راز نفس کشیدن در اعماق اقیانوس فاش شد

همشهری آنلاین، فرخنده رفائی: دانشمندان اخیرا کشف شگفت‌انگیزی در منطقه کلاریون-کلیپرون اقیانوس آرام (CCZ) بین هاوایی و سواحل غربی مکزیک داشته‌اند: تولید اکسیژن تاریک در عمق ۱۳,۱۲۳ فوت، جایی که نور خورشید هرگز نمی‌رسد.

به گزارش ویون،این منطقه‌ وسیع با مساحت تقریبی ۴.۵ میلیون کیلومتر مربع علاوه بر اکوسیستم متنوع، حاوی سنگ‌هایی به نام کلوخه‌های پلی‌متالیک است که غنی از فلزات ارزشمندی مانند نیکل، منگنز، مس، روی و کبالت هستند.

دانشمندان دریافته‌اند که این فلزات علاوه بر نقش اقتصادی و انرژی‌های سبز، توانایی تولید اکسیژن در مناطق تاریک اقیانوس را نیز دارند. پدیده‌ای که «اکسیژن تاریک» نام گرفته است.

پیش از این تصور می‌شد منبع اکسیژن زمین تنها موجودات فتوسنتزکننده زیر نور خورشید هستند اما کشف جدید نشان می‌دهد که اکسیژن می‌تواند حتی در اعماق تاریک اقیانوس تولید شود.

بیشتر بخوانید:

سنگ‌هایی که اکسیژن تولید می‌کنند

اندرو سوتمن، زیست‌شناس اعماق دریا و سرپرست این مطالعه، درباره یافته های این تحقیق می‌گوید: می‌دانستیم که برای آغاز حیات هوازی، باید اکسیژن وجود داشته باشد، اما حالا می‌دانیم که این ماده حیاتی می‌تواند در مکان‌هایی تولید شود که نور هیچگاه نمی‌تابد.

تحقیقات گذشته نشان داده بود که سطح اکسیژن با افزایش عمق کاهش می‌یابد، اما در سال ۲۰۱۳ در CCZ سطوح بالاتری از اکسیژن مشاهده شد.

بررسی‌های بعدی نشان داد که این اکسیژن واقعی است و مکانیزم تولید آن به این ترتیب است که این کلوخه‌ها به‌عنوان نوعی «باتری در سنگ» عمل می‌کنند و می‌توانند با الکترولیز آب دریا، هیدروژن و اکسیژن را جدا کنند. تحقیقات آزمایشگاهی در سال ۲۰۲۳ نیز تایید کرد که باکتری‌ها و آرکئاها می‌توانند اکسیژن تاریک تولید کنند. این پژوهش همچنین نشان داد که حتی وقتی میکروارگانیسم‌ها از بین رفتند، سطح اکسیژن افزایش یافت و ولتاژی حدود ۰.۹۵ ولت روی سطح این کلوخه‌ها مشاهده شد.

احتمال حیات فرازمینی با اکسیژن تاریک

این کشف نه‌تنها فهم ما از منشأ حیات را متحول می‌کند، بلکه توجه شرکت‌های معدنی و فعالان انرژی به این ذخایر را افزایش داده است. در حالی که استخراج فلزات می‌تواند راه‌حلی برای مشکلات انرژی جهان باشد، کارشناسان از ۲۵ کشور از «هیئت بین‌المللی بستر دریاها» (ISA) خواسته‌اند پیش از هر اقدامی درباره پیامدهای زیست‌محیطی استخراج تحقیق و تصمیم‌گیری کند.

اکسیژن تاریک CCZ نمونه‌ای بی‌نظیر از عجایب اعماق اقیانوس است و شاید سرنخی درباره زندگی در جاهای دیگر منظومه شمسی به ما بدهد؛ جایی که نور و شرایط معمول زمین وجود ندارد، اما حیات می‌تواند به شکل شگفت‌انگیزی دوام بیاورد.