جدال بازارها با تورم | طلا برنده بازارها در نیمه نخست سال

به گزارش همشهری آنلاین، در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، بازارهای مختلف دارایی در ایران شاهد روندهای متفاوت و قابل تاملی بودند. آمارها حکایت از آن دارد که در شرایطی که دارایی‌های امن و سنتی مانند طلا و مسکن رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده‌اند، بازار سرمایه با کاهشی چشمگیر مواجه شده است. این امر نشان‌دهنده تمایل شدید سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های با نقدشوندگی بالا و در امان از تورم است.

جدال طلا با تورم

محاسبه شاخص قیمت مصرف‌کننده(CPI) در نیمه نخست سال نشان می‌دهد که نرخ تورم ۶ماهه حدود ۲۰درصد بوده است. در چنین شرایطی تنها دارایی‌ای که توانسته است بیش از تورم بازده نصیب سرمایه‌گذاران کند، طلای آب شده است. هر گرم طلای ۱۸عیار در ابتدای سال ۷میلیون‌و ۹۱۸هزار تومان بوده است که این نرخ در آخر شهریور به ۹میلیون‌و ۹۱۵هزار تومان رسیده است. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد خانواده‌هایی که به سمت خرید طلا رفته‌اند از خود در مقابل تورم محافظت کرده‌اند.

در همین مدت ارزش هر اونس طلا در بازارهای جهانی نیز ۲۴درصد افزایش یافته است که متناسب با میزان رشد طلای داخلی است. این همبستگی بالا نشان می‌دهد که بازار طلای ایران همچنان تحت‌تأثیر نوسانات قیمت جهانی است. رشد قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی متأثر از شرایط بی‌ثبات ژئوپلیتیک جهانی و انتظارات از کاهش نرخ بهره در اقتصادهای بزرگ است.

سکه از طلا عقب ماند

با وجود آنکه قیمت سکه نیز در نیمه نخست امسال افزایش زیادی داشته است، اما میزان رشد آن متناسب با تورم نبوده است. هر سکه طرح قدیم در نیمه نخست امسال ۱۱درصد و سکه طرح جدید ۱۰درصد افزایش قیمت داشته است. علت این بازده پایین با وجود افزایش شدید قیمت این است که حباب سکه در ابتدای سال به‌شدت افزایش یافته بود.

قیمت هر سکه طرح قدیم در ابتدای سال ۹۰میلیون تومان و در پایان شهریور ۹۹میلیون و ۵۰۰هزار تومان بوده است. سکه طرح جدید نیز با ۱۰میلیون تومان افزایش قیمت از ۹۷به ۱۰۷میلیون تومان رسید. با این حال این میزان رشد سکه کمتر از طلای آب شده بوده است و علت آن مربوط است به رشدهای پرشتاب ابتدای سال که قیمت سکه رابه‌شدت افزایش داد.

نکته مهم اما کاهش بازده نیم‌سکه بوده است. حباب نیم‌سکه در ابتدای سال به قدری افزایش یافته بود که منجر به رشد بیش از حد قیمت شد و بخشی از این حباب در نیمه نخست امسال تخلیه شد. قیمت هر نیم‌سکه در ابتدای سال ۶۰میلیون تومان بود که این رقم در پایان شهریور به ۵۵میلیون‌و ۸۰۰هزار تومان رسید که نشان‌دهنده کاهش ۷درصدی قیمت نیم‌سکه در نیمه اول سال است. قیمت ربع سکه نیز در همین مدت فقط یک‌درصد رشد کرد، اما میزان رشد سکه گرمی بیشتر از این میزان بود.

ثبات در بازار ارز

در مقابل طلا و سکه که در نیمه اول سال با رشد محسوسی مواجه شدند، داده‌های آماری نشان می‌دهد که قیمت دلار نوسان کمی داشته است؛ این در حالی است که انتظار می‌رفت تحت‌تأثیر تحولات سیاسی ازجمله جنگ ۱۲روزه قیمت دلار با نوسان زیادتری مواجه شود، اما برای نخستین‌بار در اقتصاد ایران، بازار ارز کنترل و از نوسان‌های آن جلوگیری شد. طبق داده‌های موجود قیمت هر دلار آمریکا در ابتدای سال در محدوده ۹۸هزارو ۵۰۰تومان بود که این میزان در پایان شهریور به ۱۰۷هزارو ۳۰۰تومان رسید که نشان می‌دهد قیمت دلار ۹درصد رشد کرده است. بخش زیادی از این میزان نوسان ناشی از کنترل‌های بانک مرکزی و اجرای سیاست‌های انقباضی و افزایش نرخ بهره است. در مقابل اما قیمت یورو در همین مدت ۱۷درصد رشد کرده است که بعد از طلای آب شده بیشترین رشد در میان بازارهاست. به‌نظر می‌رسد بخشی از این اختلاف قیمت ناشی از تضعیف قیمت دلار در بازارهای جهانی پس از حضور ترامپ در کاخ سفید باشد.

قیمت مسکن نیز در نیمه نخست امسال با ۱۱درصد افزایش بعد از یورو بیشترین بازده را داشته و در رتبه سوم پربازده‌ترین بازارها قرار گرفته است.

بورس تهران؛ قصه پرغصه نیمه اول

برخلاف قیمت طلا و سکه که با رشد زیادی در نیمه اول امسال مواجه شدند، اما بورس در نیمه نخست امسال اصلا وضعیت مطلوبی نداشت. آنطور که آمارها نشان می‌دهد میزان بازده بورس در نیمه اول امسال منفی ۷درصد بوده است به این معنا که در خوش‌بینانه‌ترین حالت سهامداران در طول ۶‌ماه گذشته بدون درنظر گرفتن نرخ تورم ۲۰درصدی تا ۷درصد ضرر و زیان متحمل شده‌اند.

این عملکرد ضعیف عمدتا ناشی از عدم‌قطعیت‌های سیاسی درباره آینده روابط خارجی، ابهام در سیاست‌های اقتصادی دولت و جذابیت بالاتر رقبایی مانند بازار سکه و طلاست که نقدشوندگی بالاتری در دید عموم دارند. خروج نقدینگی از بورس به سمت این بازارها، فشار فروش قابل‌توجهی را ایجاد کرده است.