ارتباط پیش‌بینی ماشه‌ای اتاق بازرگانی با برف ۳۰ متری در کویر

خبر را برای من بخوان

پیرمردی از یک شهر کویری میان گعده دوستان خود، ظهر یک روز گرم تابستانی گفت: «زمستان پیش‌رو در بیابان‌ها شهر ما ۳۰ متر برف می‌آید.» دوستانش خندیدند و گفتند مرد حسابی، حتی پدران ما هم اینجا برف ندیده‌اند. پیرمرد پاسخ داد: «از دو حال خارج نیست، یا ۳۰ متر برف می‌آید و همه می‌گویید که من چه پیر دانشمندی بودم، یا برفی نمی‌بارد و کسی هم یادش نیست من تابستان چه گفته‌ام.»

حالا اتاق بازرگانی ایران در گزارشی مشابه، پیش‌بینی کرده اگر مکانیسم ماشه فعال شود، تورم تا ۹۰ درصد جهش خواهد کرد.

البته این اولین بار نیست؛ سال ۱۴۰۱ هم جمعی از اقتصاددان‌ها در نامه‌ای به رئیس‌جمهور وقت هشدار داده بودند که تورم سه‌رقمی می‌شود؛ اما نه‌تنها چنین نشد، بلکه تورم در مسیر نزولی افتاد.

فارغ از بحث در رابطه با پیش‌بینی و مبنای محاسبات گزارش تازه اتاق ایران، این گزارش حتی در آمار فعلی هم با واقعیت‌های رسمی فاصله دارد؛ چه در نرخ تورم، چه در سرمایه‌گذاری خارجی و چه در بیکاری.

پیش‌بینی‌های عجیب در اقتصاد شاید مورد بی‌اعتنایی کارشناسان قرار گیرد اما افکار عمومی را درگیر می‌کند. آن هم در اقتصاد ایران که به شدت از «انتظارات» تأثیر می‌گیرد؛ انتظاراتی که ریشه در وقایع سیاسی و اجتماعی دارد و اخیرا نیز خبرهای اخیر درباره مکانیسم ماشه هم بازار ارز را ملتهب کرده است.

رحیم افشار، کارشناس اقتصادی: اگر ماشه فعال شود، انتظارات اقتصادی فشار مستقیم بر زندگی مردم خواهد گذاشت.

اما عباس زارع، کارشناس دیگر: انتظارات تا وقتی پشتوانه نقدینگی نداشته باشند، کوتاه‌مدت‌اند؛ مثل هیجانات جنگ ۱۲ روزه که سریع تخلیه شد.

بر پایه این تحلیل‌ها، نقش فعال بانک مرکزی در بازار حیاتی است. ابزارهایی چون مرکز مبادله و حضور در بازارهای پیش‌ران می‌تواند انتظارات را مدیریت کرده و آرامش نسبی را بازگرداند. حالا باید منتظر ماند دید آیا دولت و بانک مرکزی تجربه مثبت مدیریت بازار ارز در جنگ دوازده روزه را تکرار می‌کنند؟