ارتودنسی چیست؟ هر آنچه درباره مرتب سازی دندان‌ها باید بدانید

طبق تحقیقات انجام شده حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد از بزرگسالان از نامرتبی دندان‌های خود رنج می‌برند. این افراد می‌توانند به کمک ارتودنسی علاوه بر مرتب کردن دندان‌ها و اصلاح طرح لبخند، سلامت دهان و عملکرد فک خود را بهبود بخشند.

در این گزارش می‌خواهیم به طور علمی و قابل فهم به این سوال که «ارتودنسی چیست؟» پاسخ دهیم.
 
ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی یکی از تخصص‌های حوزه دندانپزشکی است که به تشخیص، کنترل و درمان انواع ناهنجاری‌های دندانی و فکی می‌پردازد. 
متخصص ارتودنسی به کمک انواع بریس‌های ارتودنسی کمک می‌کند تا شما دندان‌هایی مرتب داشته باشید، اختلالات تکلم و جویدن شما بهبود پیدا کند و از بسیاری از مشکلات دندانی در آینده جلوگیری کنید. 
اگر بخواهیم ساده‌تر بیان کنیم که، ارتودنسی چیست؟ درمانی است که به کمک ابزار‌های مختلف اعم از بریس ها، براکت ها، الاینر‌های شفاف و سیم‌های ارتودنسی دندان‌ها را به موقعیت اصلی خود هدایت می‌کند و ظاهر و سلامت دهان را بهبود می‌بخشد.
چرا ارتودنسی اهمیت دارد؟
همان طور که گفتیم، مزایای ارتودنسی تنها به زیبایی لبخند محدود نمی‌شود. بلکه تاثیرات گسترده تری دارد که عبارتند از:
•    بهبود سلامت دهان و دندان: از آنجا که مسواک زدن و نخ دندان کشیدنِ دندان‌های مرتب آسان‌تر است بنابراین احتمال پوسیدگی و بیماری‌های لثه نیز کاهش پیدا می‌کند. 
•    جلوگیری از مشکلات فکی: ناهنجاری‌های فکی می‌توانند باعث درد، سردرد و مشکلات جویدن شوند که ارتودنسی قادر به اصلاح آنها است.
•    افزایش اعتماد به نفس: دندان‌های مرتب و یک دست نقش مهمی در ارتباطات اجتماعی و افزایش اعتماد به نفس فرد دارد.
•    پیشگیری از ساییدگی دندان ها: شلوغی و روی هم رفتگی دندان‌ها منجر به ساییدگی غیر طبیعی دندان‌ها می‌شود که به کمک ارتودنسی می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. 
انواع ارتودنسی
ارتودنسی انواع و اقسام مختلفی دارد که متخصص ارتودنسی متناسب با میزان ناهنجاری، سن بیمار و بودجه‌ای که دارد یکی از این روش‌ها را انتخاب می‌کند:
ارتودنسی ثابت 
از ارتودنسی ثابت معمولا به منظور اصلاح ناهنجاری‌های شدید دندانی و فکی استفاده می‌شود. این نوع از ارتودنسی، شامل براکت‌های فلزی یا سرامیکی است که روی دندان‌ها نصب می‌شوند و بیمار تا پایان طول درمان اجازه دستکاری کردن آنها را ندارد. 
 
ارتودنسی متحرک
این نوع بیشتر برای اصلاح مشکلات جزئی تا متوسط استفاده می‌شود. در صورت تجویز ارتودنسی متحرک، بیمار می‌تواند در هنگام غذا خوردن، آشامیدن یا مسواک زدن دستگاه ارتودنسی را از دهان خود خارج کند. 
ارتودنسی شفاف (اینویزیلاین)
ارتودنسی شفاف (اینویزیلاین) یکی از جدیدترین روش‌های ارتودنسی دندان است، که به دلیل نامرئی بودن در بین بزرگسالان محبوبیت زیادی دارد. اینویزیلاین‌ها در واقع نوعی ارتودنسی متحرک هستند که از پلاک‌های شفاف و بی رنگ ساخته شده‌اند و کمتر بر روی دندان‌ها دیده می‌شوند. 
 
متخصص ارتودنسی کیست؟
متخصص ارتودنسی (ارتودنتیست) دندانپزشکی است که پس از پایان دوره دندانپزشکی عمومی، آموزش‌های تکمیلی چند ساله در زمینه تشخیص و درمان ناهنجاری‌های دندان و فک دیده است.
وظایف متخصص ارتودنسی شامل موارد زیر است:
•    تشخیص دقیق ناهنجاری‌های دندانی و فکی؛
•    انتخاب روش درمان مناسب؛
•    پیگیری و کنترل حرکت دندان‌ها در طول درمان؛
•    ارائه مشاوره درباره مراقبت‌های بعد از ارتودنسی.
مراجعه به متخصص ارتودنسی با تجربه تضمین می‌کند که درمان شما با دقت، ایمنی و بهترین نتیجه ممکن انجام می‌شود.
مراحل درمان ارتودنسی
درمان ارتودنسی یک درمان تخصصی و زمان بر است که شامل مراحل زیر است:
۱.     مشاوره و معاینه اولیه: در این مرحله، ارتودنتیست دندان‌ها و فک بیمار را معاینه می‌کند و سپس برای ارزیابی دقیق‌تر درخواست عکس‌های رادیولوژی را می‌دهد. 
۲.     طرح درمان: متخصص ارتودنسی با توجه به معاینات و عکس‌های رادیوگرافی دندان می‌تواند مطابق با نیاز بیمار، نوع ارتودنسی و مدت زمان درمان را مشخص کند.
۳.     قالب گیری از دندان ها: به منظور ساخت براکت‌های ارتودنسی نیاز به قالب گیری از دندان هاست که امروزه در کلینیک‌های تخصصی به روش دیجیتالی انجام می‌شود. 
۴.     ارسال قالب به لابراتوار: قالب دندانی بیمار به منظور ساخت براکت ارتودنسی مدنظر به لابراتوار دندانپزشکی ارسال می‌شود. 
۵.     نصب دستگاه ارتودنسی: براکت‌ها یا پلاک‌ها پس از ساخته شدن روی دندان‌های بیمار وصل می‌شوند.
۶.     پیگیری و تنظیمات دوره‌ای: متخصص ارتودنسی از بیمار می‌خواهد که در فواصل معین زمانی به منظور تنظیمات بریس‌ها و بررسی وضعیت درمان در جلسات معاینه حضور داشته باشد. 
۷.     پایان درمان و استفاده از نگهدارنده ارتودنسی: پس از رسیدن به نتایج مطلوب، دستگاه‌ها برداشته شده و از نگهدارنده ارتودنسی به منظور تثبیت نتایج درمان استفاده می‌شود. 
مراقبت‌های لازم در طول ارتودنسی
پس از انتخاب متخصص ارتودنسی با تجربه مهم‌ترین عامل موفقیت درمان، رعایت نکات مراقبتی ارتودنسی دندان است که شامل موارد زیر است:
•    مسواک زدن دقیق و استفاده از نخ دندان؛
•    استفاده از مسواک بین دندانی در کنار مسواک معمولی در صورت استفاده از ارتودنسی ثابت؛
•    پرهیز از خوردن خوراکی‌های سفت یا چسبنده برای بیمارانی که ارتودنسی ثابت دارند؛
•    مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی برای تنظیم بریس ها؛
•    رعایت بهداشت دهان برای جلوگیری از پوسیدگی و التهاب لثه؛
•    استفاده از ارتودنسی متحرک به مدت حداقل ۲۰ ساعت در طول روز برای کسب نتیجه.
نتیجه گیری
ارتودنسی تنها یک درمان زیبایی نیست؛ بلکه سرمایه گذاری روی سلامت دهان و دندان، راحتی جویدن و افزایش اعتماد به نفس است. با شناخت دقیق ارتودنسی چیست؟ و نقش مهم متخصص ارتودنسی، افراد می‌توانند بهترین تصمیم را برای لبخند و سلامت خود بگیرند.
دندان‌های صاف و مرتب لبخندی زیبا به شما هدیه می‌دهند و سلامت دهان و حتی گوارشی شما را تضمین می‌کند؛ پس اگر نیاز به ارتودنسی دارید همین حالا اقدام کنید.