زنبورهای باستانی که در «دندان» جانوران مرده لانه می‌ساختند

فرادید| یک مطالعه جدید نشان داده که بیش از ۵۰۰۰ سال پیش، زنبورهای حفره‌ساز خانه‌های خود را میان توده‌های استخوان جوندگان دفن‌شده در یک غار در هیسپانیولا ساخته‌اند. 

به گزارش فرادید، محققان دریافتند زنبورها هنگام کندن تا عمق مورد علاقه‌شان در خاک، به استخوان‌ها برخورد کردند و برای ساخت لانه متوقف شدند؛ آن‌ها از حفره‌های دندان و مهره‌ها استفاده کردند که اندازه‌ای کاملاً مناسب برای لانه‌شان داشتند. بیشتر استخوان‌هایی که دانشمندان جمع‌آوری کردند متعلق به هوتیاها بود، جوندگانی چاق که شبیه ترکیبی از سنجاب و سگ آبی به نظر می‌رسند، اما تعدادی از استخوان‌ها باقی‌مانده‌ی یک نوع تنبل منقرض‌شده بودند. 

این نخستین بار است که لانه زنبورها در حفره‌های فسیل‌هایِ موجود کشف شده و تنها دومین مدرک از لانه‌سازی زنبورهای حفره‌ساز در غار محسوب می‌شود. محققان در گذشته نمونه‌هایی از زنبورها که برای ساخت لانه در استخوان‌های قدیمی حفره ایجاد کرده‌اند، ثبت کرده بودند، اما یافته جدید نشان می‌دهد زنبورها به‌راحتی در حفره‌های فسیلی موجود مستقر می‌شدند. 

فرض محققان اینست که زنبورها استخوان‌های هوتیا را مدتی طولانی پس از انتقال آن‌ها به غار توسط جغدها پیدا کردند. شواهد نشان می‌دهند این جغدها که اکنون منقرض شده‌اند، گاهی هوتیاها را به‌شکل کامل به داخل غار منتقل می‌کردند و هنگام خوردن جوندگان، استخوان‌ها را رها می‌کردند و گاهی هم گلوله‌های حاوی بقایای هوتیاهای شکارشده را با بالاآوردن بیرون می‌دادند. استخوان‌های جغد یافت‌شده در غار نشان می‌دهند این گونه آنجا زندگی می‌کرده است. 

با گذشت زمان، این توده‌های استخوان با رسوبات ورودی از خارج غار مدفون شدند و چندین نسل از زنبورهای حفره‌ساز بعدها از این فرصت بهره بردند، حتی بااینکه معمولاً لانه‌های خود را در فضای باز می‌سازند. 

محققان در یکی از حفره‌های دندانی، شش لانه متوالی یافتند که نشان می‌دهد نسل‌های پی‌درپی در همان نقطه خانه ساخته‌اند.

ممکن است زنبورها به دلیل نبود خاک مناسب برای کندن در اطراف، غار را برای لانه‌سازی انتخاب کرده باشند. میچل ریگلر، نویسنده همکار مطالعه گفته: «منطقه‌ای که ما نمونه‌برداری می‌کردیم کارست است، یعنی از سنگ آهک تیز و سخت تشکیل شده و تمام خاک طبیعی خود را از دست داده است.» 

پس از آخرین بازدید دانشمندان از غار، برنامه‌هایی برای تبدیل آن به یک تأسیسات فاضلابی ارائه شده بود. لازارو وینیولا لوپز، نویسنده اصلی مطالعه و دیرین‌زیست‌شناس موزه تاریخ طبیعی فیلد شیکاگو، گفته: «ما مجبور شدیم یک عملیات نجات انجام دهیم و تا حد ممکن فسیل‌ها را خارج کنیم.» 

برنامه ساخت مخزن فاضلاب در نهایت متوقف شد، اما دانشمندان تعداد زیادی فسیل را برداشتند. این فسیل‌ها هنوز تجزیه و تحلیل نشده‌اند و تیم قصد دارد مطالعات بیشتری درباره یافته‌های خود منتشر کند.

مترجم: زهرا ذوالقدر