نگاه تازه بانک توسعه صادرات ایران و تامین سرمایه تمدن به دیپلماسی فرهنگی

 در ابتدای این نشست که روز سه‌شنبه 11 آذر 1404 به میزبانی تامین سرمایه تمدن در محل این شرکت برگزار شد، شهریار صابری مدیرکل روابط‌ عمومی بانک توسعه صادرات ایران و دبیر جشنواره، با تأکید بر اینکه هدف اصلی این رویداد ایجاد پیوندی خلاقانه میان اقتصاد و هنر است، گفت: اقتصاد با زندگی همه مردم گره خورده است و کاریکاتور به دلیل دامنه وسیع مخاطبان، می‌تواند مفاهیم پیچیده اقتصادی را ساده‌تر، قابل‌درک‌تر و تأثیرگذارتر منتقل کند.

تلاش دو نهاد مالی برای گفت‌وگوی عمومی در اقتصاد

دیگران چه می خوانند:

صابری با اشاره به رویکرد مسئولیت اجتماعی برگزارکنندگان افزود: بانک توسعه صادرات ایران و شرکت تأمین سرمایه تمدن تلاش کرده‌اند زمینه‌ساز شکل‌گیری گفت‌وگویی عمومی در حوزه اقتصاد باشند. این جشنواره تلاشی است برای حمایت از هنرمندان از سوی دو نهاد مالی که نگاه مسئولانه‌ای به نقش فرهنگی خود دارند.

او با تاکید بر ضرورت ارتقای فرهنگ و سواد مالی در جامعه گفت: آگاهی عمومی درباره مسائل پولی و مالی یکی از اهداف کلیدی جشنواره است و زبان جهانی کاریکاتور می‌تواند این مفاهیم را برای عموم قابل درک‌تر سازد.

دبیر جشنواره همچنین این رویداد را بستری برای حضور بانک توسعه صادرات ایران در عرصه دیپلماسی فرهنگی دانست و گفت: «رویکرد ما تبلیغاتی نیست؛ بلکه باور داریم نگاه نقادانه کاریکاتور می‌تواند به غنای سیاست‌گذاری اقتصادی کمک کند.

تداوم توجه جهانی به جشنواره

در ادامه نشست، اسماعیل کاظمی مدیر جشنواره و مدیر ارتباطات و رسانه تأمین سرمایه تمدن، با اشاره به استقبال هنرمندان بین‌المللی گفت: در جهان امروز، پول و سرمایه تنها مفاهیمی اقتصادی نیستند؛ بلکه بر سبک زندگی، فرهنگ و روابط اجتماعی اثر مستقیم دارند. از نگاه تامین سرمایه تمدن، اقتصاد باید از زاویه‌ای انسانی و شفاف با جامعه سخن بگوید و هنر – به‌ویژه کارتون – بهترین ابزار برای این گفت‌وگو است.

به گفته کاظمی، قالب کارتون به‌طور آگاهانه برای این رویداد انتخاب شده است، زیرا می‌تواند پیچیدگی‌های نظام مالی را با زبانی طنزآمیز و تفکرآفرین بازنمایی کند. وی افزود: هدف ما ایجاد بستری برای طرح نگاه‌های خلاقانه و انتقادی درباره نقش سرمایه در زندگی امروز و کمک به ارتقای سواد مالی جامعه است.

استقبال هنرمندان 24 کشور

بر اساس اعلام دبیرخانه جشنواره، تا تاریخ 8 آذرماه 1404، هنرمندان 24 کشور از چهار قاره آثار خود را به جشنواره ارسال کرده‌اند؛ آماری که به گفته برگزارکنندگان نشان‌دهنده جهانی‌شدن دغدغه‌های اقتصادی و ظرفیت هنر برای ایجاد گفت‌وگویی فراملی است.

چشم‌انداز جشنواره

کاظمی در بخش پایانی سخنان خود اظهار کرد: تمدن تلاش دارد این جشنواره را به بستری برای تعامل هنرمندان، اقتصاددانان، دانشگاهیان و نهادهای مالی درباره نقش پول و سرمایه در جهان معاصر تبدیل کند.

وی با قدردانی از هنرمندان، داوران و اصحاب رسانه ابراز امیدواری کرد که این جشنواره «آغازگر مسیری تازه برای گسترش تعامل میان هنر و اقتصاد و توسعه ادبیات نوین اقتصادی در جامعه» باشد.

تلاش برای تشکیل تیم داوری معتبر

حمیدرضا مسیبی، دبیر اجرایی جشنواره، در بخش دیگری از نشست خبری با اشاره به روند طولانی برنامه‌ریزی‌ها گفت:

فرآیند طراحی جشنواره در مدت کوتاه انجام نشده و فراخوانی که اکنون تا پایان آذرماه تمدید شده، حاصل بیش از یک سال بسترشناسی و برنامه‌ریزی است.

او افزود:خوشبختانه برگزارکنندگان از ابتدا با نگاه حرفه‌ای پیش آمدند. در این مسیر نیازی نبود زمان زیادی صرف متقاعدسازی برای موضوع کارتون و کاریکاتور شود. زمانی که وارد پروژه شدم، دیدم که آقای کاظمی در بسیاری از بخش‌ها از سایرین جلوتر است.

مسیبی با تأکید بر اهمیت ترکیب هیئت داوران ادامه داد:تلاش کردیم تیم داوری قوی و معتبر تشکیل دهیم، زیرا کیفیت داوری، کیفیت کل جشنواره را تعیین می‌کند. خوشبختانه تنوع و تعداد آثار رسیده از نظر کمی و کیفی ما را شگفت‌زده کرده است.

هدف جشنواره فراتر از جوایز

دبیر اجرایی جشنواره درباره ماهیت جوایز گفت:هرچند جوایز جشنواره مناسب و متعادل است، اما هدف اصلی این رویداد کسب جایزه نیست. برای کارتونیست، ارتباط سازنده میان برگزارکننده و شرکت‌کننده اهمیت بیشتری دارد.

او با اشاره به موضوع محوری جشنواره توضیح داد:موضوع پول و سرمایه به‌طور مستقیم به مفهوم تعادل و عدالت در توزیع ثروت مرتبط است. کارتون در این حوزه می‌تواند نقش مؤثری ایفا کند؛ قدرتی که شاید در هیچ هنر تجسمی دیگری دیده نشود.

مسیبی در پایان گفت:30 آذر آخرین مهلت ارسال آثار است و داوری‌ها از روز بعد آغاز می‌شود. مراسم اختتامیه جشنواره نیز در بهمن‌ماه برگزار خواهد شد.

چالش‌های به تصویر کشیدن مفاهیم اقتصادی

در ادامه نشست، جواد علیزاده، کارتونیست پیشکسوت و عضو هیئت داوران، به دشواری مواجهه با موضوعات مالی اشاره کرد و گفت:مفاهیم اقتصادی غالباً انتزاعی هستند و تصویرسازی مفاهیمی مانند تورم، نقدینگی یا رکود ساده نیست. هنر کاریکاتوریست این است که این مفاهیم نامرئی را مرئی و قابل فهم کند.

علیزاده افزود: این جشنواره فرصتی است تا ببینیم هنرمندان جهان چگونه با مفاهیم مالی برخورد می‌کنند. کارتون زبانی بین‌المللی است؛ نیازی به ترجمه ندارد و لبخندی که خلق می‌کند، خود گویای پیام اثر است.

بهمن عبدی، دیگر داور برجسته رویداد نیز با اشاره به ضرورت نگاه نو گفت:در این جشنواره به دنبال کلیشه‌ها نیستیم. کاریکاتور باید مخاطب را به تفکر وادارد و زاویه دید تازه‌ای نسبت به پول و ثروت ارائه کند.

او در ادامه با نگاهی انتقادی اما امیدوارانه اظهار کرد:ما فرهنگی غنی داریم، اما در اجرای کارهای مدرن ضعف‌هایی وجود دارد. مهم این است که نیمه خالی لیوان خالی را نبینیم!

عبد‌ی درباره روند داوری نیز گفت:حضور داوران بین‌المللی ضروری بود، زیرا نگاه‌ها باید هم‌افزا باشد. در داوری، تکنیک، ایده‌پردازی و اجرا معیارهای اصلی هستند و هر داور رأی مستقل خود را ارائه می‌دهد.

جزئیات اجرایی جشنواره

مهلت ارسال آثار: تا 30 آذر 1404 (21 دسامبر 2025). هنرمندان می‌توانند آثار خود را از طریق وب‌سایت جشنواره به نشانی https://mocacartoonfest.com ارسال کنند.

زمان داوری: 3 دی 1404 با حضور هیئت داوران

اختتامیه و نمایشگاه: آثار برگزیده در قالب کتاب جشنواره و نمایشگاهی تخصصی ارائه خواهد شد.

این جشنواره با حضور داوران برجسته‌ای چون جواد علیزاده، بهمن عبدی، حمیدرضا مسیبی، فیروزه مظفری، اسماعیل کاظمی‌نظیر، هیکابی دمیرچی از ترکیه و پائولو دالپونته از ایتالیا و با نظارت حورا خاکدامن برگزار می‌شود.

رویدادی که به همت بانک توسعه صادرات ایران و شرکت تأمین سرمایه تمدن شکل گرفته، می‌تواند با بهره‌گیری از زبان هنر، مفاهیم مالی و اقتصادی ایران را در سطح بین‌المللی به شکلی نوین مطرح و بازتعریف کند.

نگاه تازه بانک توسعه صادرات ایران و تامین سرمایه تمدن به دیپلماسی فرهنگی