«سامانه یکپارچه نظارت» بانک مرکزی رونمایی شد

سامانه یکپارچه نظارت، دربردارنده بیش از ۲۰ ماژول کارکردی در ۶ حوزه عملکردی نظارت و تنظیم گری است. ارائه وضعیت عملکرد بانک ها، تحلیل سودآوری و هزینه سرمایه، مدیریت ریسک، ثبات و سلامت بانکی، ابزار‌های هوشمند و ارزیابی اشخاص تحت نظارت، حوزه‌های کارکردی پیش بینی شده برای آن می‌باشند. در فاز اول از اجرای این سامانه، ماژول‌های بانک در یک نگاه، داشبورد‌های مقرراتی، پروفایل نظارتی و کارملز سالیانه و ماهیانه، طراحی، تولید و عملیاتی شده است.

بر این اساس، ماژول «بانک در یک نگاه» در سامانه سین، تصویری جامع از آخرین وضعیت هر بانک در شاخص‌های کلیدی نظارتی ارائه می‌دهد. در این بخش، بیش از ۶۰ شاخص عملکردی در دو مقطع زمانی متوالی همراه با تغییرات آنها نمایش داده می‌شود و برای ۱۴ شاخص اصلی نیز نمودار‌های تحلیلی ارائه شده است.

همچنین داشبورد‌های مقرراتی نظارتی نیز، تصویری تحلیلی از پایبندی بانک‌ها به مقررات احتیاطی بانک مرکزی در حوزه‌هایی، چون رشد دارایی‌ها، کنترل ترازنامه، ریسک نقدینگی و وضعیت باز ارزی ارائه و با تحلیل داده‌های ارسالی بانک‌ها، روند‌ها و انحرافات را برای بازرسان و ناظران شفاف‌سازی خواهد نمود.

پروفایل نظارتی، پرونده جامع هر بانک در سامانه سین است که آخرین وضعیت مالی، نظارتی و شناسنامه‌ای بانک را با قابلیت ثبت شاخص‌های قضاوتی متخصصان و بازرسان در بر دارد. این بخش شامل اطلاعات مجوزها، ساختار حاکمیت شرکتی، آمار شعب و کارکنان و روند شاخص‌های کلیدی عملکرد است.

در این سامانه، گزارش کارملز، نظام رتبه‌بندی نظارتی بانک‌هاست که در دو داشبورد مجزای سالانه و ماهانه ارائه می‌گردد که منبع اصلی داشبورد سالانه، داده‌های صورت‌های مالی است و هر شش ماه یک‌بار بر پایه هفت مؤلفه اصلی و ۵۴ شاخص تخصصی محاسبه می‌شود. منبع اصلی داشبورد ماهانه، داده‌های خلاصه دفتر کل است و به صورت ماهانه بر پایه هفت مؤلفه اصلی و ۲۸ شاخص تخصصی محاسبه می‌شود. این نظام با تحلیل بیش از ۲۰۰ قلم داده برای هر بانک، ثبات، سلامت و میزان تاب‌آوری مؤسسات اعتباری را بر اساس استاندارد‌های بین‌المللی ارزیابی می‌کند.

سین؛ سامانه نظارت هوشمند بانک مرکزی با بهره گیری از فناوری‌های نوین

در سال‌های اخیر طرح نظارت هوشمند در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفته است. برای این طرح سبدی از پروژه‌های مختلف با همکاری حوزه فناوری اطلاعات این بانک، حوزه نظارت و گروه ملی انفورماتیک تعریف شد که مجموعه این پروژه‌ها می‌تواند توانمندی نظارتی بانک را افزایش داده، هوشمندی را به این امر اضافه کند. بانک مرکزی علاوه بر تولید نگارش‌های جدید از سامانه‌های موجود، سامانه‌های جدیدی نیز توسعه داده شد که آماده بهره‌برداری هستند.

در این راستا پس از رونمایی از سامانه‌های ذینفع واحد، مالک واحد و روابط اشخاص، رونمایی از سامانه یکپارچه نظارت (سین) عملیاتی شد. در این سامانه امکان ارزیابی وضعیت بانک‌ها بر مبنای شاخص‌های متفاوت نظارتی ضمن بهره‌برداری از رابط کاربری مناسب میسر شده است. ورود به عمق نمودار‌ها و شاخص‌ها، قابلیت مقایسه بانک‌ها، قابلیت مقایسه در بازه‌های زمانی مختلف از دیگر ویژگی‌های کلی این سامانه است. در بخش مربوط به رتبه‌بندی بانک‌ها، براساس شاخص‌های وزن‌دهی شده متعدد برای هر بانک رتبه‌ای حاصل شده است که در یک نگاه امکان مقایسه کلیه بانک‌های کشور را فراهم می‌سازد.

شایان ذکر است یکی از مهمترین ارکان این سامانه داده‌های استفاده شده در آن است که بخش عمده آن از سایر سامانه‌های پیش‌تر تولید شده نظیر مهتاب و سام و. مهیا گردیده است. ضمن آنکه در زمینه استانداردسازی و تبادل داده کاملا با موتور XBRL سازگار شده است.

این پروژه‌ها با انسجام بخشی به سامانه‌های موجود و در دست تهیه، دسترسی به داده‌های بانک‌ها به صورت مجتمع فراهم می‌کند به گونه‌ای که نیاز‌های اطلاعاتی حوزه نظارت مهیا گردد. این امر با طی کردن مراحل مختلف تحقیق، تحلیل، مدل‌سازی، توسعه و آزمون محقق شده است.