آیا می‌توان با ذهن، درد را آرام کرد؟

به گزارش همشهری آنلاین بیوفیدبک یا بازخورد زیستی یک تکنیک بدون درد است که از دهه‌ها پیش برای کمک به افراد در کنترل واکنش‌های بدنشان مورد استفاده قرار گرفته است. این تکنیک به عنوان شیوه‌ای بدون دارو برای کاهش درد ناشی از سردرد، مشکلات کمر و آرتروز و سایر بیماری‌ها به کار می‌رود.

بیوفیدبک در برخی از کلینیک‌ها حتی برای کاهش درد در افراد مبتلا به سرطان و از سوی روانشناسان برای درمان بیماری‌های روانی گوناگون نیز به کار گرفته می‌شود.

هدف بیوفیدبک به مشکلی که می‌خواهید به آن بپردازید بستگی دارد. به عنوان مثال، ممکن است از این تکنیک برای کمک به تشخیص زمان انقباض عضلات کمر، شانه‌ها، سر و گردن خود و شل کردن آنها قبل از احساس درد استفاده کنید. از طرف دیگر، این شیوه می‌تواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید عضلاتی را که از قبل درد دارند، شل کنید. فیزیوتراپیست‌ها و کاردرمانگرانی که در «بیوفیدبک الکترومیوگرافی سطحی» (که به دنبال کنترل فعالیت و تنش دردناک عضلات است) تخصص دارند، نیز از این شیوه برای کمک به افراد در اصلاح الگوهای حرکتی غیرطبیعی استفاده می‌کنند.

بیوفیدبک چگونه عمل می‌کند؟

درمان با بیوفیدبک معمولاً با یک جلسه آموزشی با یک پرستار یا درمانگر آغاز می‌شود و پس از آن جلسات تمرینی با یک پزشک و تجهیزات بیوفیدبک انجام می‌شود. درمانگر در طول یک جلسه الکترودهایی را که به دستگاه بیوفیدبک متصل هستند، روی قسمت‌های مختلف بدن شما قرار می‌دهد. دستگاه تغییرات مرتبط با درد و استرس در بدن شما را اندازه‌گیری می‌کند – به عنوان مثال، دما، فشار خون و فعالیت الکتریکی در عضلات، که می‌تواند نشان‌دهنده تنش عضلانی باشد. سپس دستگاه این اندازه‌گیری‌ها را به بازخوردی تبدیل می‌کند که می‌تواند به شکل چراغ چشمک‌زن، صدای بوق، تصویر بادکنک یا نمودار باشد و داده‌های فوری در مورد وضعیت بدن شما ارائه دهد.

برای مثال، ممکن است ابتدا به شما گفته شود که به صورت سطحی و سریع نفس بکشید (۱۶ تا ۲۰ نفس در دقیقه). سپس، شما با استفاده از دستگاه بیوفیدبک، آگاهانه سرعت تنفس خود را کاهش می‌دهید و در این فرآیند، تنش و درد خود را کاهش می‌دهید. برای کمک به شما در انجام این کار، دستگاه بیوفیدبک ممکن است تصویری از یک بادکنک را روی صفحه نمایش نشان دهد که نشان‌دهنده سرعت تنفس شماست. سپس یاد می‌گیرید که بادکنک را با سرعت آهسته‌تر پنج تا هفت نفس در دقیقه باد کنید و خالی کنید. با افزایش کنترل شما بر عملکرد بدن مورد نظر، به تدریج از دستگاه جدا می‌شوید و شروع به تمرین مهارت‌هایی می‌کنید که بدون دستگاه آموخته‌اید. یک دوره درمان معمولاً حدود سه ماه طول می‌کشد.