کارنامه ۸ ساله صادرات خودرو

 بررسی وضعیت صادرات خودروی کشور در هشت سال گذشته نشان می‌دهد که گرچه روند صادرات با فراز و نشیب طی این سال‌ها مواجه بوده، اما در مجموع به میزان قابل قبولی نرسیده است. همچنین بررسی الگوی صادرات نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر صادرات خودرویی کشور از محصولات سواری تغییر مسیر داده و به سمت صادرات کشنده، کامیونت و کامیون نیز رفته است.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش اخیر خود که به ترسیم وضعیت صنعت خودرو پرداخته بخشی را نیز به صادرات خودرویی کشور از سال ۹۵ تا ۱۴۰۳ اختصاص داده است.

بازوی پژوهشی مجلس تاکید کرده که حجم صادرات خودروی کشور در مقایسه با میزان واردات آن بسیار محدود است. نگارندگان این گزارش اعتقاد دارند این موضوع ناشی از عواملی همچون تحریم‌ها و محدودیت‌های ناشی از شرایط روابط بین‌الملل، فقدان توسعه محصولات رقابت‌پذیر و نبود برنامه‌ریزی راهبردی موثر در حوزه صادرات خودرو است. همچنین در این گزارش تاکید شده است بررسی نوسانات صادرات در دوره زمانی ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که بازار‌های صادراتی کشور از ثبات لازم برخوردار نبوده‌اند.

اما نگاهی به روند صادرات خودرویی کشور در بازه زمانی مورد بررسی داشته باشیم. در سال ۹۵ یعنی یک سال پس از انعقاد برجام صادرات انواع خودرو‌ها از کشور در اوج خود بوده است. در این سال تنها صادرات خودروی سواری به ۳۹‌میلیون و ۳۱۰‌هزار دلار می‌رسید، یک‌میلیون دلار نیز کشنده، کامیونت و کامیون صادر شده و ۲۹۰ هزار دلار نیز مربوط به صادرات اتوبوس، مینی‌بوس و ون بوده است؛ بنابراین صادرات انواع خودرو در این سال به ۴۰‌میلیون و ۶۰۰ هزار دلار می‌رسید. گرچه سال ۹۵ اوج صادرات خودرویی کشور بود، اما بازهم حدود ۴۰‌میلیون دلار رقم ناچیزی در تجارت یک کشور محسوب می‌شود به‌خصوص در صنعت خودرو که اساسا حجم تبادلات بسیار بیشتر از این میزان است.

در سال بعد از آن میزان صادرات انواع خودرو به ۲۱‌میلیون و ۳۰ هزار دلار رسید که ۱۹‌میلیون و ۸۴۰ هزار دلار آن مربوط به سواری‌ها، ۷۸۰ هزار دلار کشنده، کامیونت و کامیون و ۴۱۰ هزار دلار نیز اتوبوس، مینی‌بوس و ون بوده است. در سال ۹۷ یعنی سالی که تحریم‌های ثانویه آغاز شد صادرات خودرو کاهش قابل‌توجهی داشته و به ۱۲‌میلیون و ۷۷۰ هزار دلار رسید؛ ۹‌میلیون و ۸۲۰ هزار دلار آن مربوط به سواری‌ها بود؛ گروه کشنده‌ها و گروه اتوبوس و … به ترتیب سهم ۹۰۰ هزار دلار و یک‌میلیون و ۶۶۰ هزار دلار بود.

سال ۹۸ صادرات خودرو به یکباره نصف شده و به ۶‌میلیون و ۴۲۰ هزار دلار رسید که پنج‌میلیون و ۷۲۰ هزار دلار آن مربوط به سواری‌ها بود. در سال ۹۹ دوباره صادرات نصف شد و به تنها سه‌میلیون و ۲۰ هزار دلار رسید که این رقم کف صادرات خودرو در هشت سال گذشته بوده است. در این سال دو‌میلیون و ۵۳۰ هزار دلار خودروی سواری صادر شده و سهم کشنده، کامیونت و کامیون نیز ۴۹۰ هزار دلار بود از گروه‌های دیگر نیز صادراتی در میان نبود.

وضعیت در سال ۱۴۰۰تقریبا بهتر شد در این سال ۱۰‌میلیون و ۲۲۰ هزار دلار خودروی سواری، ۸۴۰ هزار دلار کشنده، کامیونت و کامیون صادر شد تا مجموع صادرات خودروی کشور به ۱۱‌میلیون و ۱۱۰ هزار دلار برسد. در سال ۱۴۰۱ این رقم به ۳۲‌میلیون و ۳۵۰ هزار دلار رسید که ۳۱‌میلیون و ۶۵۰ هزار دلار آن مربوط به سواری‌ها بود. اما در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ ماجرا متفاوت شده است. چراکه در این دو سال حجم صادرات کشنده، کامیونت و کامیون از صادرات خودرو‌های سواری پیشی گرفته است.

در سال ۱۴۰۲ در مجموع ۳۰‌میلیون و ۷۰۰ هزار دلار صادرات خودرو انجام شده که ۱۴‌میلیون و ۸۶۰ هزار دلار مربوط به سواری‌ها و ۱۵‌میلیون و ۶۴۰ هزار دلار آن مربوط به کشنده، کامیونت و کامیون بوده است. در سال ۱۴۰۳ فاصله این دو گروه بیشتر هم شده است. به طوری که ۱۰‌میلیون و ۱۵۰ هزار دلار خودروی سواری و ۱۷‌میلیون و ۹۲۰ هزار دلار کشنده، کامیونت و کامیون صادر شده است و کل صادرات انواع خودرو در این سال به ۲۸‌میلیون و ۱۰۰ هزار دلار می‌رسد.