مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا: مصمم به تسهیل روند دیپلماتیک در موضوع هسته‌ای ایران هستم / همه طرف‌ها به‌فوریت تلاش‌های لازم را در این زمینه انجام دهند

ایرنا: کایا کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به اقدام تروئیکای اروپایی در فعال‌سازی سازوکار پس‌گشت، گفت: مصمم هستم که در نقش هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام، تمام تلاش خود را برای تسهیل روند دیپلماتیک و دستیابی به راه‌حلی مذاکره‌شده درخصوص موضوع هسته‌ای ایران به کار بگیرم. 

کالاس با انتشار بیانیه‌ای که نسخه‌ای از آن در تارنمای اتحادیه اروپا منتشر شد نوشت که روز پنجشنبه از نامه وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان به شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره برجام مطلع شده است.

وی افزود: آنها روندی را که به اسنپ‌بک معروف است، مطابق با بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل آغاز کرده‌اند.

مقام اروپایی با تکرار ادعاهای مطرح شده در نامه تروئیکا به شورای امنیت، تصریح کرد: اینک موضوع در حوزه صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد. من همچنان مصمم هستم که در نقش هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام، تمام تلاش خود را برای تسهیل روند دیپلماتیک و دستیابی به راه‌حلی مذاکره‌شده درخصوص موضوع هسته‌ای ایران به کار بگیرم.

وی اضافه کرد: از همه طرف‌های ذیربط می‌خواهم که به‌فوریت تلاش‌های لازم را در این زمینه انجام دهند.

سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان که طی سال‌های گذشته به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نکرده‌اند، روز گذشته (پنجشنبه) «ابلاغیه» فعال‌سازی مکانیسم پس گشت (اسنپ بک) را به شورای امنیت ارسال کردند. آنها در این ابلاغیه ضمن اعلام فعال‌شدن روند بازگشت تحریم‌ها، مدعی شدند که آماده گفت‌ وگو برای دستیابی به توافقی جدید با ایران طی ۳۰ روز آینده هستند.

در همین حال سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تماس تلفنی با همتایان اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، فعال‌سازی اسنپ‌بک را ناموجه، غیرقانونی و فاقد هرگونه مبنای حقوقی خواند. وی با یادآوری عملکرد مسئولانه و حسن نیت ایران در پایبندی به دیپلماسی، تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران برای حفظ و تأمین حقوق و منافع ملی خود به نحو مقتضی به این اقدام غیرقانونی پاسخ خواهد داد.

بر اساس توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، موعد پایان برخی بندهای کلیدی توافق (روز انتقالی) در اکتبر ۲۰۲۵ (آبان ۱۴۰۴) فرا می‌رسد. سه کشور اروپایی که در اجرای تعهدات اقتصادی خود در چارچوب برجام ناکام بوده‌اند، اکنون مدعی‌ هستند که همچنان «بدون ابهام» حق بازگرداندن تحریم‌ها را دارند و ایران از سال ۲۰۱۹ تعهداتش را نقض کرده است. این در حالی است که اقدامات ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای پس از خروج آمریکا از توافق و ناتوانی اروپا در جبران خسارت‌ها، تدریجی، تحت نظارت آژانس و برگشت‌پذیر اعلام شده بود.

سازوکار اسنپ‌بک در شرایط بی‌اعتمادی میان ایران و گروه ۱+۵ طراحی شد تا در صورت عدم اجرای تعهدات، تحریم‌های رفع‌شده بازگردند. اما برجام بر دو پایه متوازن، یعنی تعهدات هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها استوار بود و خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ همراه با بازگشت تحریم‌ها و سیاست فشار حداکثری، به‌علاوه ناتوانی اروپا در عمل به وعده‌های اقتصادی، سال‌هاست که این توازن را برهم زده است.