تهران سالانه ۳۹۰ میلیون مترمکعب آب خاکستری تولید می‌کند

با تداوم خشکسالی و محدودیت منابع آب در پایتخت، استفاده از پساب تصفیه‌شده به‌عنوان یک منبع پایدار غیرمتعارف بیش از پیش اهمیت یافته است؛ منبعی که می‌تواند هم در تأمین آب صنایع و هم در آبیاری فضای سبز شهری نقشی کلیدی ایفا کند.

تهران در حال حاضر دارای ۱۱ تصفیه‌خانه فاضلاب فعال است که سال گذشته ۳۹۰ میلیون مترمکعب پساب تولید کرده‌اند. در افق طرح مدیریت پساب، نیاز پایتخت به ۲۲ تصفیه‌خانه برآورد شده است؛ به این معنا که علاوه بر واحدهای موجود، سه تصفیه‌خانه توسعه یافته و هشت واحد جدید باید احداث شود.

این شهر همچنین از دو تصفیه‌خانه بزرگ و پیشرفته در جنوب و فیروزبهرام با ظرفیت مجموع ۳۷۶ میلیون مترمکعب در سال و ۹ تصفیه‌خانه محلی با ظرفیت سالانه ۱۴.۷ میلیون مترمکعب برخوردار است. این واحدها از مدرن‌ترین تأسیسات تصفیه فاضلاب در منطقه به شمار می‌روند.

استفاده صنایع از پساب؛ الزام قانونی

مطابق مواد ۳۹ تا ۴۱ قانون برنامه هفتم توسعه و نیز قانون هوای پاک، تمامی صنایعی که در محدوده پوشش تصفیه‌خانه‌های فاضلاب قرار دارند موظف به استفاده از پساب هستند. اگرچه صنایع غذایی و بهداشتی در فرآیندهای تولید امکان استفاده مستقیم از پساب را ندارند، اما حتی آن‌ها نیز می‌توانند از این منبع در آبیاری فضای سبز محوطه‌های خود بهره ببرند.

بر اساس داده‌های موجود، در سال گذشته تنها پالایشگاه تهران از این ظرفیت استفاده کرده و حدود ۱۹ میلیون مترمکعب پساب برداشت کرده است که معادل ۴.۸ درصد کل تولید پساب در پایتخت است. اکنون قراردادهایی با صنایع بزرگ  منعقد شده تا سهم بیشتری از پساب به این بخش اختصاص یابد.

فرصتی برای شهرداری‌ها

پساب تصفیه‌شده تهران با استانداردهای سازمان محیط زیست مطابقت دارد و قابلیت مصرف در واحدهای صنعتی متعددی را دارد. همچنین بر اساس تفاهم‌نامه وزارت نیرو و شهرداری تهران، ظرفیت ۱۴۵ میلیون مترمکعب پساب برای آبیاری فضای سبز شهر در نظر گرفته شده است.

در حال حاضر، مقرر شده که شهرداری به میزان ۳۴.۲ میلیون مترمکعب از این ظرفیت بهره‌برداری کند؛ به‌گونه‌ای که ۲۰.۵ میلیون مترمکعب آن از تصفیه‌خانه‌های جنوب و فیروزبهرام و ۱۳.۷ میلیون مترمکعب از تصفیه‌خانه‌های محلی تأمین می‌شود.

با توجه به کاهش بارندگی‌ها و افت منابع آب زیرزمینی، بهره‌برداری از پساب در تهران نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. اما با وجود ظرفیت چشمگیر تولید سالانه ۳۹۰ میلیون مترمکعب پساب در تهران، سهم استفاده واقعی از این منبع ارزشمند هنوز بسیار محدود است و تنها بخش اندکی از صنایع و شهرداری‌ها به شکل مؤثر از آن بهره‌برداری می‌کنند.

در حالی که قوانین بالادستی صنایع را موظف به استفاده از پساب کرده و تفاهم‌نامه‌های متعددی برای آبیاری فضای سبز شهری امضا شده، فاصله معناداری میان ظرفیت ایجادشده و میزان مصرف وجود دارد. اگر این روند اصلاح نشود، بخش بزرگی از منابعی که می‌تواند فشار بر سفره‌های زیرزمینی را کاهش دهد و نقش مهمی در مدیریت بحران آب تهران داشته باشد، همچنان بلااستفاده خواهد ماند.

انتهای پیام