ماموریت جسورانه ناسا برای نجات تلسکوپ فضایی از سقوط کنترل نشده

باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی ـ یک تلسکوپ ناسا در مدار زمین به آرامی در حال سقوط به زمین است و احتمال ۹۰٪ برای ورود مجدد کنترل نشده به جو تا پایان سال ۲۰۲۶ وجود دارد.

برای جلوگیری از این خطر و افزایش طول عمر رصدخانه، ناسا یک استارتاپ پرواز فضایی مستقر در آریزونا را برای انجام یک ماموریت نجات جسورانه مأمور کرده است.

شرکت فناوری‌های فضایی کاتالیزور مستقر در فلگستف، ۳۰ میلیون دلار کمک مالی از ناسا دریافت کرد تا مدار رصدخانه سوئیفت، که با نام ماموریت اندازه‌گیری انفجار پرتو گامای سوئیفت (SIM) نیز شناخته می‌شود، را افزایش دهد.

این شرکت در حال توسعه فضاپیمایی به نام LINK است که برای اتصال خودکار به رصدخانه سوئیفت و انتقال آن به مداری پایدارتر طراحی شده است.

کاتالیست کمتر از هشت ماه فرصت دارد تا فضاپیمای نجات خود را پرتاب کند و مهلت پرتاب آن ژوئن ۲۰۲۶ است. در کمال تعجب، این شرکت روز چهارشنبه اعلام کرد که قصد دارد این ماموریت را با استفاده از موشکی که از یک هواپیما پرتاب می‌شود، انجام دهد.

رصدخانه سویفت در سال ۲۰۰۴ برای رصد انفجار‌های پرتو گاما، شدیدترین انفجار‌ها در جهان شناخته شده، به فضا پرتاب شد. این رصدخانه در طول دو دهه حضور در مدار پایین زمین، به تدریج ارتفاع خود را از دست داده است، همانطور که برای همه ماهواره‌ها اتفاق می‌افتد. با این حال، افزایش اخیر فعالیت‌های خورشیدی، این فروپاشی مداری را با سرعت نگران‌کننده‌ای تسریع کرده است.

تا اواسط سال ۲۰۲۶، ۵۰٪ احتمال دارد که این رصدخانه دوباره به طور غیرقابل کنترل وارد جو شود، احتمالی که تا پایان سال ۲۰۲۷ به ۹۰٪ می‌رسد.

در حالی که این رصدخانه بدون ایجاد تهدیدی برای افراد یا اموال، کاملاً در جو متلاشی خواهد شد، ناسا و کاتالیست امیدوارند عمر عملیاتی آن را افزایش دهند.

کاتالیست موشک پگاسوس نورثروپ گرومن را برای این ماموریت انتخاب کرد. پگاسوس یک موشک هواپرتاب است که از هواپیما در ارتفاع ۴۰۰۰۰ پایی رها می‌شود، سپس قبل از روشن شدن موتور آن و صعود به مدار، به مدت پنج ثانیه پایین می‌آید.

پگاسوس با ظهور موشک‌های زمینی ارزان‌تر، شاهد کاهش محبوبیت خود بوده است و ماموریت کاتالیست اولین پرواز آن از سال ۲۰۲۱ خواهد بود. این شرکت ادعا می‌کند که «پگاسوس تنها سیستمی است که می‌تواند همزمان الزامات مداری، برنامه‌ریزی و بودجه را برآورده کند.»

سوئیفت با شیب ۲۰.۶ درجه به دور زمین می‌چرخد تا از ناهنجاری اقیانوس اطلس جنوبی – منطقه‌ای با ضعف در میدان مغناطیسی زمین که ماهواره‌ها را در معرض سطوح بالاتری از تابش قرار می‌دهد – اجتناب کند. این مدار خاص نیاز به مقدار زیادی سوخت برای رسیدن از سکو‌های زمینی معمولی دارد.

پگاسوس با طراحی پرتاب هوایی خود بر این مانع غلبه می‌کند و به عنوان یک وسیله نقلیه اثبات شده، در مدت زمان کوتاهی آماده پرتاب است.

پس از استقرار فضاپیمای LINK، مجموعه‌ای از مانور‌های دقیق را برای نزدیک شدن به سوئیفت انجام خواهد داد. از آنجایی که رصدخانه فاقد دریچه‌های جذب است، لینک از یک مکانیزم رباتیک برای اتصال به بخشی از بدنه ماهواره و تنظیم مدار آن استفاده خواهد کرد.

منبع: گیزمودو