تشخیص دقیق‌تر، عوارض کمتر با کمک هوش مصنوعی| آیا AI جای جراحان را می‌گیرد؟

همشهری آنلاین، فرخنده رفائی: تصور کنید در اتاق‌های عمل بیمارستان‌ها بازوهای رباتیک جراحی‌های پیچیده را با دقت میلی‌متری انجام می‌دهند و همزمان سامانه‌های هوش مصنوعی داده‌های بیمار را لحظه‌به‌لحظه تحلیل می‌کنند. به نظر می‌رسد با پیشرفت شتابان فناوری، این تصویر بیش از آن به واقعیت نزدیک شده که فقط یک رؤیا باشد

توانایی‌های تشخیصی بی‌سابقه

به گزارش ویون، هوش مصنوعی در تشخیص بیماری‌ها عملکرد خیره‌کننده‌ای داشته است. سامانه دیپ‌مایند گوگل بیش از ۵۰ بیماری چشمی را با دقت ۹۴ درصد شناسایی می‌کند. واتسون آی‌بی‌ام در انکولوژی توانسته پرونده‌های سرطان را بسیار سریع‌تر از متخصصان انسانی تحلیل کند و انجمن سلطنتی رادیولوژی بریتانیا گزارش داده که هوش مصنوعی در ماموگرافی‌ها سرطان سینه را با دقت ۸۹ درصد تشخیص می‌دهد؛ درحالی‌که این رقم برای رادیولوژیست‌های انسانی ۷۳ درصد است.

جراحی رباتیک؛ فراتر از توان انسان

جراحی رباتیک اکنون شاخص‌ترین عرصه حضور هوش مصنوعی در پزشکی است. سامانه معروف «داوینچی» تاکنون در بیش از ۸ میلیون عمل جراحی به کار رفته و امکان جراحی‌های کمترتهاجمی با دقت بالا را فراهم کرده است. نسل تازه‌تر این فناوری، مانند ربات STAR، حتی در عمل‌های روده‌ای روی حیوانات عملکرد دقیق‌تری از جراحان انسانی نشان داده است. به گفته دکتر مایکل چن از کالج امپریال لندن، این سامانه‌ها لرزش دست را حذف می‌کنند، تصویر شفاف‌تری ارائه می‌دهند و ساعت‌ها بدون افت دقت کار می‌کنند؛ چیزی که فراتر از توان انسان است.
آمارها نشان می‌دهد جراحی‌های رباتیک منجر به ۲۱ درصد کاهش عوارض، ۳۰ درصد اقامت کوتاه‌تر در بیمارستان و ۵۰ درصد کاهش خون‌ریزی می‌شود.

بیشتر بخوانید:

محدودیت‌ها و نقش انسان

با همه این دستاوردها، محدودیت‌های جدی وجود دارد. الگوریتم‌ها به حجم عظیمی از داده نیاز دارند و در مواجهه با بیماری‌های نادر یا شرایط غیرمنتظره به مشکل می‌خورند. پزشکان علاوه بر مهارت علمی، دارای شهود بالینی، خلاقیت، قدرت تصمیم‌گیری اخلاقی و توان برقراری ارتباط انسانی با بیمار هستند؛ ویژگی‌هایی که هوش مصنوعی از آن بی‌بهره است.
پروفسور اِما دیویس از دانشگاه آکسفورد در این زمینه می‌گوید: هوش مصنوعی در الگوهای روشن عملکرد عالی دارد، اما پزشکی اغلب نیازمند شهود و انعطاف‌پذیری در شرایط پیش‌بینی‌نشده است.

آینده؛ همکاری انسان و ماشین

کارشناسان، آینده را نه در جایگزینی کامل، بلکه در همکاری هوشمندانه انسان و ماشین می‌بینند. آنها معتقدند هوش مصنوعی می‌تواند در برنامه‌ریزی جراحی، شبیه‌سازی عمل، پایش بلادرنگ وضعیت بیمار و پیش‌بینی عوارض کمک کند، اما نقش جراح انسانی همچنان حیاتی خواهد بود.

پروفسور جان بل از دانشگاه آکسفورد یکی از این کارشناسان است که معتقد است آینده در هم‌افزایی انسان و ماشین نهفته است. به گفته او، هوش مصنوعی بدون تردید جراحی را متحول می‌کند، اما قضاوت، همدلی و انعطاف‌پذیری انسان جایگزین‌ناپذیر است.