تغییر «شیوۀ راه رفتن» می‌تواند پیشرفت «بیماری آرتروز» را به تعویق بیاندازد

فرادید| یک تغییر کوچک در سبک راه رفتن می‌تواند درد آرتروز زانو را به‌اندازه دارو تسکین دهد و نیاز به جراحی زانو را سال‌ها عقب بیندازد؛ این نتیجه‌ی یک پژوهش جدید است. 

به گزارش فرادید، آرتروز بیماری تحلیل‌برنده مفصل، کمابیش یک‌چهارم بزرگسالان را درگیر کرده و یکی از مهم‌ترین دلایل ناتوانی در جهان است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که غضروف میان استخوان‌ها از بین می‌رود و به درد، خشکی و کاهش تحرک منجر شود. در حال حاضر، راهی برای معکوس کردن این آسیب وجود ندارد و درمان‌ها بیشتر به مدیریت درد با دارو و در نهایت تعویض مفصل محدود می‌شوند. 

اکنون پژوهشگران دانشگاه یوتا می‌گویند «بازآموزی الگوی راه رفتن» می‌تواند یک جایگزین غیر دارویی باشد. آن‌ها در یک آزمایش بالینی یک‌ساله دریافتند ایجاد تغییرات جزئی در زاویه پا هنگام راه رفتن، تسکینی برابر مصرف دارو دارد. 

این پژوهش نشان داده که بازآموزی راه رفتن سرعت تخریب غضروف زانو را کاهش می‌دهد. 

اسکات اولریش، نویسنده این پژوهش گفته: «مدت‌هاست می‌دانیم در افراد مبتلا به آرتروز، فشار بیشتر روی زانو موجب پیشرفت سریع‌تر بیماری می‌شود و تغییر زاویه پا می‌تواند این فشار را کم کند. ایده مداخله بیومکانیکی چیز جدیدی نیست، اما تاکنون پژوهش‌های کنترل‌شده و تصادفی برای اثبات کارایی آن انجام نشده بود.» 

پژوهشگران روی بیماران مبتلا به آرتروز خفیف تا متوسط در بخش داخلی زانو تمرکز کردند؛ جایی که معمولاً بار بیشتری نسبت به بخش بیرونی تحمل می‌کند.  

در این نوع بیماری، زاویه بهینه پا برای کاهش فشار زانو از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به الگوی طبیعی راه رفتن و تغییر آن در الگوی جدید بستگی دارد. 

اولریش افزود: «ما از رویکردی شخصی‌سازی‌شده برای انتخاب الگوی جدید راه رفتن هر فرد استفاده کردیم که موجب شد فشار بیشتری از زانو برداشته شود و شاید همین موضوع به کاهش درد و حفاظت از غضروف کمک کرد.» 

هوش مصنوعی سعی در تشخیص علائم آرتروز دارد

شرکت‌کنندگان در دو جلسه نخست، تصویربرداری MRI اولیه انجام دادند و روی تردمیلی مجهز به حسگرِ فشار تمرین کردند، در حالی‌که دوربین‌های حرکتی، الگوی راه رفتنشان را ثبت می‌کرد. 

پژوهشگران داده‌ها را تحلیل و روشن کردند آیا چرخاندن انگشت پا به داخل یا بیرون و با زاویه ۵ یا ۱۰ درجه، فشار زانو را بهتر کاهش می‌دهد یا خیر. افرادی که کاهش فشار در زانو نداشتند، از پژوهش کنار گذاشته شدند. 

از میان ۶۸ شرکت‌کننده، نیمی تصادفی در گروه دارونما و نیمی دیگر در گروه مداخله‌ای قرار گرفتند. در گروه مداخله، زاویه پای مشخصی که بیشترین کاهشِ فشار را ایجاد می‌کرد، تجویز شد. هر دو گروه در ۶ جلسه هفتگی آموزشی شرکت کردند. 

شرکت‌کنندگان در گروه مداخله، بازخورد لحظه‌ای را به کمک لرزش‌های دستگاهی که روی ساق پا بسته می‌شد دریافت کردند؛ این امر به آن‌ها کمک می‌کرد زاویه پای تجویزشده را حفظ کنند. پس از آموزش، از آن‌ها خواسته شد روزانه دست‌کم ۲۰ دقیقه با الگوی جدید راه بروند تا این شیوه برایشان طبیعی شود. 

یک سال بعد، شرکت‌کنندگان درباره درد زانو گزارش دادند و MRI دوم برای بررسی کمّی آسیب غضروف انجام شد. نتایج نشان داد افراد گروه مداخله درد کمتری داشتند و تخریب غضروفشان کمتر بود. 

اولریش گفت: «با MRI شاهد کاهش سرعت تخریب شاخص‌های سلامت غضروف در گروه مداخله هم بودیم که بسیار امیدوارکننده است. کاهش درد گزارش‌شده در قیاس با دارونما، چیزی بین اثر یک داروی بدون نسخه مانند ایبوپروفن و یک داروی قوی مانند اکسی‌کنتین بود.» 

به‌گفته دانشمندان، یکی از مزایای اصلی این روش، امکان پایبندی درازمدت بیماران به آن است. 

اولریش تأکید کرد: «به‌ویژه برای افراد ۳۰ تا ۵۰ ساله، آرتروز می‌تواند به معنای دهه‌ها مدیریت درد باشد، پیش از آنکه تعویض مفصل توصیه شود. این مداخله می‌تواند پُرکننده این شکاف بزرگ درمانی باشد.» 

پژوهشگران امیدوارند پیش از اجرای بالینی، فرآیند بازآموزی راه رفتن را ساده‌تر کنند. اولریش گفته: «ما و دیگران فناوری‌هایی توسعه داده‌ایم که می‌تواند برای شخصی‌سازی و اجرای این مداخله در محیط بالینی با استفاده از حسگرهای همراه مانند دوربین گوشی هوشمند یا کفش هوشمند به‌کار رود.»

مترجم: زهرا ذوالقدر