تغذیه سالم در سالمندی؛ کلید طلایی برای افزایش طول عمر و کیفیت زندگی

با افزایش سن، بدن انسان دستخوش تغییراتی طبیعی در سوخت‌وساز، تراکم استخوان، عملکرد گوارش و نیازهای غذایی می‌شود. تغذیه مناسب در دوران سالمندی نه‌تنها به حفظ انرژی و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند، بلکه خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، پوکی استخوان، فشار خون بالا و ضعف عضلانی را نیز کاهش می‌دهد.

دکتر کامبیز فراهانی، متخصص تغذیه سالمندان، در گفت‌وگو با «بهداشت نیوز» گفت:
«یکی از مشکلات شایع در سالمندان کاهش اشتها یا تغذیه ناکافی است. این موضوع گاهی به دلیل کاهش حس چشایی، مشکلات دندانی یا حتی مصرف داروهای خاص رخ می‌دهد. اما تغذیه ناکافی می‌تواند منجر به کاهش وزن شدید، کم‌خونی، ضعف عمومی و افت عملکرد ذهنی شود.»

نیازهای تغذیه‌ای کلیدی در سالمندی:
پروتئین کافی برای حفظ عضله:
با بالا رفتن سن، بدن به طور طبیعی توده عضلانی را از دست می‌دهد. مصرف منابع باکیفیت پروتئینی مانند تخم‌مرغ، ماهی، گوشت بدون چربی، حبوبات و لبنیات کم‌چرب، در وعده‌های غذایی روزانه توصیه می‌شود.

کلسیم و ویتامین D برای سلامت استخوان‌ها:
برای پیشگیری از پوکی استخوان و شکستگی‌ها، دریافت روزانه لبنیات، بادام، سبزیجات برگ‌سبز و قرار گرفتن در معرض نور خورشید ضروری است. در برخی موارد، مکمل ویتامین D نیز بنا به تجویز پزشک لازم است.

فیبر برای سلامت گوارش:
یبوست یکی از مشکلات شایع در سالمندان است. مصرف کافی میوه‌ها، سبزیجات، نان سبوس‌دار و حبوبات به تنظیم حرکات روده کمک می‌کند.

مایعات برای پیشگیری از کم‌آبی بدن:
با افزایش سن، حس تشنگی کاهش می‌یابد. سالمندان باید به‌صورت منظم آب، دوغ کم‌نمک، چای کم‌رنگ و سوپ‌های سبک مصرف کنند، حتی اگر احساس تشنگی ندارند.

کاهش مصرف نمک و شکر:
برای کنترل فشار خون و دیابت، کاهش مصرف غذاهای شور، کنسروی، شیرینی‌جات صنعتی و نوشیدنی‌های شیرین ضروری است.

نکاتی برای بهبود تغذیه در سالمندان:
غذا را در محیطی آرام و همراه دیگران میل کنند تا اشتها افزایش یابد

وعده‌های کوچک و متعدد جایگزین وعده‌های سنگین شود

از ظروف رنگی و چیدمان زیبا برای تحریک اشتها استفاده شود

در صورت مشکل در جویدن، غذاهای نرم و پوره‌شده مصرف شود

ویزیت منظم با متخصص تغذیه یا پزشک خانواده برای بررسی وضعیت تغذیه‌ای

متخصصان هشدار می‌دهند که سوءتغذیه در سالمندان ممکن است به‌سادگی تشخیص داده نشود، اما نشانه‌هایی مانند کاهش ناگهانی وزن، خستگی مزمن، افت خلق‌وخو یا ضعف سیستم ایمنی، می‌تواند زنگ خطر باشد.

در نهایت، تغذیه در دوران سالمندی فقط به معنای خوردن نیست، بلکه بخشی حیاتی از حفظ استقلال، انرژی، و آرامش روانی در این دوره مهم از زندگی است. خانواده‌ها، مراقبین و جامعه باید اهمیت آن را جدی بگیرند.