چگونه عسل روند ترمیم زخم‌ها را تسریع می‌کند؟

وقتی بیشتر ما به عسل فکر می‌کنیم، اولین تصویری که به ذهن می‌آید معمولاً خوراکی است: مالیدن روی نان، افزودن به چای یا استفاده در شیرینی‌ها. اما عسل همیشه چیزی فراتر از یک طعم خوشمزه بوده است. نسل‌هاست که مردم از آن برای درمان استفاده کرده‌اند؛ یک قاشق برای گلودرد، کمی بر روی زخم یا به‌عنوان بخشی از درمان‌های خانگی سنتی. عسل همواره همان‌قدر که در آشپزخانه جا داشته، در پزشکی سنتی نیز جایگاه مهمی داشته است.

به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ «یکی از شگفت‌انگیزترین ویژگی‌های عسل این است که هیچ‌وقت واقعاً خراب نمی‌شود. شما می‌توانید سال‌ها یک شیشه عسل را در کمد نگه دارید. ممکن است بلوری یا غلیظ شود، اما فاسد نمی‌گردد. حتی باستان‌شناسان در مقبره‌های مصر باستان، عسل پیدا کرده‌اند که پس از هزاران سال هنوز قابل خوردن بوده است. دلیلش این است که باکتری‌ها و قارچ‌ها در عسل توانایی زنده ماندن ندارند.» 

چه چیزی عسل را برای میکروب‌ها نامناسب می‌کند؟

• میزان آب کم: عسل تقریباً هیچ رطوبتی ندارد و بیشتر میکروب‌ها برای رشد به آب نیاز دارند.

• قند بالا: عسل سرشار از قندهای طبیعی مانند گلوکز و فروکتوز است که آب را از سلول‌های میکروبی بیرون می‌کشند و آن‌ها را خشک کرده و از بین می‌برند.

• اسیدی بودن: عسل اسیدی است و pH آن بین ۳ تا ۴.۵ است. بیشتر باکتری‌ها نمی‌توانند چنین محیطی را تحمل کنند و قادر به رشد نیستند.

ترکیب این سه ویژگی — آب کم، قند بالا و اسیدی بودن — عسل را به محیطی نامناسب برای میکروب‌های مضر تبدیل می‌کند.

ترفند آنزیمی

زنبورها هنگام تولید عسل یک لایه‌ی دفاعی اضافه هم ایجاد می‌کنند. آن‌ها آنزیمی بر جای می‌گذارند که وقتی عسل با رطوبت تماس پیدا می‌کند، مقدار کمی پراکسید هیدروژن تولید می‌کند؛ همان ماده‌ای که ما اغلب برای ضدعفونی زخم‌ها استفاده می‌کنیم. در عسل، این ماده به آرامی و در مقدار کم آزاد می‌شود؛ به اندازه‌ای که میکروب‌ها را از بین ببرد اما به بافت سالم آسیب نرساند.

درمان زخم‌ها

قرن‌هاست که از عسل برای درمان زخم‌ها استفاده می‌شود. حتی مردم باستان آن را روی بریدگی‌ها و سوختگی‌ها می‌مالیدند. عسل زخم را مرطوب نگه می‌دارد، مانع عفونت می‌شود و التهاب را کاهش می‌دهد. تحقیقات مدرن نیز این موضوع را تأیید کرده است. در برخی موارد، عسل حتی باعث بهبودی سریع‌تر زخم نسبت به پانسمان‌های استاندارد شده است.

عسل در سنت‌ها

عسل چیزی فراتر از شیرینی است؛ بخشی از فرهنگ‌ها و آیین‌های مختلف در سراسر جهان بوده است.

• در آیورودا به‌عنوان درمانی برای هضم، سرفه و سلامت پوست معرفی شده است.

• یونانی‌ها آن را غذای قدرت و طول عمر می‌دانستند.

• مصریان باستان از عسل برای دارو، آیین‌ها و نذورات استفاده می‌کردند.

• عسل در کتاب مقدس و قرآن نیز به‌عنوان غذایی شفابخش ذکر شده است.

این شواهد نشان می‌دهد که نقش عسل به‌عنوان دارو ریشه‌ای بسیار عمیق در تاریخ دارد.

عسل در زندگی روزمره

حتی امروزه نیز عسل کاربردهای خانگی فراوانی دارد.

• یک قاشق عسل در آب یا شیر گرم گلودرد را تسکین می‌دهد.

• والدین اغلب (برای کودکان بالای یک سال) از آن برای آرام کردن سرفه استفاده می‌کنند.

• برای پوست، می‌تواند التهاب را آرام کند یا به‌عنوان بخشی از ماسک‌های طبیعی به کار رود.

• بسیاری افراد روزشان را با ترکیب عسل، آب گرم و لیمو آغاز می‌کنند.

عسل علاوه بر این در انواع خوراکی‌ها مانند نان و شیرینی، سس سالاد و مارینادها به‌کار می‌رود. بنابراین، عسل تنها یک شیرین‌کننده یا یک ماده‌ی غذایی ساده نیست؛ بلکه هدیه‌ای از طبیعت است که هم تغذیه و هم حفاظت را به همراه دارد. به همین دلیل، همواره به‌عنوان دارو و منبع آرامش مورد اعتماد انسان‌ها بوده است.