به گران‌ترین جام جهانی تاریخ خوش آمدید

«بازی‌های بیشتر، هیجان بیشتر، تیم‌های بیشتر»، این جمله‌ای بود که در بیانیه مطبوعاتی فیفا که در مارس ۲۰۲۳ منتشر شد، آمده بود تا توضیح دهد که چگونه نهاد حاکم بر فوتبال جهان، جام جهانی مردان را در سال ۲۰۲۶ با تعداد تیم‌های بیشتر آغاز خواهد کرد.

برای اولین بار، جام جهانی مردان با حضور ۴۸ تیم برگزار خواهد شد که نسبت به رقابت‌های ۳۲ تیمی بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۲۲ افزایش یافته است.

هیولایی که رها می‌شود!

از منظر درآمد، مزایای این طرح واضح است: فیفا برای دوره چهار ساله ۲۰۲۳-۲۰۲۶ خود ۱۳ میلیارد دلار (۹.۷۵ میلیارد پوند) پیش‌بینی کرده است. این مبلغ نه تنها شامل مسابقات جام جهانی ۲۰۲۶ است، بلکه شامل پول حاصل از جام جهانی زنان ۲۰۲۳، جام جهانی باشگاه‌ها در تابستان گذشته و درآمد سالانه از طریق صدور مجوز و حمایت مالی نیز می‌شود. این مبلغ بیش از دو برابر مبلغی است که فیفا در دوره چهار ساله که در سال ۲۰۱۸ در روسیه به پایان رسید، به دست آورد و ۷.۵ میلیارد دلاری را که این سازمان در دوره ۲۰۲۲ قطر به دست آورد، ناچیز جلوه می‌دهد.

سپ بلاتر، رئیس سابق فیفا، این تورنمنت گسترش‌یافته را با «هیولایی که رها می‌شود» مقایسه کرده و به افزایش فشار روی بازیکنان برای انجام بازی‌های بیشتر و هواداران برای پرداخت پول بیشتر اشاره کرده است. بسیاری از مردم نیز از خود می‌پرسیدند که آیا کیفیت، جذابیت و خطر جام جهانی نیز ممکن است تحت این قالب گسترش‌یافته در معرض خطر قرار گیرد یا خیر.

رکوردشکنی در قیمت بلیت

بلیت‌های جام جهانی ۲۰۲۶ گران‌ترین تورنمنت تاریخ فوتبال خواهند بود، با قیمت بلیت‌هایی از ۶۰ دلار برای مسابقات مرحله گروهی تا ۳۲۸ دلار برای صندلی‌های درجه یک در بازار فروش مجدد. میانگین قیمت بلیت مرحله گروهی بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار است، در حالی که بلیت‌های فینال از ۲۰۳۰ دلار شروع می‌شوند و برای صندلی‌های درجه یک به بیش از ۳۰هزار دلار می‌رسند. برای هوادارانی که به جام‌های جهانی قبلی عادت کرده‌اند که قیمت بلیت‌ها از ۱۱ تا ۱۶۰۰ دلار متغیر بود، این یک شوک واقعی است و باعث خشم در سراسر دنیای فوتبال شده است.

این فقط تورم نیست. فیفا برای اولین بار در تاریخ جام جهانی، قیمت‌گذاری پویا را معرفی کرده، از طریق پلتفرم فروش مجدد خود، فروش بلیت به سبک آمریکای شمالی را پذیرفته و بسته‌های ساختاری را ارائه داده است که می‌تواند برای هر نفر تا ۶۸ هزار دلار هزینه داشته باشد. این سازمان بیش از ۱۱ میلیارد دلار درآمد کل مسابقات را پیش‌بینی می‌کند که تقریباً دو برابر مبلغی است که در طول چهار سال منتهی به جام جهانی ۲۰۲۲ قطر کسب شده است. اما هواداران و گروه‌های مدافع مصرف‌کننده معتقدند که فیفا از خط قرمز عبور کرده و سود را بر دسترسی اولویت داده و بزرگترین جشن فوتبال را به رویدادی تبدیل کرده است که فقط ثروتمندان می‌توانند از عهده آن برآیند.

حامیان فوتبال اروپا و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان یوروکانسومر، نامه‌ای تند به مقامات فیفا ارسال کردند و این رویکرد را «حداکثرسازی درآمد تحت پوشش پاسخگویی به واقعیت‌های بازار» خواندند. انگلیسی‌ها تخمین می‌زنند هوادارانی که در هر مسابقه سه شیرها تا یک فینال فرضی شرکت می‌کنند – حتی با خرید ارزان‌ترین بلیت‌های موجود – حداقل ۲۳۶۴ پوند (۳۱۸۰ دلار) هزینه خواهند کرد، که شامل هزینه سفر یا اقامت نمی‌شود.

مقایسه با جام‌های جهانی قبلی

انفجار قیمت‌ها با مقایسه جام جهانی ۲۰۲۶ با تورنمنت‌های اخیر آشکار می‌شود:

قطر ۲۰۲۲: قیمت بلیت‌ها از ۱۱ دلار (برای ساکنان محلی، مرحله گروهی دسته ۴) تا ۱۶۰۷ دلار (فینال دسته ۱) متغیر بود. میانگین قیمت بلیت تقریباً ۲۰۰ دلار بود. اکثر مسابقات گزینه‌های مقرون به صرفه‌ای برای طرفداران طبقه کارگر داشتند.

روسیه ۲۰۱۸: قیمت‌ها از ۴۰ تا ۱۱۰۰ دلار متغیر بود و بلیت‌های مرحله گروهی به طور متوسط ​​۱۵۰ تا ۳۰۰ دلار بود. اقامت در شهرهای کوچک‌تر روسیه، کل هزینه‌های سفر را قابل مدیریت نگه داشت.

برزیل ۲۰۱۴: رکورد فروش ۳.۱ میلیون بلیت را در اختیار داشت. قیمت‌ها برای فینال از ۹۰ تا ۹۹۰ دلار متغیر بود و طرفداران داخلی تخفیف‌هایی دریافت می‌کردند که حضور در ورزشگاه را برای برزیلی‌ها امکان‌پذیر می‌کرد.

آفریقای جنوبی ۲۰۱۰: پایین‌ترین قیمت‌ها را در تاریخ معاصر داشت، بلیت‌های مرحله گروهی از ۲۰ دلار برای مردم محلی شروع می‌شود و برای فینال به ۹۰۰ دلار می‌رسد.

مسابقات ۲۰۲۶ تمام معیارهای قبلی را در هم می‌شکند. ارزان‌ترین بلیت فینال (۲۰۳۰ دلار) از گران‌ترین بلیت قطر (۱۶۰۷ دلار) گران‌تر است. قیمت بلیط‌های مرحله گروهی دسته ۱ برای کشورهای میزبان (۲۱۴۰ تا ۲۷۳۵ دلار) از قیمت‌های نهایی برزیل ۲۰۱۴ بیشتر است. و افزایش قیمت بلیت‌های دست دوم، بازار ثانویه‌ای ایجاد می‌کند که در آن بلیت‌ها معمولاً ۱۰ تا ۵۰ برابر قیمت اصلی خود فروخته می‌شوند.

پلتفرم جنجالی فروش مجدد بلیت فیفا

شاید بحث‌برانگیزترین جنبه بلیت‌فروشی ۲۰۲۶، تصمیم فیفا برای راه‌اندازی بازار فروش مجدد اختصاصی خود بدون هیچ سقف قیمتی باشد.

نحوه کار به این صورت است: هواداری که بلیتی را به قیمت ۱۰۰۰ دلار خریداری کرده است، تصمیم می‌گیرد آن را در پلتفرم رسمی فیفا دوباره بفروشد. آنها آن را با هر قیمتی که انتخاب می‌کنند – مثلاً ۱۵۰۰ دلار – فهرست می‌کنند تا سود ببرند. وقتی کسی آن بلیت را می‌خرد، در مجموع ۱۷۲۵ دلار پرداخت می‌کند. فیفا ۱۵٪ از خریدار (۲۲۵ دلار) و ۱۵٪ از فروشنده (۱۵۰ دلار) می‌گیرد و ۳۷۵ دلار از آن تراکنش واحد به جیب می‌زند. فروشنده اصلی فقط ۱۳۵۰ دلار سود می‌کند، در حالی که فیفا تقریباً ۴۰٪ را به عنوان سود خود برمی‌دارد.

این دو برابر کردن قیمت، خشم عمومی را برانگیخته است. برخی گروه‌ها فیفا را به سوءاستفاده از مقررات آمریکا و کانادا که اجازه قیمت‌گذاری مجدد نامحدود را می‌دهد، متهم کردند، چیزی که در اکثر کشورهای اروپایی ممنوع است.

طرحی علیه طبقه کارگر

فیفا آشکارا هدف خود را بهینه‌سازی درآمد در حین پر کردن استادیوم‌ها اعلام کرده است. مدل قیمت‌گذاری پویا به این سازمان اجازه می‌دهد تا حداکثر ارزش را از مسابقات پر تقاضا به دست آورد، در حالی که از نظر تئوری قیمت‌ها را برای مسابقات کم‌جذاب‌تر کاهش می‌دهد. برخی از اقتصاددانان، از جمله محققان موسسه لیبرتارین کاتو، از این رویکرد به عنوان رویکردی اقتصادی منطقی دفاع و اینطور استدلال می‌کنند که این رویکرد تضمین می‌کند که بلیت‌ها به دست هوادارانی که بیشترین تمایل را به پرداخت دارند، می‌رسد و در عین حال بودجه‌ای ایجاد می‌کند که از توسعه فوتبال در سراسر جهان حمایت می‌کند.

با این حال، واقعیت با ادعاهای دسترسی فیفا در تضاد است. وقتی بیش از ۹۰ درصد بلیت‌های ۶۰ دلاری فوراً در قرعه‌کشی به فروش رفت و افزایش قیمت فروش مجدد، هواداران عادی را از حضور در مسابقات باز می‌دارد، این سیستم به وضوح به نفع هواداران ثروتمند است. خانواده‌های طبقه کارگر که می‌توانستند از پس هزینه‌های قطر یا روسیه بربیایند، برای سال ۲۰۲۶ با هزینه‌های گزافی روبرو هستند که اساساً شرایط حضورشان در این دوره از جام جهانی را تغییر می‌دهد.