از نانو تا کوانتوم؛ معاون علمی وعده داد تحول بزرگ فناوری در راه است

باشگاه خبرنگاران جوان؛ پریزاد اقبالی – حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور،در نشستی با حضور محمد رضا عارف معاون اول رئیس جمهور از تحقق جذب «۵۰ همت» سرمایه در سال جاری و «۵۰ همت» دیگر در سال آینده خبر داد و این میزان را با وجود اندازه محدود اکوسیستم فناوری کشور، «تحولی بزرگ» توصیف کرد. او تأکید کرد که چنین اعدادی در برخی صنایع ناچیز به نظر می‌رسد، اما برای زیست‌بوم علم و فناوری ایران «فوق‌العاده و اثرگذار» است.

افشین تمرکز برنامه‌های معاونت را بر فناوری‌های نوین دانست و اعلام کرد این حوزه‌ها ذیل بند «پ» ماده ۹۹ قانون برنامه شامل میکروالکترونیک، هوش مصنوعی، کوانتوم، امنیت سایبری، فناوری‌های تراژنیک و زیست‌فناوری قرار گرفته‌اند. به گفته او برای هرکدام از این حوزه‌ها «برنامه‌ای جامع» تدوین شده و همچون برنامه ملی هوش مصنوعی و برنامه ملی کوانتوم، رویکردی هدفمند در دستور کار است.

او با اشاره به ضرورت نوسازی زیرساخت‌های آزمایشگاهی کشور گفت: معاونت علمی در تلاش است تا پایان دولت چندین آزمایشگاه حیاتی را بازسازی، نوسازی و استانداردسازی کند. او افزود که سیاست هدایت «اعتبار مالیاتی» نیز به سوی تقویت زیرساخت‌های حیاتی علمی کشور سوق یافته است. به گفته او اعتبار مالیاتی این امکان را ایجاد می‌کند که بنگاه‌ها بخشی از مالیات خود را به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های اولویت‌دار فناوری اختصاص دهند و دولت اثر این سرمایه‌گذاری را در آینده از محل مالیات ارزش افزوده و عملکرد بازپس می‌گیرد.

معاون علمی، در تشریح بازده سرمایه‌گذاری دولت در فناوری‌های پیشرفته، مثال حوزه نانو را مطرح کرد. او گفت که دولت از آغاز تاکنون حدود ۸۰۰ میلیارد تومان هزینه کرده، اما تنها در سال ۱۴۰۳ بازار محصولات نانو به حدود ۹۷ همت رسیده که ۱۰ درصد آن، یعنی ۹.۷ همت، به‌صورت مالیات ارزش افزوده بازگشته است. او تأکید کرد که این رقم «۱۴ برابر» کل بودجه‌ای است که دولت در این حوزه هزینه کرده است. به گفته افشین، این نمونه نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در فناوری‌های راهبردی، علاوه بر توسعه علمی، بازده اقتصادی قابل توجهی برای کشور به همراه دارد.

افشین آینده‌سازی در علم و فناوری را وابسته به تصمیم‌ها و سرمایه‌گذاری‌های امروز دانست و تأکید کرد که تجربه شش دهه گذشته نشان می‌دهد هر دوره شکوفایی علمی حاصل سیاست‌گذاری درست بوده است. او دهه هشتاد را «دهه درخشان علم و فناوری» خواند و توقف پیشرفت در سال‌های بعد را نتیجه تغییر یا ضعف در سیاست‌گذاری عنوان کرد.

معاون علمی با قدردانی از حمایت دکتر عارف تأکید کرد که حضور او یک «نقطه عطف» برای علم و فناوری کشور است و ابراز امیدواری کرد که سرمایه‌گذاری‌های امروز در پنج تا شش سال آینده آثار خود را در قالب جهش علمی نشان دهد؛ همان‌گونه که تصمیمات سال‌های ۷۸ تا ۸۰ طی دو دهه ثمرات خود را آشکار کرد.