سرپرستی دانشگاه شاندونگ با همکاری موسسه ژئوشیمی آکادمی علوم چین و دانشگاه یون‌ نان، نمونه‌های چانگ‌ای-۶ را مورد بررسی قرار دادند و ذرات کریستالی هماتیت و ماگهمیت- دو فرم اکسید آهن- را شناسایی کردند.

این نتایج که در Science Advances منتشر شده، نشان می‌دهد فرآیندهای سطحی ناشناخته‌ای ممکن است طی میلیاردها سال سطح ماه را شکل داده باشند.

برای دهه‌ها تصور می‌شد که ماه فاقد اکسیژن کافی برای اکسیداسیون آهن است و بنابراین اکسید آهن تقریباً روی سطح آن وجود ندارد. حتی نمونه‌های مأموریت آپولو که حاوی مواد آهن‌دار بودند، از جمله مگنتیت و هیدروکسید آهن، به سرعت ناشی از آلودگی پس از بازگشت به زمین تلقی شدند. این دیدگاه بیش از نیم قرن ذهنیت علمی درباره ماه را شکل داد و آن را محیطی خشک و به شدت محیط فقیر از لحاظ اکسیژن و عوامل اکسید کننده معرفی کرد، اما مشاهدات اخیر و تحلیل نمونه‌های جدید، این فرضیه را زیر سوال برده است.

از سال ۲۰۲۰، داده‌های ماهواره‌ای نشان داده‌اند که هماتیت در عرض‌های بالای ماه گسترده است و تحلیل نمونه‌های چانگ‌ای-۵ در ۲۰۲۲ نیز نشانه‌هایی از مگنتیت نانو را آشکار کرد.

بیشتر بخوانید:

در نمونه‌های چانگ‌ای-۶، ذرات میکرومتری هماتیت عمدتا در بریشیاهای خاک ماه مشاهده شدند؛ صخره‌هایی که از تکه‌های خاک و سنگ تحت فشار و گرمای برخورد شهاب‌سنگ‌ها شکل گرفته‌اند.

این در حالی است که چنین مواد اکسید شده‌ای در قطعات دست‌نخورده آتشفشانی دیده نشد. پژوهشگران نتیجه گرفتند که برخوردهای عظیم، مانند آنچه دهانه‌های South Pole–Aitken و آپولو در سمت دور ماه را ایجاد کردند، عامل اصلی تولید این ذرات است.

این کشف نشان می‌دهد که زنگ‌زدگی و اکسیداسیون آهن، برخلاف تصورات پیشین، بخشی طبیعی از زمین‌شناسی ماه است و می‌تواند درک ما از فرآیندهای سطحی و مغناطیسی ماه را دگرگون کند.