جلسات محرمانه دانشمندان هسته ای ایران در روسیه

روزنامه انگلیسی “فایننشال تایمز” در گزارشی مدعی همکاری های محرمانه هسته ای سطح بالا بین ایران و روسیه شده است.

به گزارش «شایانیوز» و به نقل از عصرایران، در ادامه این مطلب آمده: دانشمندان هسته‌ای ایران سال گذشته دومین سفر محرمانه خود را به روسیه انجام دادند، سفری که به گفته آمریکا تلاشی برای دستیابی به فناوری‌های حساس با کاربردهای بالقوه تسلیحات هسته‌ای بوده است.

بنا بر مدعای این رسانه انگلیسی: این سفر که در نوامبر 2024 انجام شد، پس از سفری که قبلا در اوت 2024 گزارش شده بود، بخشی از تبادلات نوظهور بین موسسات تحقیقاتی مرتبط با ارتش روسیه و سازمان نوآوری و تحقیقات دفاعی ایران (سپند) بود، نهادی که به گفته ایالات متحده با نیروهای مسلح تهران مرتبط است و بر تحقیقات تسلیحات هسته‌ای نظارت دارد.

تمایل روسیه به همکاری عمیق و جدی هسته ای با ایران

بنا بر مدعای گزارش فایننشال تایمز، این جلسات، واضح‌ترین نشانه مبنی بر تمایل مسکو به همکاری با تهران در زمینه دانشی است که می‌تواند به توسعه تسلیحات هسته‌ای مرتبط باشد.

“جیم لامسون”، عضو ارشد مرکز مطالعات عدم اشاعه “جیمز مارتین” و تحلیلگر سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA)، به این روزنامه گفت: شواهد موجود نشان می‌دهد که متخصصان مرتبط با وزارت دفاع ایران “به دنبال فناوری و تخصص لیزری بودند که بتواند به آنها در اعتبارسنجی طراحی سلاح هسته‌ای بدون انجام آزمایش انفجار هسته‌ای کمک کند.”

به گزارش فایننشال تایمز، شرکت “دماوندتک”، یک شرکت صوری وابسته به “سپند”، سفر نوامبر 2024 گروهی از متخصصان لیزر ایرانی به سن پترزبورگ روسیه را ترتیب داد و در آنجا با مقامات شرکت “لیزر سیستمز”، یک شرکت روسی که فناوری‌های لیزری را برای مصارف غیرنظامی و برنامه‌های نظامی طبقه‌بندی‌شده توسعه می‌دهد و تحت تحریم‌های ایالات متحده است، ملاقات کردند.

فایننشال تایمز همچنین مدعی شد که “آندری ساوین”، مدیر فنی سابق “لیزر سیستمز” و اکنون از چهره‌های ارشد شرکت “استروینیه تکنولوژی” مستقر در سن پترزبورگ، در فوریه 2025 به تهران سفر کرد و در آنجا با نمایندگان و مقامات “دماوند تک” که گمان می‌رود با “سپند” مرتبط باشند، ملاقات کرد.

ساوین همچنین استاد دانشگاه فنی دولتی بالتیک، یکی از دانشگاه‌های کلیدی نظامی-فنی روسیه است.

ایالات متحده در ماه اکتبر، دماوند تک و مدیرعامل آن “علی کالوند” را تحریم کرد و آنها را به تلاش برای تهیه کالاهای ساخت خارج “مرتبط با توسعه دستگاه‌های انفجاری هسته‌ای” از طرف سپند و تسهیل سفر کارشناسان هسته‌ای ایران به روسیه متهم کرد.

“نیکول گراجوسکی” از برنامه سیاست هسته‌ای بنیاد “کارنگی” به فایننشال تایمز گفت: این جلسات به منزله “شواهد محکمی مبنی بر کمک روسیه به ایران در تحقیقات مرتبط با سلاح‌های هسته‌ای است و موسسات روسی وابسته به دولت، فناوری و انتقال دانش با کاربرد دوگانه را فراهم می‌کنند.” او افزود که به نظر می‌رسد این فعالیت‌ها “در سطح بالایی از طرف روسیه و ایران” مجاز بوده‌ان

ایالات متحده و اسرائیل ایران را به تلاش برای توسعه سلاح هسته‌ای متهم می‌کنند، اتهامی که تهران قویا آن را رد می‌کند و از حق “غیرقابل مذاکره” خود برای توسعه یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی دفاع می‌کند.

روسیه می‌گوید که با یک ایران مسلح به سلاح هسته‌ای مخالف است، اما از حق تهران برای استفاده از فناوری هسته‌ای برای اهداف غیرنظامی دفاع کرده است.

“رافائل گروسی”، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در ماه ژوئن گفت که این نهاد نظارتی هیچ مدرک محکمی مبنی بر تلاش ایران برای دستیابی به بمب اتمی ندارد، اما هشدار داد که عدم شفافیت تهران مایه نگرانی است.

او افزود که ایران اورانیوم را تا 60 درصد غنی می‌کند، سطحی که هیچ کشور دیگری در جهان برای اهداف غیرنظامی از آن استفاده نمی‌کند و از نظر فنی تقریبا معادل سطح 90 درصد مورد غنی سازی مورد نیاز برای سلاح است.

اسرائیل مدعی شده است که ایران کار بر روی اجزای مورد نیاز برای انفجار سلاح هسته‌ای را آغاز کرده است. مقامات اسرائیلی قبل از حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران در ماه ژوئن، نگرانی‌های خود را به واشنگتن هشدار دادند. دونالد ترامپ، رئیس ایالات متحده، در نهایت دستور حملات به تاسیسات هسته ای ایران را در دهمین روز از جنگ 12 روزه اخیر، صادر کرد.