جزئیات بازگشت فضاپیمای شوروی پس از نیم قرن به زمین

انتظار می‌رود ماژول فرودگر ماموریت «کاسموس ۴۸۲»(Kosmos 482) در ماه مه ۲۰۲۵(اردیبهشت ۱۴۰۴) به زمین سقوط کند.

این فرودگر در روزهای آتی مجدداً به جو زمین وارد می‌شود و نگرانی‌هایی را برانگیخته است، زیرا دانشمندان نمی‌دانند که در کجا ممکن است سقوط کند.

بخش‌هایی از این کاوشگر که برای سالم ماندن در شرایط وحشیانه جو زهره طراحی شده‌اند، می‌توانند گرمای طاقت فرسای حاصل از ورود مجدد به جو زمین را تحمل کنند و با سطح زمین برخورد کنند.

مارکو لانگبروک(Marco Langbroek)، یک ردیاب ماهواره‌ای مستقر در هلند گفت که ماژول فرودگر ماموریت «کاسموس ۴۸۲» ممکن است در هفته دوم ماه مه سقوط کند.

وی در یک به‌روزرسانی اخیر در وبلاگ خود خاطرنشان کرد: از آنجایی که این فرودگر برای مقاومت در برابر جو خشن زهره ساخته شده است، این احتمال وجود دارد که بتواند از ورود مجدد به جو زمین زنده بماند.

وی افزود: اگرچه خطر کلی برای مردم کم است، اما صفر نیست.

پرتابی محکوم به فنا، تهدیدی طولانی مدت

این ماموریت که در تاریخ ۳۱ مارس ۱۹۷۲ پرتاب شد، تلاش کرد یک فرودگر را به سیاره زهره برساند. با این حال، فضاپیما به دلیل خاموش شدن زودهنگام مرحله بالایی که به زمان‌سنج نادرست تنظیم شده نسبت داده می‌شود، نتوانست از مدار زمین فراتر رود. در نتیجه با نام «کاسموس ۴۸۲» نام‌گذاری شد که یک روش معمول برای مأموریت‌های شوروی که در مدار زمین باقی مانده بودند، بود.

این فضاپیما پس از پرتاب به چهار قطعه تقسیم شد و دو قطعه کوچکتر دوباره وارد جو شدند و تنها دو روز بعد بر فراز نیوزلند سقوط کردند. ماژول فرودگر اما با وزن تقریبی ۱۰۹۱ پوند از زمان شکست این ماموریت تاکنون به دور زمین می‌چرخد.

لانگبروک می‌گوید: با توجه به جرم آن، خطر برخورد آن مشابه با خطر برخورد شهاب سنگ است.

در حال حاضر، پیش‌بینی زمان دقیق ورود مجدد این فضاپیما دشوار است. لانگبروک تخمین می‌زند که ممکن است حدود ۱۰ مه(۲۰ اردیبهشت) رخ دهد، اگرچه پیش‌بینی‌ها با نزدیک شدن به این تاریخ دقیق‌تر خواهد شد.

این عدم قطعیت عمدتاً به دلیل افزایش فعالیت خورشیدی است. حالت فعال فعلی خورشید در حال گرم کردن و گسترش جو زمین است که باعث افزایش کشش آن می‌شود و موجب می‌شود اجرام در حال چرخش، سریعتر ارتفاع خود را از دست بدهند.

به طور معمول، خطر برای مناطق پرجمعیت، کم است و این زباله‌های فضایی به احتمال زیاد در مناطق دورافتاده اقیانوس سقوط می‌کنند. با توجه به ساختار قوی آن، اگر بر روی سطح خاکی زمین فرود بیاید، می‌تواند بینش ارزشمندی در مورد دوام مواد فضاپیما پس از قرار گرفتن طولانی مدت در فضا ارائه دهد.

با این حال، حتی اگر خطر آن کم باشد، ورود مجدد کنترل نشده آن هرگز کاملاً بدون خطر نیست.

گفتنی است که این اولین بار نیست که پیش‌بینی ورود مجدد برای «کاسموس ۴۸۲» انجام می‌شود.

در سال ۲۰۱۸، پاول شوبین(Pavel Shubin)، ستاره‌شناس روسی، تخمین زد که این فضاپیما بین سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ سقوط خواهد کرد. تحلیل‌های بیشتر در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۲ با شبیه‌سازی‌هایی که نشان‌دهنده یک پنجره ورود مجدد بین اواسط سال ۲۰۲۴ و اواسط سال ۲۰۲۷، با احتمال زیاد در حدود سال ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۶ است، این پیش‌بینی‌ها را اصلاح کردند.

مسابقه پاک‌سازی زباله‌های فضایی

از آغاز عصر فضا در اواخر دهه ۱۹۵۰، هزاران ماهواره به مدار زمین پرتاب شده‌اند. در حالی که بسیاری از آنها ماموریت‌های خود را به پایان رسانده‌اند، همچنان به عنوان ماهواره‌های مرده یا از کار افتاده در فضا باقی مانده‌اند و به مشکل فزاینده زباله‌های مداری کمک می‌کنند.

طبق گزارش آژانس فضایی اروپا، در حال حاضر حدود ۳۰۰۰ ماهواره مرده مانند «کاسموس ۴۸۲» در مدار زمین در حال چرخش هستند که خطری بالقوه برای ایمنی انسان به همراه دارد.

با افزایش پیوسته ترافیک فضایی، مدیریت این بهم ریختگی رو به رشد، ضروری‌تر شده است. دانشمندان در حال کار بر روی راهبردهایی برای بازگرداندن ایمن ماهواره‌های از بین رفته به زمین هستند، نه اینکه اجازه دهند آنها به طور غیرقابل کنترلی به جو و سطح زمین سقوط کنند.