روایتی از زیست رهبر انقلاب با کتاب

باشگاه خبرنگاران جوان– در دل یک خانه قدیمی در تهران، میان قفسه‌های کتاب که از زمین تا سقف کشیده شده‌اند، مردی نشسته که میان شلوغی‌های سیاسی و بحران‌های بین‌المللی، کتاب‌ها از زندگی او جدا نمی‌شوند.

این تصویر، همان‌طور که اطرافیانش روایت کرده‌اند، برای خیلی‌ها شگفت‌انگیز است: سیاستمداری که در میانه میدان قدرت، کتاب را انتخاب می‌کند و هر ورقش را با دقت می‌خواند، یادداشت می‌نویسد و هضم می‌کند.

کتاب؛ ضرورت زندگی، نه تفریح

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بار‌ها گفته است: «کتاب‌خوانی جزو کار‌های اصلی زندگی است و اگر به این باور برسیم، هیچ کاری مانع کتاب‌خواندن ما نخواهد شد.» 

این جمله از دل تجربه‌ای زنده بیرون آمده است؛ تجربه کسی که از جوانی تا امروز، مطالعه را نه تفریح، بلکه ضرورت می‌داند. 

او کتاب را با غذا مقایسه می‌کند و معتقد است همان‌طور که به غذا نیاز داریم، به مطالعه نیز نیاز داریم. برای رهبر، کتاب چیزی بیشتر از سرگرمی است؛ غذای جان است؛ و همان‌طور که بدن بدون غذا تحلیل می‌رود، جامعه بدون مطالعه نیز فرسوده می‌شود.

خاطره‌ای از خرید و مطالعه کتاب

نزدیکانش نقل می‌کنند که حتی در سفر‌های کوتاه، یا لحظات پرمشغله، او در صفحات کتاب‌ها توقف می‌کند، کتاب می‌بیند، انتخاب می‌کند و با ذوق در جملات کنکاش می‌کند. 

هر جلد تازه برایش مانند گنجی نهفته است. شب‌ها، پیش از خواب، کتابی در دست دارد و چند صفحه ورق می‌زند؛ لحظاتی کوتاه، اما پرثمر که روز را با اندیشه‌ای تازه به پایان می‌رساند.

غصه‌ای از دل رهبر

با وجود این علاقه عمیق، رهبر انقلاب از فاصله میان سبک زندگی کتاب‌محور در جامعه غمگین است: «ملت ما مطالعه کردن را اصلا جزو کار‌های بشر نمی‌دانند! … وقتی یادم می‌آید، قلبا غمگین و متاسف می‌شوم.»

این اعتراف، نه فقط بیان یک حس شخصی، بلکه نشانه‌ای از شکاف فرهنگی میان فرد و جامعه است؛ فاصله‌ای که هنوز بسیار است.

کتاب در برابر فضای مجازی

رهبر انقلاب هشدار می‌دهد: «فعالان فضای مجازی باید کتاب‌های خوب را معرفی و ترویج کنند … نباید فضای مجازی جای کتاب‌خوانی را بگیرد.» 

نگاه او روشن است: کتاب رسانه‌ای عمیق و پایدار است، اما فضای مجازی سریع و سطحی. در دورانی که اسکرول‌کردن جای ورق زدن را گرفته، این هشدار نوعی مقاومت فرهنگی است در برابر موجی از تنبلی ذهنی که مصرف بی‌وقفه محتوای کوتاه و زودگذر ایجاد می‌کند.

کتاب به‌مثابه قدرت نرم

وقتی می‌گوید: «کتاب ماندگارترین اثر هنری است»، این جمله تنها شاعرانه نیست؛ معنای سیاسی هم دارد. در جهانی که روایت‌ها میدان نبردند، کتاب رسانه‌ای است برای حفظ فرهنگ و هویت، حافظه تاریخی و انتقال ایدئولوژی به نسل‌های آینده. مطالعه برای او فقط انتخاب شخصی نیست؛ یک استراتژی فرهنگی است.

سبک زندگی؛ نه توصیه صرف

نزدیکانش می‌گویند حتی در سفر یا روز‌های پرمشغله، او لحظات کوتاه استراحت را به کتاب اختصاص می‌دهد. وقتی نکته‌ای می‌یابد، با ذوق یادداشت می‌نویسد؛ مثل کسی که گنج تازه‌ای کشف کرده باشد. کتاب برای او فقط مصرف‌شدنی نیست؛ ماده‌ای است که در ذهن هضم و در سخنان بازآفرینی می‌شود.

شکاف نسل‌ها؛ کتاب یا اسکرول؟

اما پرسش اصلی اینجاست: آیا جامعه‌ای که ساعت‌های طولانی در شبکه‌های اجتماعی می‌گذراند، می‌تواند به الگویی که رهبرش پیشنهاد می‌دهد پاسخ دهد؟ 

رهبر انقلاب مطالعه را «نان روزانه» می‌داند، اما نسل جدید بیشتر به محتوای فوری، تصویری و زودگذر خو کرده است. این شکاف، یکی از جدی‌ترین چالش‌های فرهنگی امروز ایران است؛ شکافی میان «کتاب‌خوانی» رهبر و «اسکرول‌خوانی» نسل‌ها.

دعوتی که باقی می‌ماند

برای آیت‌الله خامنه‌ای، کتاب نه سرگرمی است، نه فقط ابزار اندیشه؛ بلکه نان روزانه روح و جامعه است. با هر صفحه‌ای که ورق می‌زند، جهانی از فرهنگ و هویت را حفظ و منتقل می‌کند؛ و حالا این دعوت، بی‌صدا، اما قدرتمند، به نسل‌ها و جامعه‌ای است که هنوز با کتاب آشتی نکرده‌اند: «هیچ کاری نباید مانع کتاب‌خواندن شود.» 

صدای رهبر یادآور می‌شود هر ورق، هر یادداشت، هر لحظه مطالعه، گامی است برای ساختن جامعه‌ای که در آن کتاب نه یک عادت فردی، بلکه نهاد و هنجاری پایدار باشد. صدایی که چشم‌انتظار شنیدن است.

منبع: فارس