آمار نگران کننده درباره فعالیت بدنی زنان در تهران

باشگاه خبرنگاران جوان – یافته‌های نتایج پژوهشی تازه منتشر شده در نشریه «مطالعات طب ورزشی»  پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی نشان داد که ۴۳ درصد زنان تهرانی دچار کم‌تحرکی هستند و به میزان کافی ورزش یا تحرک ندارند. همچنین، بیش از ۶۳ درصد از زنان روزانه ۸ ساعت یا بیشتر را در وضعیت نشسته (تماشای تلویزیون، استفاده از موبایل، انجام کار‌های خانه یا شغل‌های پشت‌میزی) سپری می‌کنند.

بر اساس نتایج این تحقیق، زنان با تحصیلات پایین‌تر و وضعیت اقتصادی ضعیف‌تر، سطح فعالیت بدنی کمتری دارند و زنان متأهل و خانه‌دار نسبت به زنان مجرد، تحرک کمتری دارند. همچنین، میانگین شاخص توده بدنی در گروه‌های کم‌تحرک بالاتر بوده که نشان‌دهنده ارتباط مستقیم میان کم‌تحرکی و اضافه‌وزن است.

پیامد‌های این الگو‌های کم‌تحرکی و نشستن طولانی‌مدت، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی– عروقی، دیابت نوع ۲، برخی سرطان‌ها و حتی افزایش مرگ زودرس را در پی دارد.  

این پژوهش برای ارتقای سلامت زنان، راهکار‌هایی همچون انجام فعالیت‌های بدنی سبک روزانه (مانند استفاده از پله به‌جای آسانسور، پیاده‌روی کوتاه، بازی فعال با فرزندان)، کاهش زمان نشستن طولانی با وقفه‌های کوتاه (هر نیم ساعت نشستن = ۵ دقیقه حرکت یا ایستادن)، افزایش فعالیت‌های هوازی متوسط (پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری سبک یا ایروبیک) دست‌کم ۱۵۰ دقیقه در هفته، فعالیت‌های شدید بدنی (دویدن، شنا، تمرینات هوازی پرشدت) حداقل ۷۵ دقیقه در هفته و انجام تمرینات قدرتی و مقاومتی برای گروه‌های اصلی عضلات حداقل ۲ روز در هفته را پیشنهاد کرده است.  

فعالیت بدنی منظم باعث حفظ و بهبود سلامتی می‌شود؛ درحالی­که رفتار‌های کم‌تحرک با سلامتی ضعیف مرتبط است.

هدف پژوهش حاضر بررسی سطح فعالیت بدنی و زمان نشستن روزانه در زنان بزرگسال شهر تهران بود. به این منظور، ۳۱۲ زن بزرگسال تهرانی (میانگین سنی ۱۵/۹±۳۵/۳۵ سال و شاخص توده بدنی ۱۴/۴±۱۲/۲۵ کیلوگرم بر مجذور قد) از اقشار مختلف جامعه در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ مورد مطالعه قرار گرفتند.

در این پژوهش، سطح فعالیت بدنی و زمان نشستن روزانه با استفاده از پرسش‌نامه بین­ المللی  فعالیت بدنی اندازه‌گیری شد. داده‌ها با از آزمون t مستقل برای مقایسه افراد مجرد و متاهل، آزمون مجذور کای و تحلیل واریانس یک­طرفه برای بررسی تفاوت بین گروه‌های سنی و سطوح تحصیلی تجزیه و تحلیل شدند.

علاوه بر این، ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن برای بررسی روابط بین متغیر‌ها محاسبه شد. کلیه تجزیه و تحلیل‌ها در سطح معناداری ۰۵/۰p≤ با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ انجام شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سطح فعالیت بدنی شرکت­کنندگان شامل: پایین (۱۳۵ نفر؛ ۳/۴۳ درصد)، متوسط (۱۳۰ نفر؛ ۷/۴۱ درصد) و شدید (۴۷ نفر؛ ۱/۱۵ درصد) بود؛ بنابراین شیوع کم‌تحرکی جسمانی در شرکت­کنندگان ۳/۴۳ درصد گزارش شد.

همچنین زمان نشستن روزانه شرکت­ کنندگان به این صورت بود: ۲۲ نفر (۱/۷ درصد) کمتر از ۴ ساعت، ۴۳ نفر (۸/۱۳ درصد) بین ۴ تا کمتر از ۶ ساعت، ۴۸ نفر (۴/۱۵ درصد) بین ۶ تا ۸ ساعت و ۱۹۶ نفر (۸/۶۲ درصد) بیشتر از ۸ ساعت در روز نشسته بودند.

 نتایج مطالعه حاضر شیوع بالای کم‌تحرکی و رفتار‌های کم‌تحرک در زنان بزرگسال تهران را نشان داد. ازاین­رو، برای پیشگیری از عوارض کم‌تحرکی و ارتقای سلامت مادران و نسل آینده، آموزش و ترویج سبک زندگی سالم و فعال در میان زنان جامعه ضروری است.