دندان‌پزشکی در دوران بارداری – ساناپرس

در این مقاله، به مهم‌ترین دغدغه‌ها و پرسش‌هایی که در زمینه دندان‌پزشکی در دوران بارداری مطرح است خواهیم پرداخت. از اینکه چه زمان‌هایی برای مراجعه به دندان‌پزشک مناسب‌تر است تا بررسی اینکه کدام درمان‌ها بی‌خطرند و کدام‌ها باید به تعویق بیفتند.

مرکز ایمپلنت شرق تهران، انواع درمان های دندانپزشکی را به افراد مختلف ارائه می کند. برای رسیدن به زیباترین لبخند دنیا، کافی است با شماره تلفن این مرکز (۰۲۱۳۶۶۴۱۹۸۵) تماس بگیرید.:

پر کردن دندان در بارداری

بسیاری از مادران، با بروز درد یا پوسیدگی دندان، نمی‌دانند که آیا انجام این درمان در این دوره حساس ایمن است یا خیر. واقعیت این است که اگرچه بارداری دوره‌ای ویژه است، اما به معنای توقف مراقبت‌های ضروری دهان و دندان نیست. برعکس، رسیدگی نکردن به مشکلات دندانی می‌تواند خطراتی جدی‌تری به همراه داشته باشد، از افزایش عفونت گرفته تا تأثیر منفی بر سلامت عمومی مادر و حتی جنین. در صورتی که نیاز به ترمیم و پر کردن دندان در دوران بارداری وجود داشته باشد، نه‌تنها انجام آن مجاز است، بلکه در بسیاری از موارد ضروری محسوب می‌شود. دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که سه‌ماهه دوم بارداری، بهترین زمان برای انجام درمان‌هایی مانند پر کردن دندان است، زیرا در این دوره، جنین از مرحله شکل‌گیری اولیه عبور کرده و مادر هم هنوز دچار محدودیت‌های جسمی شدیدِ سه‌ماهه سوم نشده است.

نکته مهم دیگر، نوع ماده پرکننده‌ای است که برای ترمیم استفاده می‌شود. امروزه استفاده از رزین کامپوزیت که با رنگ طبیعی دندان هماهنگ است، گزینه‌ای محبوب و ایمن برای خانم‌های باردار به‌شمار می‌رود. گرچه آمالگام هم در برخی منابع ایمن گزارش شده، اما به‌دلیل داشتن جیوه، اغلب دندان‌پزشکان ترجیح می‌دهند در دوران بارداری از مواد بدون فلز استفاده کنند تا هرگونه احتمال ریسک را کاهش دهند.

عفونت ناشی از دندان پوسیده یا درمان‌نشده، اگر به موقع کنترل نشود، می‌تواند سلامت کلی بدن را مختل کرده و حتی خطراتی مانند زایمان زودرس ایجاد کند.

عصب کشی دندان در بارداری

موضوع دندان‌پزشکی در دوران بارداری، گاه با ابهامات و ترس‌هایی همراه می‌شود که مانع از رسیدگی به مشکلات دهان و دندان می‌گردد. یکی از این دغدغه‌های رایج، عصب‌کشی دندان در بارداری است. مادران زیادی با دندان درد و التهاب مواجه می‌شوند، اما نمی‌دانند که آیا می‌توانند با خیال آسوده به درمان‌های دندان‌پزشکی، به‌ویژه عصب‌کشی، روی بیاورند یا نه. حقیقت این است که سلامت دهان و دندان در این دوره نباید به تعویق بیفتد. پوسیدگی‌های عمیق یا دردهای مداوم، نشانه‌هایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. چرا که عفونت دندانی، اگر به موقع کنترل نشود، می‌تواند به التهاب‌های شدیدتر، آبسه، تب و حتی در برخی موارد، زایمان زودرس منجر شود. بنابراین، اگر دندانی به مرحله‌ای رسیده که نیاز به درمان ریشه دارد، باید با هماهنگی دقیق، پروسه درمان آغاز شود.

در میان مراحل مختلف دندان‌پزشکی، عصب‌کشی شاید به‌ظاهر پیچیده به نظر برسد، اما با رعایت چند اصل مهم، به یکی از درمان‌های امن در دندان‌پزشکی در دوران بارداری تبدیل می‌شود. اغلب دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که سه‌ماهه دوم بارداری، یعنی از هفته سیزدهم تا بیست‌وهفتم، بهترین زمان برای انجام درمان‌هایی مانند عصب‌کشی است. در این مرحله، جنین مراحل حیاتی رشد اولیه را پشت سر گذاشته و مادر نیز هنوز درگیر محدودیت‌های جسمی ماه‌های پایانی نشده است. همین بازه، شرایطی نسبتا پایدار و آرام را برای درمان دندان‌ها مهیا می‌کند. نکته‌ای دیگر که نمی‌توان از آن گذشت، اهمیت اطلاع‌رسانی به دندان‌پزشک در مورد وضعیت بارداری است. اگر پزشک معالج بداند که بیمار باردار است، تمام اقدامات درمانی را بر اساس همین شرایط تنظیم می‌کند. در مواقع اضطراری مانند درد شدید، آبسه یا تب، حتی اگر هنوز وارد سه‌ماهه دوم نشده باشید، ممکن است بخشی از درمان برای تخلیه عفونت انجام شود و ادامه‌ آن به زمان مناسب‌تری منتقل گردد. تصمیم‌گیری درباره انجام هر نوع درمان دندان‌پزشکی در دوران بارداری، باید با مشورت و هماهنگی میان دندان‌پزشک و پزشک زنان انجام شود.

عوارض بی حسی دندان در بارداری

در طول بارداری، بدن زن دچار تغییرات فیزیولوژیکی گسترده‌ای می‌شود که می‌تواند واکنش به داروها را متفاوت کند. در برخی موارد، مصرف داروهایی که در حالت عادی ایمن محسوب می‌شوند، در بارداری ممکن است با ریسک‌هایی همراه باشد. بی‌حسی موضعی یکی از این موارد است که اگرچه در بسیاری از شرایط ایمن است، اما بی‌توجهی به جزئیات می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.

از دیگر عوارض بی‌حسی دندان در بارداری می‌توان به واکنش‌های آلرژیک اشاره کرد. هرچند این واکنش‌ها نادر هستند، اما در برخی از زنان ممکن است علائمی مانند خارش، کهیر یا تورم صورت و لب‌ها مشاهده شود. در بعضی موارد هم بیماران از طعم فلزی در دهان، بی‌حسی طولانی‌تر از معمول، یا احساس سرگیجه خفیف پس از تزریق شکایت دارند.

یکی دیگر از نکات مهم، انتخاب نوع داروی بی‌حسی است. لیدوکائین به عنوان بی‌خطرترین گزینه برای خانم‌های باردار در نظر گرفته می‌شود، البته به شرط آن‌که دوز آن به‌درستی تنظیم شده باشد و توسط دندان‌پزشکی آگاه به شرایط بارداری تجویز شود. بعضی از مواد بی‌حس‌کننده حاوی موادی مثل اپی‌نفرین هستند که ممکن است موجب تنگ شدن عروق شوند. این موضوع می‌تواند در شرایط خاص، جریان خون جفت را کاهش دهد و به سلامت جنین آسیب بزند؛ به همین دلیل، ارزیابی کامل شرایط قبل از تجویز این نوع داروها ضروری است.

دندان درد در بارداری

دوران بارداری دوره‌ای پر از تغییرات جسمی و هورمونی است و گاهی این تغییرات باعث مشکلاتی مثل دندان درد در بارداری می‌شوند. درد دندان در این دوره نه تنها آزاردهنده است، بلکه اگر رسیدگی نشود، ممکن است برای مادر و جنین هم پیامدهایی داشته باشد. خوشبختانه راه‌هایی برای کاهش درد و کنترل وضعیت وجود دارد که بدون نگرانی از خطر برای بارداری می‌توان از آن‌ها بهره گرفت.

بسیاری از مادران باردار به دنبال راه‌هایی هستند که بدون مصرف دارو، درد دندان خود را آرام کنند. در این شرایط، برخی راهکارهای ساده و کم‌خطر می‌توانند کمک‌کننده باشند:

شستشو با آب و نمک: غرغره‌ی آب ولرم و کمی نمک می‌تواند به کاهش التهاب لثه و تسکین درد کمک کند.

میخک: روغن میخک یا پودر آن به دلیل خواص ضدالتهابی و ضدعفونی‌کننده، اغلب به‌عنوان مسکنی طبیعی برای درد دندان به کار می‌رود. کافی‌ست مقدار کمی از آن را با گوش‌پاک‌کن روی دندان بگذارید.

کمپرس سرد: قرار دادن یک بسته یخ پیچیده در پارچه روی گونه، در ناحیه‌ای که درد دارد، می‌تواند ورم را کاهش دهد و آرامش‌بخش باشد.

جوش‌شیرین بعد از تهوع: اگر در دوران بارداری با حالت تهوع و استفراغ زیاد روبه‌رو هستید، دهان خود را با محلول جوش‌شیرین بشویید تا اسید معده روی مینای دندان آسیب نگذارد.

یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از دندان درد در دوران بارداری، توجه به تغذیه و بهداشت دهان است. خوراکی‌هایی مثل شیر، ماست و انار به سلامت لثه و دندان‌ها کمک می‌کنند. از طرفی مسواک زدن مرتب با خمیر دندان مناسب و استفاده از نخ دندان، جلوی التهاب لثه و پوسیدگی را می‌گیرد. در این دوره، به هیچ عنوان نباید خودسرانه از دارو یا گیاهان دارویی استفاده کرد. پیش از هر اقدامی، مشورت با پزشک یا دندان‌پزشک ضروری است. اگر درد به حدی بود که تحملش سخت شد، استامینوفن یکی از گزینه‌های بی‌خطر در بارداری است، البته فقط با نظر پزشک.

و داروهایی مانند لیدوکائین با دوز کنترل‌شده در دندان‌پزشکی، برای مادر و جنین ایمن در نظر گرفته می‌شوند.

در موارد عفونت، برخی داروها مثل پنی‌سیلین یا سفالوسپورین مجاز هستند، اما باز هم تنها با نسخه پزشک قابل استفاده‌اند.