هشدار دیوان محاسبات درباره صادرات غیرقانونی پلاسما؛ تخلف سازمان غذا و دارو در صدور مجوز بدون NAT

بر اساس بررسی‌های رسمی دیوان محاسبات، طی ماه‌های گذشته حدود ۸۳ هزار لیتر پلاسما بدون رعایت استانداردهای لازم، از جمله آزمایش‌های دقیق غربالگری مانند NAT، تولید و صادر شده است.

به گزارش زهرا مرندی از جمهوریت، این حجم پلاسما به دلیل فقدان استانداردهای کیفی و عدم امکان استحصال داروهای مشتق، عملاً تنها با حداقل ارزش اقتصادی از کشور خارج شده و سودی برای چرخه دارویی داخلی به همراه نداشته است.

تخلف آشکار سازمان غذا و دارو

دیوان محاسبات در گزارش خود تأکید کرده است که صدور مجوز صادرات پلاسماهای بدون NAT از سوی سازمان غذا و دارو تخلف آشکار محسوب می‌شود.

این اقدام نه‌تنها برخلاف اصول علمی و مقررات ایمنی است، بلکه منجر به از دست رفتن فرصت تولید داخلی داروهای مشتق از پلاسما و تحمیل هزینه‌های ارزی هنگفت به کشور شده است.

پیامدهای اقتصادی و درمانی

دیوان محاسبات هشدار داده است که خروج غیراصولی پلاسما موجب شده کشور با کمبود جدی داروهای حیاتی همچون آلبومین، IVIG و فاکتورهای انعقادی مواجه شود.

به همین دلیل، وزارت بهداشت و نهادهای درمانی ناگزیر شده‌اند این داروها را با هزینه‌های بسیار سنگین ارزی از خارج وارد کنند؛ امری که به گفته این نهاد نظارتی، به معنای تحمیل فشار مضاعف بر بودجه عمومی و افزایش هزینه‌های درمانی کشور است.

دستور توقف فوری رویه موجود

دیوان محاسبات کشور با صدور هشدار قانونی و تذکر صریح، توقف فوری صدور مجوزهای صادراتی و منع استمرار این رویه را به سازمان انتقال خون و سازمان غذا و دارو ابلاغ کرده است.

در این ابلاغیه تأکید شده که ادامه چنین تخلفاتی، علاوه بر خسارت‌های اقتصادی، سلامت بیماران و نظام درمانی کشور را به مخاطره می‌اندازد.

ضرورت ساماندهی مراکز جمع‌آوری پلاسما

این نهاد نظارتی همچنین خواستار ساماندهی فوری مراکز خصوصی جمع‌آوری پلاسما شده است؛ مراکزی که به گفته دیوان محاسبات، در برخی موارد بدون رعایت استانداردهای جهانی و نظارت کافی فعالیت می‌کنند.

بر اساس این گزارش، تنها در صورت پایبندی به استانداردهای ایمنی از جمله آزمایش NAT، پلاسما می‌تواند در چرخه تولید داروهای مشتق قرار گیرد و به کاهش وابستگی کشور به واردات کمک کند

هشدار دیوان محاسبات نشان می‌دهد که بی‌توجهی به الزامات علمی و نظارتی در حوزه پلاسما، کشور را در معرض اتلاف منابع، کمبود داروهای حیاتی و خروج ارز سنگین قرار داده است.

اکنون مطالبه جدی نهادهای نظارتی این است که سازمان غذا و دارو موظف به پاسخگویی درباره صدور مجوزهای غیرقانونی صادرات پلاسماهای بدون NAT و سازمان انتقال خون ملزم به پاسخگویی درباره این شیوه خون گیری و جمع آوری پلاسما بوده و در سریع‌ترین زمان، با بازنگری سیاست‌ها و تقویت نظارت، جلوی تکرار چنین تخلفاتی گرفته شود.