۹۰ هزار کیلومتر، از مساحت کشور درگیر فرونشست است

 باشگاه خبرنگاران جوان؛ محبوبه کباری– طاها طباطبایی عقدا، رئیس ژئوتکنیک مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی  درباره آخرین وضعیت فرونشست زمین، گفت: موضوع فرونشست یک پدیده جهانی است و اکثر کشورهایی که در عرض جغرافیایی ایران در نیم‌کره شمالی و حتی کشورهایی مانند استرالیا در نیم‌کره جنوبی قرار دارند، با این پدیده مواجه‌اند.

وی افزود: ایران نیز با توجه به توسعه شتابان ۵۰ سال گذشته و استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی با این چالش روبه‌رو شده و هم‌اکنون حدود ۳۵۰ دشت کشور دچار فرونشست هستند. در این میان حدود ۲۸ درصد از چاه‌های کشور، فرونشست بیش از ۱۰ سانتی‌متر در سال ایجاد کرده‌اند و ۱۱۷ هزار چاه برداشت آب در این مناطق فعال است که برداشت بی‌رویه آنها سبب تشدید سالانه این پدیده شده است.

رئیس ژئوتکنیک مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بیان کرد: حدود ۵ درصد از مساحت کل کشور، معادل بیش از ۹۰ هزار کیلومتر، درگیر فرونشست است و بیش از ۲۰۰ شهر کشور کمابیش این پدیده را تجربه می‌کنند که حدود ۱۵ درصد از کل شهرهای ایران را شامل می‌شود.

وی ادامه داد: پیش‌نویس «دستورالعمل ساخت‌وساز در مناطق دارای فرونشست» تدوین شده و ظرف یک تا دو ماه آینده به تصویب می‌رسد.

طباطبایی عقدا تاکید کرد: تعیین یک نرخ دقیق برای فرونشست ممکن نیست، زیرا این پدیده با میزان برداشت آب تغییر می‌کند. به‌عنوان نمونه، بعد از سیل سال ۱۳۹۸ میزان فرونشست در سال ۱۳۹۹ به‌طور محسوسی کاهش یافت، اما پس از بازگشت خشکسالی و ادامه برداشت آب، روند فرونشست دوباره افزایش پیدا کرد.

وی یادآور شد: تعیین یک نرخ میانگین برای کل کشور از نظر علمی نیز رویکرد دقیقی نیست، زیرا نرخ‌ها در مناطق مختلف متفاوت‌اند؛ از حداقل یک سانتی‌متر در سال تا حداکثر ۴۰ سانتی‌متر که در استان کرمان، به‌ویژه در حوالی رفسنجان ثبت شده است.

رئیس ژئوتکنیک مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اظهار کرد: در تهران نیز به دلیل تنش آبی در سال‌های اخیر و برداشت بی‌رویه از چاه‌های داخل شهر، نرخ فرونشست در برخی نقاط از ۱۶ سانتی‌متر در سال به بیش از ۳۰ تا ۳۱ سانتی‌متر رسیده است.

طباطبایی عقدا خاطرنشان کرد: این فرونشست‌های شدید به‌صورت موضعی و عمدتاً در مجاورت چاه‌های برداشت آب رخ داده است. اکنون مهم‌ترین عامل تهدیدکننده تهران، همین چاه‌ها هستند و پس از آن، مناطقی مانند نسیم‌شهر، دشت ملارد، شهریار و بخش‌هایی در حدفاصل کرج تا تهران بیشترین تجربه فرونشست را دارند.