تاکتیکهای آنی و هزینه های استراتژیک

به گزارش همشهری، حنیف غفاری دکترای روابط بین الملل: این مسئله منجر به خلق یک پارادوکس و تضاد آشکار در حوزه حکمرانی آمریکا و افزایش هزینه های راهبردی-تاکتیکی علیه کاخ سفید شده است. نمونه اخیر این رویکرد، چرخش ناگهانی در سیاست ارسال تسلیحات پیشرفته از جمله موشک تاماهاوک به اوکراین است. پس از دوره‌ای توقف موقت، خبر ارسال سامانه‌های پیشرفته پاتریوت و موشکهای تاماهاوک ، که حتی هزینه آن بر دوش متحدان اروپایی انداخته شد، بار دیگر صحنه سیاست خارجی واشنگتن را به لرزه درآورد. این تصمیم که تنها چند روز پس از ابراز ناامیدی ترامپ از مذاکرات با پوتین اعلام شد، در واقع نه یک تغییر تاکتیکی هوشمندانه، بلکه یک خبط راهبردی خطرناک تلقی می‌شود.

در ادبیات روابط بین‌الملل، تاکتیک ظرفیت انعطاف‌پذیری بالایی دارد و می‌تواند با اراده طرفین منازعه تعدیل شود. اما ارسال احتمالی موشکهای تاماهاوک به کی‌یف، ماهیتی فراتر از یک مانور صرف دارد؛ این اقدام، عملاً خطوط قرمز مواجهه مستقیم ناتو با روسیه را جابجا کرده و پتانسیل تبدیل شدن نبرد اوکراین به یک تقابل تمام‌عیار بین ناتو و مسکو را به شکلی غیرقابل بازگشت تقویت می‌کند.برخی مقامات دفاعی در پنتاگون نیز ظاهراً در توجیه این تصمیم دچار سردرگمی شده‌اند، زیرا این اقدام، چشم‌انداز مدیریت بحران را مخدوش می‌سازد و آمریکا را درگیر بحرانی مزمن می‌کند که توانایی آینده‌نگری و کنترل تبعات آن را ندارد. نروژ و آلمان، با پذیرش نقشی پررنگ در این میدان، در حال بازتعریف فضایی هستند که تحلیلگران نگرانند یادآور فضای دهه ۱۹۴۰ باشد؛ فضایی که ساده‌انگاری‌های اولیه، مسیری را گشود که دیگر از کنترل خارج شد.

این الگوی تصمیم‌گیری لحظه‌ای، محدود به جبهه اروپای شرقی نیست. در صحنه جهانی، جایی که روابط بلندمدت اهمیت دارد، ترامپ بارها با تکیه بر اهرم‌های کوتاه‌مدت، روابط استراتژیک را تضعیف کرده است:

به عنوان مثال، فشار بر هند برای قطع خرید نفت از روسیه با هدف تنبیه مسکو، یک حرکت تاکتیکی برای نشان دادن قاطعیت غرب بود. نتیجه اما، عدم تبعیت دهلی نو و در عوض، دوری گرفتن این قدرت آسیایی از دایره نفوذ واشنگتن بود. این شکاف، یک هزینه استراتژیک بلندمدت برای مهار قدرت چین محسوب می‌شود.همچنین وضع تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی بر کالاهای چینی، تلاشی برای وادار کردن پکن به عقب‌نشینی بود. با این حال، غضب پکن و اتخاذ تدابیر تلافی‌جویانه، ترامپ را وادار به عقب‌نشینی نسبی نمود. این تضاد نشان داد که در برابر رقبای راهبردی، اقدامات تند و سریع بدون پشتوانه یک نقشه جامع، نه تنها بازدارنده نیست، بلکه طرف مقابل را نیز به واکنش‌های عمیق‌تر و مبتنی بر استراتژی وا می‌دارد.

تصمیمات اخیر ترامپ از جمله ارسال موشکهای تاماهاوک به اوکراین ، علاوه بر ایجاد تفرقه عمیق در میان اعضای ناتو، نشان می‌دهد که شکافی عمیق میان تحلیل‌های نظامی-امنیتی و اراده سیاسی رئیس‌جمهور وجود دارد.زمانی که رهبران، تفاوت میان یک «تغییر روش موقت» و یک «تعهد راهبردی تغییرناپذیر» را درک نکنند، جهان شاهد ظهور تصمیماتی خواهد بود که ماهیت پدافندی ندارند و صرفاً قدرت آفندی را افزایش می‌دهند، در حالی که نتایج ناخواسته آن، نظیر تبدیل منازعه منطقه‌ای به درگیری فراقاره‌ای، برای آمریکا پرهزینه‌ترین دستاوردها خواهند بود. این، قیمت عدم تمایز میان تاکتیک و استراتژی در بالاترین سطوح قدرت است.