سفر به ایام قدیم سال 1338؛ ترک معشوقه توسط فرح و زن شاه شدن/اولین قرار و فیس 18 ساله

شایانیوز- میتوان گفت فرح پهلوی تنها ملکه تاریخ معاصر ایران به شمار میرود. در عصر قاجار و حتی دوران رضاشاه، عنوان ملکه چندان معنا و کارکردی نداشت. فوزیه و ثریا نیز علاقه چندانی به حضور در دربار و امور حکومتی نداشتند و میتوان آن ها را بیشتر همچون عروسکی در دربار پهلوی تصور کرد. در این مطلب، نگاهی کوتاه به برخی جنبه های زندگی فرح، آخرین ملکه ایران، خواهیم داشت که به نوبه خود جالب هستند.

فرح دیبا تنها فرزند فریده قطبی و سهراب دیبا بود. مادرش، فریده قطبی، اهل لاهیجان در گیلان و از خاندان “قطب الدین شریف لاهیجی” بود. پدربزرگ پدری او نیز به عنوان سفیر ایران در هلند خدمت می کرد، بنابراین فرح از همان ابتدا با خانواده ای اشرافی و متنفذ پیوند داشت، برخلاف تصویری که گاهی از او ارائه می شود.

زندگینامه اشرافی و تحصیلات  فرح دیبا

فرح دیبا پیش از ازدواج در ایران تحصیل کرد و سپس برای ادامه تحصیل در رشته معماری به فرانسه سفر کرد، جایی که همزمان زبان های انگلیسی و فرانسوی را نیز فرا گرفت. او سه سال پایانی دبیرستان خود را در دبیرستان فرانسوی رازی گذراند و در سال ۱۳۳۶ دیپلم خود را دریافت کرد. فرح در امتحانات دیپلم شاگرد اول بود و پس از آن در مدرسه اختصاصی معماری پاریس پذیرفته شد. او تلاش کرد از بورس تحصیلی بهره ببرد، اما موفق به دریافت آن نشد.

پرستاری در فرنگ، نزدیکی به حزب توده، ملاقات ناخواسته اول با شاه  

برای تامین هزینه تحصیل فرح دیبا در فرانسه، ماهانه مبلغ ۱۵۰ تومان توسط مادر و دایی او، محمدعلی قطبی، از طریق وزارت خارجه به فرانک فرانسه تبدیل و برای او ارسال میشد. این مبلغ برای پوشش کامل هزینه های زندگی و تحصیل کافی نبود و به همین دلیل فرح مجبور شد برای جبران کسری بودجه در خانه های فرانسویان به عنوان پرستار بچه فعالیت کند.

در دوران دانشجویی، فرح از طریق یکی از همکلاسی هایش به نام انوشیروان رئیس فیروز، که فعال حزب توده ایران بود، با سازمان دانشجویی این حزب آشنا شد و به آن پیوست.

در سال ۱۳۳۸، محمدرضا پهلوی که برای دیدار رسمی و گفتگو با ژنرال دوگل به فرانسه سفر کرده بود، در یک مهمانی در سفارت ایران در پاریس با دانشجویان ایرانی مقیم این کشور دیدار کرد. فرح نیز یکی از این دانشجویان بود و در آن ملاقات کوتاهی با شاه داشت.

تلاش فرح برای ازدواج با همکلاسی و بازگشت به ایران  

در اوایل سال ۱۳۳۷، فرح با ارسال نامه و عکس برای خانواده خود، از آن ها اجازه خواست تا با جوانی ایرانی به نام کریم پاشا بهادری ازدواج کند. پسردایی او، رضا قطبی، که در طول دوران تحصیل همراه فرح در فرانسه بود، او را تشویق کرد به ایران بازگردد و با مادرش درباره این ازدواج مشورت کند.

فرح بیش از دو ماه در تهران ماند و توانست رضایت خانواده اش را برای ازدواج جلب کند، اما چند روز پیش از بازگشت به پاریس، هنگام مراجعه به وزارت خارجه برای تمدید گذرنامه، با مشکل مواجه شد؛ مسئولان از تمدید اسناد خودداری کردند و به او اطلاع دادند که نامش در فهرست مخالفان فعال شاه ثبت شده است. فرح نگران شد، اما داییش، محمدعلی قطبی، او و مادرش را دلداری داد و گفت که دوستی صاحب نفوذ دارد که با اردشیر زاهدی، رئیس امور دانشجویان ایرانی مقیم خارج، آشنایی دارد و می تواند در حل مشکل کمک کند.

زاهدی با فرح دیدار کرد و تحت تاثیر او قرار گرفت. او سپس فرح را به شهناز، دختر شاه، معرفی کرد و از این طریق زمینه آشنایی فرح با محمدرضا پهلوی فراهم شد.

و اما نحوه آشنایی با محمدرضاپهلوی

مارگارت لاینگ در کتاب “مصاحبه با شاه” آشنایی فرح با محمدرضا پهلوی را اینگونه روایت می کند: در اردیبهشت ۱۳۳۷، شاه ۳۹ ساله برای یک سفر خصوصی به پاریس رفت و سفیرکبیر ایران در فرانسه، مهمانی کوچکی ترتیب داد تا بهترین دانشجویان ایرانی مقیم خارج از کشور را به او معرفی کند.

در میان این دانشجویان، دختری ۱۹ تا ۲۰ ساله حضور داشت که سال سوم تحصیلاتش را در دانشکده ویژه معماری پاریس می گذراند. به گفته لاینگ، فرح دیبا در دیدار با شاه با اعتماد به نفس کامل مقابل او می‌ایستد و درباره مشکل بیکاری فارغ التحصیلان از شاه توضیح می خواهد؛ اتفاقی که زمینه ساز آشنایی محمدرضا پهلوی و فرح دیبا شد.