یافته‌های تازه ناسا: سفر به فضا می‌تواند روند پیری زیستی را تسریع کند

پژوهشی جدید نشان داده است که سفر به فضا می‌تواند پیری زیستی بدن انسان را سرعت ببخشد. این تحقیق تغییرات سلول‌های بنیادی انسانی را طی چهار مأموریت فضایی بررسی کرده است.

بر اساس نتایج این مطالعه که با پشتیبانی ناسا انجام شد، سلول‌های خونی انسان که به فضا فرستاده شدند بخشی از توانایی خود برای تولید سلول‌های سالم جدید را از دست دادند و نشانه‌هایی از آسیب ژنتیکی در آن‌ها بروز کرد که هر دو از علائم پیری شتاب‌گرفته محسوب می‌شوند.

دکتر کاترایونا جمیسون، یکی از نویسندگان این پژوهش و مدیر مؤسسه سلول‌های بنیادی «سانفورد» در دانشگاه کالیفرنیا سن‌دیگو، گفت: «فضا، نهایی‌ترین آزمایش فشار بر بدن انسان است.»

تیم او با بهره‌گیری از ابزارهای تصویربرداری مبتنی بر هوش مصنوعی، تغییرات سلول‌های انسانی کشت‌شده را که در چهار مأموریت اسپیس‌ایکس به ایستگاه فضایی بین‌المللی فرستاده شدند، در زمان واقعی ردیابی کرد.

در این آزمایش، سلول‌های بنیادی خون‌ساز و پیش‌ساز (HSPCs) مورد استفاده قرار گرفتند؛ سلول‌هایی که مسئول تولید سلول‌های خونی هستند و برای سلامتی انسان، از جمله عملکرد سیستم ایمنی، حیاتی به شمار می‌روند.

وقتی این سلول‌ها ۳۲ تا ۴۵ روز در فضا ماندند، توانایی آن‌ها در ساخت سلول‌های سالم کاهش یافت. نشانه‌هایی از فرسایش مولکولی مانند آسیب به دی‌ان ای و کوتاه شدن تلومرها نیز آشکارتر شد.

جمیسون تأکید کرد: «این یافته‌ها اهمیت حیاتی دارند، زیرا نشان می‌دهند که فشارهای محیطی در فضا مثل ریزگرانش و پرتوهای کیهانی می‌توانند پیری مولکولی سلول‌های بنیادی خون را تسریع کنند.»

با این حال، هنگامی که این سلول‌ها به زمین بازگردانده شدند و در محیطی سالم‌تر قرار گرفتند، برخی از آسیب‌ها شروع به ترمیم کردند.

نتایج این مطالعه که در مجله «Cell Stem Cell» منتشر شده، نشان می‌دهد که برای حفاظت از سلامت فضانوردان در مأموریت‌های طولانی‌مدت فضایی باید تدابیر تازه‌ای اتخاذ شود.

پژوهشگران اکنون قصد دارند با هدف یافتن راهکارهای پزشکی یا ژنتیکی برای حفاظت از سلامت انسان بررسی کنند که آیا همین تغییرات مولکولی در بدن فضانوردان واقعی طی مأموریت‌های فضایی هم رخ می‌دهد یا نه.

جمیسون گفت:«درک این تغییرات نه تنها به ما کمک می‌کند تا از فضانوردان در مأموریت‌های طولانی محافظت کنیم، بلکه در مدل‌سازی روند پیری انسان و بیماری‌هایی مانند سرطان روی زمین نیز کاربرد دارد. این دانشی ضروری است، چراکه وارد دوره‌ای تازه از سفرهای فضایی تجاری و پژوهش در مدار پایین زمین شده‌ایم.»

منبع: یورونیوز