چرا امسال کودکان بیشتر درگیر آنفلوآنزا شده‌اند؟ | از علائم تا زمان مراجعه به پزشک

همشهری آنلاین – مریم سرخوش: ابتلا به آنفلوآنزا از هفته دوم آبان‌ رشد چشمگیری داشته و در اواسط آذر در برخی استان‌ها به مرز نگرانی هم رسیده است. خراسان جنوبی، قزوین، هرمزگان، زاهدان، اصفهان، تهران، کرمانشاه و همدان و آذربایجان غربی عم بیشترین موارد ابتلا را ثبت کرده‌اند. وزارت بهداشت اعلام کرده در حال حاضر ۳۴درصد نمونه‌های تنفسی از مراجعین با علامت آنفلوآنزاست و این عدد در برخی شهرها به ۵۰ درصد هم رسیده است.

تمام گروه‌های سنی هم درگیر این ویروس شده‌اند اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که درگیری گروه سنی ۵ تا ۱۴ سال بیشتر است و در برخی شهرها منجر به تعطیلی مدارس هم شده است. دکتر سیده‌ ثنا استقامت، متخصص کودکان مرکز طبی کودکان علوم پزشکی تهران در تلویزیون اینترنتی همشهری در این باره به چند نکته مهم اشاره کرده که بخشی از آن را در ادامه می‌خوانید. فیلم کامل را هم می‌توانید در سایت hamshahri.ir مشاهده کنید.

خطر بیشتر برای کودکانی که واکسینه نشده‌اند

به گفته استقامت آنفلوآنزا امسال هم مثل سال‌های گذشته شیوع بالایی دارد. از هفته سوم آبان شاهد یک پیک شدید از بیماری و درگیری بالای کودکان با آنفلوآنزا در مرکز طبی کودکان آغاز شده و همچنان ادامه دارد. موارد بستری هم بیشتر در کودکانی رخ می‌دهد که واکسن تزریق نکرده‌اند. البته وضعیت متفاوتی به لحاظ شیوع بیماری نداریم و از دو سال پیش هم این پیک را داشتیم اما امسال موج بیماری تقریبا دو هفته زودتر آغاز شده است.

او با بیان این‌که آنفلوآنزا یک ویروس حاد تنفسی است که با تب ناگهانی بروز می‌کند، عنوان کرد: این تفاوت شاخص آنفلوآنزا با سرماخوردگی و سایر بیماری‌های ویروسی است. آبریزش و اشک‌ریزش هم در مبتلایان کمتر است. در کودکان علاوه بر تب، علائم گوارشی بیشتر است و تهوع و استفراغ دارند. تب، استخوان‌درد، درد عضلات، سرفه و سردرد هم از دیگر علائم این بیماری هستند.

این متخصص کودکان درباره این که تعطیلی مدارس در برخی شهرها منجر به نگرانی خانواده‌ها شده، عنوان کرد: این مساله نگران‌کننده‌ای نیست اما بهتر است مدیریت بیماری را از خانه آغاز کنیم. اگر کودک تب دارد، به مدرسه نرود. کودکانی سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند و پروتکل‌های بهداشتی را هم کمتر رعایت می‌کنند، به همین دلیل شیوع و پخش ویروس بیشتر می‌شود.

استقامت درباره خطرات ابتلا به این ویروس هم توضیح داد: شیوع آنفلوآنزا می‌تواند در گروه‌های خاص خطرناک باشد به همین دلیل تزریق واکسن در همه گروه‌های سنی به ویژه کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است. بهترین زمان تزریق هم اواخر شهریور تا اواسط آبان است. دو هفته هم طول می‌کشد که واکسن ایمنی بدن را بالا ببرد. البته همین حالا هم تزریق واکسن توصیه می‌شود و دیر زدن آن بهتر از نزدنش است. البته برخی خانواده‌ها تصور می‌کنند واکسن خوب نیست که اشتباه است. پس از تزریق واکسن عوارضی از جمله بدن‌درد، تب خفیف می‌تواند وجود داشته باشد اما ابتلا به آنفلوآنزا نگران‌کننده‌تر است و می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.

او در توضیح بیشتر عنوان کرد: آنفلوآنزا در برخی افراد محدود است و بهبود پیدا می‌کند اما در برخی افراد به سمت عوارض شدید می‌رود، مثل عفونت ریه‌ای، تشنج یا کاهش سطح هوشیاری که می‌تواند در کودکان با اضافه‌وزن، نقص سیستم ایمنی، دیابت و… ایجاد شود، به همین دلیل تزریق واکسن از اهمیت بالایی برخوردار است.

تغذیه هم مهم است

به گفته این متخصص کودکان رعایت فاصله فیزیکی در بیماری‌های ویروسی مهم است ودر توضیح بیشتر بیان کرد: افراد مبتلا به ویژه کودکان بهتر است با بروز علائم در خانه بمانند. از یک روز قبل از شروع علائم تا ۷ روز امکان انتقال ویروس وجود دارد. به بیانی دیگر تا ۲۴ ساعت بعد از قطع تب انتقال می‌تواند صورت بگیرد. اگر خانواده‌ها رعایت کنند و کودک را به مهدکودک یا مدرسه نفرستند، بهترین کاری است که جلوی چرخه ویروس را می‌گیرد. در این شرایط حتی زدن ماسک هم مانع از انتقال نمی‌شود.

او ادامه داد: شستشوی مکرر دست‌ها هم اهمیت دارد، ویروس حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در محیط زنده می‌ماند و اگر دست به سطح میز و سپس بینی زده شود، انتقال صورت می‌گیرد. شستشوی بینی، خوردن مایعات، تهویه و تصفیه هوا و بخور سرد هم می‌تواند کمک کند. مایعات باعث دفع ویروس می‌شود که یکی از بهترین نوشیدنی‌ها شربت عسل (آب گرم و عسل) است. ویروس از طریف بینی یا دهان منتقل می‌شود و اگر مایعات زیادی مصرف شود از طریق خوردن دفع خواهد شد. بهتر است در سبد خوراکی کودکان پروتئین‌ها شامل فیله مرغ و حبوبات و میوه و سبزیجات هم گنجانده شوند.

به تاکید استقامت تغذیه باعث جلوگیری از بیماری و بیمار شدن مکرر هم می‌شود.

زمان مراجعه به پزشک

استقامت درباره این که با چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کرد، توضیح داد: اگر علائم تب در کودک بروز کند، نیازی به مراجعه به بیمارستان نیست. در تب بالای ۳۹.۵ درجه، بی‌حال شدید، کاهش سطح هوشیاری، تشنج، کم آبی بدن و وقفه تنفسی در نوزادان باید به پزشک مراجعه کرد. بیماران مبتلا به آسم، قند خون، دیابت هم با روز علائم به بیمارستان مراجعه کند. در سایر موارد آنفلوآنزا بیماری خودمحدودشونده است و برای درمان آن استراحت کافی و تغذیه توصیه می‌شود.

اشتباه خطرناک

او درباره یک اشتباه خطرناک خانواده‌ها درباره کودک بیمار هم بیان کرد: برخی خانواده‌ها برای کاهش تب کودک از ایبوپروفن استفاده می‌کنند که اشتباه است و می‌تواند عوارض جدی برای کودک رقم بزند. تب اگر قرار است در منزل کنترل شود با استامنیوفن به میزان مناسب توصیه می‌شود. اگر این میزان را هم نمی‌دانند حتما از پزشک سوال بپرسند. اگر کودک سابقه تشنج داشته باشد و داروهایی مثل دیفن هیدرامین، اکسپکتورانت، سیتریزین، آنتی‌هیستامین و… می‌تواند تشنج ایجاد کند، همین دلیل دارو توصیه نمی‌شود.

به گفته این متخصص کودکان مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها هم کار بسیار اشتباهی است. بسیاری از خانواده‌ها از پزشکان درخواست تجویز آنتی‌بیوتیک دارند. در حالی که این دارو فقط در آنفلوآنزا با عفونت بافت ریه به دنبال بروز باکتری یا عفونت گوش میانی نیاز است و در سایر موارد نباید مصرف شود. آنتی‌بیوتیک روی ویروس تاثیری ندارد. بدن در زمان بیماری ضعیف است و با دادن آنتی‌بیوتیک سلول‌های بدن دچار مشکل می‌شوند. نکته دیگر این که سرفه‌ها به دنبال آنفلوآنزا هم ۷ روز تا ۳ هفته طول می‌کشد و خانواده‌ها برای درمان آن هم دنبال دارو هستند اما نیازی به دارو نیست.

او توصیه کرد: اگر کودک بیمار دارید، او را در خانه نگه دارید. از دادن داروهای اضافه و آنتی‌بیوتیک پرهیز کنید. خانواده‌ها هم در زمان ورود به منزل پیش از در اغوش کشیدن کودک شستشوی دست داشته باشند و لباس‌هایشان را عوض کنند.

خطر آلودگی هوا برای کودکان

استقامت درباره آلودگی هوا و آسیب آن به کودکان هم بیان کرد: خوردن لبنیات از جمله شیر، دوغ، ماست و پنیر برای رفع آلودگی و دفع مواد مضر از بدن بسیار کمک‌کننده است و بهتر است در برنامه غذایی کودکان گنجانده شود. ذرات آلودگی در حد ۱۰۰ سانتی‌متری زمین است و بچه‌ها به دلیل کوتاهی قدشون بیشتر در معرض این آلایندگی‌ها قرار می‌گیرند.

او درباره ضرورت مصرف مکمل ویتامین دی هم بیان کرد: به کودکان تا دوسالگی ویتامین AD داده می‌شود و در ادامه هم توصیه به دادن ویتامین دی است. اگر آزمایش‌ها از کمبود این ویتامین در بدن کودک حکایت دارد با توصیه پزشک می‌تواند مصرف شود. توصیه کلی مصرف روزانه یک ویتامین دی هزار است و اما شاید میزان متفاوت‌تری برای بدن نیاز باشد و بهتر است تجویز پزشک داشته باشند.