بوستان سعدی؛ درسی ویژه از شیخ اجل: «پاسخ بدی، بدی است»

فرادید| سعدی بوستان و گلستان را در اردیبهشت‌ماه سال ۶۵۵ و ۶۵۶ هجری سرود و دو تا از حکمت‌آموزترین و در عین حال شیرین‌ترین آثار ادبیات فارسی را به وجود آورد. شاید همین شیرینی و پندآموزی این دو اثر سعدی است که باعث شده است که استاد اصغر دادبه معتقد باشند که مدخل آشنایی با ادبیات فارسی باید بوستان و گلستان سعدی باشد.

به گزارش فرادید، تنوع داستان‌ در آثار سعدی بسیار زیاد است. او هر بار داستان جدیدی برای گفتن دارد و الحق که هر بار به زیباترین شکل ممکن این کار را انجام می‌دهد. لطف سخن او باعث می‌شود که مخاطب علاوه بر یادگیری لذت هم ببرد. بوستان نخستین اثر سعدی است و سعدی این منظومه عظیم را در سفر نوشت و یکی از ماندگارترین آثار ادبیات فارسی را به آحاد مرد جهان هدیه کرد.

باب اول: در عدل و تدبیر و رای

پاسخ بدی‌کردن به دیگران، چیزی به جز بدی‌دیدن نخواهد بود. 

گزیری به چاهی در افتاده بود

که از هول او شیر نر ماده بود

 

بداندیش مردم به جز بد ندید

بیافتاد و عاجزتر از خود ندید

 

همه شب ز فریاد و زاری نخفت

یکی بر سرش کوفت سنگی و گفت:

 

تو هرگز رسیدی به فریاد کس

که می‌خواهی امروز فریادرس؟

 

همه تخم نامردمی کاشتی

ببین لاجرم بر که برداشتی

 

که بر جان ریشت نهد مرهمی

که دلها ز ریشت بنالد همی؟

 

تو ما را همی چاه کندی به راه

به سر لاجرم در فتادی به چاه

 

دو کس چَه کنند از پی خاص و عام

یکی نیک‌محضر، دگر زشت‌نام

 

یکی تشنه را تا کند تازه حلق

دگر تا به گردن در افتند خلق

 

اگر بد کنی چشم نیکی مدار

که هرگز نیارد گز انگور بار

 

نپندارم ای در خزان کشته جو

که گندم ستانی به وقت درو

 

درخت زقوم ار به جان پروری

مپندار هرگز کز او بر خوری

 

رطب ناورد چوب خرزهره بار

چو تخم افکنی، بر همان چشم دار