سنگ‌هایی با کنده‌کاری‌های مرموز در جنگل‌های مکزیک پیدا شدند

فرادید| باستان‌شناسان در جنوب مکزیک، مرکز آیینی بزرگی را بر فراز یک تپه یافته‌اند که کنده‌کاری‌های رمزآلود و سکوهای یادمانی آن، گواه قرن‌ها فعالیت آیینی مرتبط با خورشید، آب و باروری است. 

به گزارش فرادید، این مکان که قرن‌ها پنهان مانده بود، در منطقه کوهستانی و پرفراز و نشیب «کُستا چیکا» در گوئررو است که میان مردم محلی با نام «پی‌یِدرا لِترا» شناخته می‌شود. یافته‌های پژوهشگران INAH نشان می‌دهد این پناهگاه که نزدیک به ۸۰۰ سال فعال بوده، مرکزی معنوی برای اقوام آموزگو و میکستِک بوده؛ جایی که آیین‌ها برای طلب باران، بزرگداشت تقویم خورشیدی و تقویت چرخه‌های کشاورزی برگزار می‌شدند. 

کشف دوباره یک مرکز پرستش پنهان

مقامات محلی، پژوهشگران را از وجود آثار ناشناخته در پی‌یِدرا لِترا آگاه کردند و همین امر منجر به بررسی شش جامعه محلی شد. 

در جریان این بررسی، باستان‌شناسان ۱۱ محوطه پیش‌کلمبی را شناسایی کردند که شامل سفالینه‌های سطحی، هنر سنگی و بقایای معماری میشد. برجسته‌ترین آن‌ها، پییِدرا لِترا بود؛ جایی که یک سکوی بزرگ، دو پایه اصلی و چند سازه کوچک بر صخره‌ای با پوششی از پتروگلیف‌ها (سنگ‌نگاره‌ها) قرار داشتند. 

این کنده‌کاری‌ها متعلق به دوره اِپی‌کلاسیک تا اوایل پساکلاسیک (۶۵۰ تا ۱۱۵۰ میلادی) و همچنین پساکلاسیک متأخر (۱۱۵۰ تا ۱۵۲۱ میلادی) هستند، به این معنا که این پناهگاه کوهستانی نزدیک به هشت قرن استفاده آیینی داشته است. 

سنگ‌نگاره‌های زمان، آب و کیهان

نقوش پی‌یِدرا لِترا سرشار از نمادگرایی هستند. کنده‌کاری‌های اولیه مارپیچ‌ها، مهره‌های مدور (نماد چرخه زمان)، قطرات آب و حتی نمای طرح‌وار یک زمین بازی توپ است. میان نقوش، تصویر انسانی با تاج پَر و زیور سینه مدور و همچنین نیم‌نمای یک جگوار با لکه‌های نقطه‌چین دیده می‌شود. 

یکی از کنده‌کاری‌های متأخر، تصویر خورشید با چهره انسانی است که از دید سبک به دوره پساکلاسیک متأخر تعلق دارد و تأییدی بر برگزاری آیین‌های مرتبط با تقویم خورشیدی، درخواست باران و مراسم باروری است. پژوهشگران معتقدند این تصاویر بازتاب یک جهان‌بینی هستند که در آن، آب، خورشید و فراوانی کشاورزی به‌عنوان نیروهایی به‌هم پیوسته و حیاتی برای بقای جامعه در نظر گرفته می‌شدند. 

کنده‌کاری‌های رازآلود بومی به دوره پساکلاسیک اولیه در مکزیک بازمی‌گردند

برای باستان‌شناسان، این یافته‌ها فرصتی فراهم می‌کند تا فراتر از سنت‌های شفاهی پراکنده و تاریخ‌نگاری‌های دوران استعماری قرن شانزدهم حرکت کنند، اسنادی که تنها نمایی جزئی از گذشته منطقه ارائه می‌دهند. 

اگرچه از دهه ۱۹۶۰ پژوهشگرانی به کُستا چیکا آمده‌اند، اما هیچ ثبت جامع و کاملی از غنای باستان‌شناسی این منطقه وجود ندارد. این بررسی نخستین گام برای پژوهش، حفاظت و نگهداری است. 

سنگ‌نگاره‌های زمان، آب و کیهان

به سوی باستان‌شناسی آموزگو

کارشناسان قصد دارند سنگ‌نگاره‌ها و نقوش حکاکی‌شده را در قالب یک کاتالوگ شمایل‌نگاری گردآوری کنند تا به غنای هویت فرهنگی تلاکوآچیستلاواکا کمک کنند. این تلاش نه‌تنها برای حفاظت، بلکه برای روشن‌تر کردن خاستگاه مردم آموزگو اهمیت دارد؛ مردمی که هویتشان بیشتر برپایه روایت‌های گاه متناقض سنت شفاهی شکل گرفته است. 

اگرچه هنوز برنامه‌ای فوری برای کاوش‌های گسترده یا نمایشگاه‌های عمومی اعلام نشده، پژوهشگران بر اهمیت حفاظت از این پناهگاه کوهستانی و محوطه‌های وابسته تأکید کردند. اسناد به‌دست‌آمده اهمیت باستان‌شناختی کُستا چیکا را برجسته کرده و نشان می‌دهد قرن‌ها پیش از تماس با اروپاییان، جوامع این منطقه خورشید را گرامی می‌داشتند، باران طلب می‌کردند و چرخه‌های کشاورزی خود را با نظم کیهانی پیوند می‌دادند.

مترجم: زهرا ذوالقدر